Telif:Cell.com
Keçiler Neden Keskin Kokarlar?
Ülkemizde karadeniz yöresindeki insanların inadı ve azminden dolayı "Karadenizli inadı"sözünü bazen duyarız.Hayvanlar aleminde ise bu lakabı "Keçi inadı"sözündende anlaşıldığı üzere keçiler almıştır. Bunun yanında keçiler koyunlar gibi kötü keskin kokusu ilede biliniyor.Peki koyunlardaki yağ oranı yüksek olsada yağ oranı oldukça düşük olan keçilerde neden böylesine keskin koku olur?Hatta bununlada kalmaz süt ürünlerin kokmasından dert yananlarımız oldukça yüksektir.
Tekelerin bulunduğu bir alanı çevreleyen ortamda kokular oldukça keskin oluyor. Ancak koku tam olarak nereden geliyor ve ne için kullanılıyor? Popüler inanışın aksine, kokusu idrarlarından değil, keçinin kafasını çevreleyen saçlarından gelir.
Bu uzun zamandır bilinmekteydi zaten.Zira Tokyo Üniversitesi'nden Yakuri Takeuchi ve Yuji Mori araştırmacı ekibi,keçiler hakkında daha fazla bilgi edinmek istemişler ve bu nedenle tekelere (bir kontrol grubu olarak hadım edilmiş tekelere) bir hafta boyunca koku bileşenlerini topladıkları özel kapaklar yerleştirmişler.
Tekelerdeki kokuyu araştıran bilim adamları havada atomize olan çeşitli maddelere rastlamışlar.Bu sonuçlada yetinmeyen araştırmacılar daha derin analiz yapmışlar.
Araştırmacılar "4-Ethyloctanal"ismini verdikleri hafif limonumsu bir kokuya sahip olan ve dişi keçilerin beyninde etki yapan gizemli maddeyi keşfetmişler.Araştırmacılar sonuçları"Current Biology"de 2014 yılında yayınlamışlardı.Bu bilinmeyen etki eden koku daha önceden bilinmiyordu.
Böylelikle"4-Ethyloctanal"aynı zamanda insanlara keskin gelen bir kokuya da neden oluyor. Hava ile etkileşime giren "4-Ethyloctanal" güçlü bir şekilde kokan bir aside oksitlenir ve keçilerdeki bu keskin kokuya sebep olurlar.
Bunlara ek olarak, araştırmacılar, bir feromonun dişilerdeki belirli beyin bölgelerini spesifik olarak nasıl etkinleştirdiğini ve üremeden sorumlu hormon sistemini nasıl "tetiklediğini"ortaya çıkarmış oldular.Bununla birlikte yeni bir yöntemide ilk kez bu hayvanlarda kullanmış olmuşlar.
Japon araştırmacılar, bulgularının diğer memeliler için de geçerli olabileceğini varsayıyorlar. Çünkü beyindeki üreme sistemi şaşırtıcı bir şekilde evrimsel olarak muhafazakardır.
Telif:Cell.com
Boynuz köreltme
Özellikle çiftleşme mevsiminde tekelerin kokusu, daha belirgindir. Bu durum sütün kokmasına neden olur. Bu nedenle ileride teke olacak oğlaklarda boynuz köreltme ile birlikte koku bezleri de kolaylıkla köreltilebilir. Oğlakların koku bezleri boynuz düğmelerinin hemen arkasında ve boynuz düğmelerine göre birbirlerine daha yakındır. Koku bezlerinin bulunduğu yerler parlak, kalın ve koyu renkli bir deri tabakası görünümündedir. Bu bölgedeki deri, çiftleşme mevsiminde daha kalın ve buruşuk bir görünüm almaktadır. Boynuz köreltme sırasında boynuz düğmesi etrafındaki kıllar kesilirken koku bezleri üzerindeki kıllar da kesilerek dağlama yapılabilir. Dağlama işlemi 10 saniyede tamamlanmalıdır. Ergin hayvanlarda da koku bezleri köreltilebilir. Ancak, tekelerde uygulama oldukça zordur. Dağlama süresi tekelerde 15 saniye kadardır. Koku bezlerinin köreltilmesi, erkek hayvanlarda eşeysel etkinliği olumsuz yönde etkilemediği gibi dişilerin erkeklere karşı davranışlarını da etkilememektedir.
Keçilerin neden sakalı ve boynuzu vardır?
Keçilerde teke ve dişilerin sakalı vardır. Teke sakalı dişilere göre daha belirgindir.Sakalları koku yakalayıcı görevi görür. Keçilerin uzun sakal kıllarında kokular daha uzun süre kalıcı olur.Dişileri etkilemek için koku bakımından avantaj saglar.Keçilerde dişilerin neden sakalı olduğu ise henüz bilinmiyor.Boynuzları ise kendilerini korumak için kullandıkları silahlarıdır.
Sonuç olarak tekelerdeki bu keskin kokunun nedeni dişi keçileri çiftleşmeye ikna etmek için feromonun dişilerdeki belirli beyin bölgelerini spesifik olarak etkinleştirerek ve üremeden sorumlu hormon sistemini "tetiklemek"için kullandıkları yöntem diyebiliriz.
Kaynaklar
1.https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(14)00140-7
2.https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/21918450
3.https://www.lbg.ac.at/files/documents/der_standard_boltzmann-gesellschaft_hat_neue_geschaeftsfuehrerin_1.3.2014.pdf
4.https://www.derstandard.at/story/1392686796469/warum-ziegenboecke-so-intensiv-stinken
