Yeni Doğmuş Bebeklerin Gözleri Neden Mavi Olur?
Aralık 13, 2019
0
Yeni Doğmuş Bebeklerin Gözleri Neden Mavi Olur?
Yeni doğan bebeklerin gözleri genellikle mavi olurlar.Ancak kalıcı final göz rengi bazen bu değildir.Mutlaka yeni doğmuş bir bebeğin göz renginin ilerleyen zamanlar değiştiğini siz de fark etmişsinizdir.Aslında bunun nedeni gözlerin renginden sorumlu olan melaninin görevine gecikmeli başlamasından kaynaklanır.Göreve başladıktan sonra bu renk yeşile veya kahverengine dönüşebilir.
Cildinizi, saçınızı ve gözlerinizi renklendiren kahverengi pigment molekülü olan melanin, bebekken gözlerinizdeki irise tam olarak yayılmamış veya ultraviyole ışığa maruz kalarak kararmamıştır. İris, göze girmesine izin verilen ışık miktarını kontrol eden renkli kısımdır. Saç ve cilt gibi gözü güneşten korumaya yardımcı olan pigmentler içerir.
Melanin bir proteindir. Diğer proteinler gibi, vücudunuzun ürettiği melanin miktarı ve türü genlerinize kodlanır. Çok miktarda melanin içeren irisler siyah veya kahverengi görünür. Daha az melanin yeşil, gri veya açık kahverengi gözler oluşturur. Gözlerinizde çok az miktarda melanin varsa, mavi veya açık gri görünürler. Albinizm hastası insanların irislerinde melanin yoktur. Gözleri pembe görünebilir çünkü gözlerinin arkasındaki kan damarları ışığı yansıtır.
Prof. Martin Spitzer "Bu melaninler aslında doğumdan beri bulunurlar.Ancak calışmaya 6 aydan sonra başlarlar"diyor.
Brooklyn`deki Chairman of Ophthalmology at Maimonedes Medical Center `den Norman Saffra, "Koyu renk pigmentli bireylerin genellikle kahverengi gözlü bebekleri vardır, çünkü bebeklerin başlangıçta daha fazla pigmentleri vardır" diyor.
Melanin üretimi genellikle bebeğin hayatının ilk yılında artar ve göz renginin koyulaşmasına yol açar. Renk genellikle yaklaşık 6 aylıkken stabildir, ancak tam olarak gelişmesi iki yıla kadar sürebilir. Bununla birlikte, bazı ilaçların ve çevresel faktörlerin kullanımı da dahil olmak üzere çeşitli faktörler göz rengini etkileyebilir. Bazı insanlar göz renginde yaşamları boyunca değişiklik yaşarlar. Bazı durumlarda insanlar iki farklı renkte göze sahip olabilirler. Göz rengi genetiğinin çocuklara aktarımı, bir zamanlar sanıldığı gibi kesilmez veya "kurumaz". Mavi gözlü ebeveynlerin (nadiren) kahverengi gözlü bir çocuğa sahip olduğu bilinmektedir.
Ayrıca, tüm bebekler mavi gözlerle doğmaz. Bir bebeğin gözü nihayet mavi olsa bile, önce gri renkle başlayabilir. Afrika, Asya ve İspanyol kökenli bebeklerin kahverengi gözlerle doğma olasılığı daha yüksektir. Bunun nedeni, koyu tenli bireylerin gözlerinde Kafkasyalılardan daha fazla melanin bulunmasıdır. Buna rağmen, bebeğin göz rengi zamanla koyulaşabilir. Ayrıca, koyu tenli ebeveynlerin bebeklerinin mavi gözlü olması her zaman mümkündür. Bu durum erken doğmuş bebeklerde daha yaygındır, çünkü melaninin birikmesi zaman alır.
Mavi göz aslında renksiz göz
Gözdeki ışığın kırılması renksiz gözlerin mavi görünmesini sağlar. Mavi gözler aslında mavi değil, sadece gökyüzünün veya denizin mavi görünmesi gibidir. Çünkü hava ve suda aslında mavi değil, renksizdir. Mavi görünmeleri, bir fizik olayidir. Göze çarpan güneş ışığı, gökkuşağının bütün renklerine sahiptir. Ancak bireysel renkler farklı özelliklere sahiptir. Kırmızı ışık uzun dalgadır, gözdeki hücreler arasında akar ve basitçe emilir. Öte yandan mavi ışık kısa dalgadır, gözde dirençle karşılaşır, dağılır ve gözün dışına atılır. Bu yüzden renksiz gözler aslında mavi görünüyorlar.
Kahverengi gözler dünya çapında en yaygın olanlarıdır. Bunun nedeni, kahverengi rengin, kalıtım söz konusu olduğunda özellikle iddialı olmasıdır.Bir ebeveynin kahverengi gözleri, diğerinin mavi gözleri varsa, çocuğun kahverengi göz alması daha olasıdır.Her iki ebeveyni de mavi gözlere sahipse, bu durumun çocukta olması yüksek ihtimal. Ama kalıtım Mendel kuralları ile biyoloji dersinden bildiğiniz kadar kolay değil.Her ne kadar benzer olsa da, şöyle diyebilirsiniz: “Kahverengi çoğunlukla baskındır, ancak her zaman baskın değildir”diye açıklıyor Prof. Martin Spitzer., Göz renginin olusumundan sorumlu en az 16 gen var, her zaman sürprizlere açık. Koyu gözlü ebeveynleri olan inatçı mavi gözlü bir çocuk, kopya bir çocuk olmak zorunda değildir: "Bu bir istisnadır, ancak belli bir düzenlilik ile olur, çünkü göz renginin kalıtımı klasik bir Mendel kanunlarını takip etmez, ama sapmaları gösterir "diye açıklıyor Spitzer.
İnsanlardaki geniş göz rengi yelpazesinin doğanın sanatı olup olmadığı veya bunun arkasında bir amaç olup olmadığı henüz açıklığa kavuşturulmamıştır.
Sadece insanlara özel değil
İnsanlar, göz rengi değişimleri yaşayan tek canlı değil. Örneğin, yavru kediler de sık sık mavi gözlü doğarlar. Kedilerde, ilk göz rengi değişimi oldukça çarpıcıdır çünkü insanlardan çok daha hızlı gelişirler. Kedi göz rengi, yetişkin kedilerde bile zamanla değişir, genellikle birkaç yıl sonra stabilize olur.
Daha da ilginç olanı, göz rengi bazen mevsimlerle birlikte değişir. Örneğin, bilim adamları kışın ren geyiğinin göz renginin değiştiğini öğrenmişlerdir. Bu, ren geyiğinin karanlıkta daha iyi görebilmesi içindir. Değişen sadece göz rengi değildir. Gözdeki kollajen liflerindeki boşluklar gözün olabildiğince fazla ışık almasını sağlamak için değişir.
Kaynaklar
1.https://www.daserste.de/information/wissen-kultur/w-wie-wissen/augenfarbe-102.html
2.Video-Seeker-https://www.youtube.com/watch?v=REVpwKKd8VA
3.https://www.livescience.com/13564-babies-eyes-start-blue-change-color.html
Tags