PMS'nin nedeni, döngünün ikinci yarısında kadınlarda görülen östrojen ve progesteron seks hormonlarının dengesizliğidir.
Adet Öncesi Gerginlik Premenstrual Sendrom (PMS) Evrimsel Avantaj Sağlar Mı?
Premenstrüel sendrom (Premenstrual syndrome PMS) yani adet öncesi gerginlik sendromu
PMS nedir?
Adet öncesi gerginlik, diğer adıyla premenstrual sendrom (PMS) adet
kanaması öncesinde bazı kadınlarda görülen fiziksel ve duygusal
değişikliklerdir. Adet gören kadınların %12’sine PMS tanısı
konulmaktadır. Ancak şiddeti kadından kadına değişiklik gösterir. Adet
döngüsünde kadınların %80’inde en az 1 bulgu saptanmaktadır. Kimi zaman
şikayetler kadının günlük yaşamını etkileyecek boyutta olabilir.
PMS semptomları menstrüasyondan (adet) 5 ila 11 gün önce başlar ve
menstrüasyon başladığında tipik olarak geçer. PMS’nin nedeni
kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, birçok araştırmacı, adet döngüsünün
başlangıcında hem seks hormonu hem de serotonin düzeyindeki bir
değişiklikle ilgili olduğuna inanmaktadır.
PMS’in, adet döngüsünün ikinci yarısında meydana gelen hormonal
değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Hormonların seviyesinden
ziyade, ani gelişen dalgalanmalar esas faktördür. PMS yaşayan
kadınlarda gerek sinir sistemi gerekse diğer hormonal düzenleme
sistemleri dalgalanmaya aşırı yanıt vermektedir.
Belirtiler tahmin edilebilir bir düzende tekrarlama eğilimindedir.
Ancak, premenstrüel sendromla yaşadığınız fiziksel ve duygusal
değişimler yoğunluğa kadar gözle görülür bir şekilde değişebilir.Gelelim biyolojik ve evrimsel teorilere; 
Bebeğe zarar gelecek düşüncesi
Kadınlar hamile olmasa bile annelik güdüsü taşırlar.Dr.Streicher’e göre tüm adet döngüsü hamile kalmak üzerine tasarlanmıştır.Yumurtlama zamanında yumurta hücresi spermle karşılaşırsa döllenip fallop tüplerine ilerler.Bu sırada vücut progesteron hormonu üretmeye başlar.Rahim içi duvarlar kalınlaşır ve döllenmiş yumurta için uygun ortam hazırlar.Eğer hamilelik gerçekleşmemişse progesteron seviyesi düşer ve kalınlaşan duvarlar dışarı atılır ve böylece regl başlar.Kadınlardaki bu annelik duygusu sayesinde bebeğe zarar gelecek düşüncesi doğar ve istemsiz sinirlenme oluşur.Her ağrıda bebeğe zarar geleceğini düşünür vücut.Bu yüzden ağrı sırasında çoğu kadın bebeğini koruyabilmek için “cenin” pozisyonunda dururlar.
Üreme avantajı teorisi
PMS'nin kadınlarda nasıl ortaya çıktığı 2014`deki bir makalede olası bir açıklama sunuyor.Makaleye göre PMS çocuk üretemeyen çiftlerin ayrılmasında yardımcı oldu, böylece kadınların diğer eşlerle çocuk sahibi olma şansını artırdı.
Avustralya'daki Macquarie Üniversitesi'nde moleküler evrim profesörü ve makalenin yazarı Michael Gillings, “PMS evrimsel geçmişimizin bir sonucu olarak ortaya çıkan basit ve doğal bir davranıştır”diyor.
PMS neden kısır ilişkileri bozar?
Gillings'in hipotezine göre, “PMS sırasında sergilenen düşmanlık farklı eş bulmaya yönlendirilecek,”böylelikle birliktelik zayıflayacak ve sonuçta bağlantılarını kesecekler -bu noktada başka arkadaşları bulmakta özgür olacaklardı.
Gillings yaptığı açıklamada , “Bir kadının kısır bir erkekle birlikte olduğunu düşünün . “Bu ilişkilerdeki kadınlar PMS sergilediyse ve bu çiftin ayrılma olasılığını arttırırsa, bu büyük bir üreme avantajı olurdu.”demiş.
Araştırmacı, sadece modern zamanlarda, çok sık ve düzenli adet kanamasının kadınlarda norm haline geldiğine dikkat çekiyor.Geçmişte, kadınların arka arkaya birkaç kez çocuk sahibi olma olasılığı daha yüksekti.Araştırmacıya göre,mevcut partnerle olan PMS nedeniyle yaşanan psikolojik stres muhtemelen ilişkileri bugün algılanandan daha büyük ölçüde zayıflatmaktaydı:kadın hamile olmadığı sürece PMS her ay tekrarlanıyordu.Araştırmacıya göre bu çocukları olmayan çiftlerde sürekli yaşanıyordu-ve belki de meyve vermeyen ilişki sona eriyordu. Sonuçta,Gillings`e göre PMS'li kadınlar daha sık üreyecekti çünkü daha az doğurgan eşlere oranla bu yöntemle daha hızlı ayrılacaklardı.
Gillings hipotezini PMS'nin yüksek kalıtım derecesi ve PMS semptomlarını içeren davranışsal çalışmalar da dahil olmak üzere bir dizi faktöre dayandırmıştır.
Fakat bu hipotezi kabul etmeyenlerde var
“Dr. Tatiana’s Sex Advice to All Creation: The Definitive Guide to the Evolutionary Biology of Sex“ kitabının yazarı ve University College London'da araştırma görevlisi olan Dr. Olivia Judson The Huffington Post'a e-postayla cevap vermiş. Hipotezi “ilgi çekici ama kanıtlanmış olmaktan çok uzak” olarak adlandırmış.
Kaliforniya Üniversitesi, San Francisco'daki Evrim ve Kanser Merkezi'nde araştırma profesörü olan Dr.Andena Aktipis`da, Huffington Post'a e-postayla, PMS'nin atalardan miras kalmasının herhangi bir avantaj sağladığı anlamına gelmediğini söylemiş .
“PMS, luteal faz (Sekretuvar dönem) sırasında yüksek hormon seviyesine sebep olan başka bir özelliğin yan ürünü olabilir” demiş.Luteal faz döneminde Progesteron ve östrojene bağlı yüksek hormon seviyesi ile ilişkili özellikler doğurganlık ve çekiciliği içerir.
PMS'nin duygusal ve fiziksel semptomlarının, gebe kalma veya eş tutumu olasılığını artıran özelliklerin bir yan ürünü olması çok daha iyi olurdu. PMS'nin kalıtsallığını ve genetik temelini oluşturduğuna dair kanıt olarak yorumlama konusunda ihtiyatlı olurum.” demiş.
Mayo Clinic`e göre,Premenstrüel sendrom (PMS), ruh hali değişimleri, hassas göğüsler, yüksek iştah, yorgunluk, sinirlilik ve depresyon dahil olmak üzere çok çeşitli işaret ve semptomlara sebep olur. PMS her 4 kadından 3'ünün bir tür adet öncesi adet sendromu geçirdiği tahmin edilmektedir.
Sonuç olarak,
On yıllar süren araştırmalara rağmen, adet öncesi sendromu semptomlarının kesin nedenleri henüz açıklığa kavuşturulamamıştır. Mevcut bilgilere göre, ne etnik köken ne kültürel ne de sosyo-ekonomik durumun PMS'nin gelişimi üzerinde herhangi bir etkisi olduğu görülmemektedir. Neden bir kadın etkilenirken diğer bir kadında aynı hormonal düzensizliklerin olmadığı hala soruluyor.
Bununla birlikte,tek bir nedenden kaynaklanmadığı düşünülüyor.Aksine, çeşitli faktörlerin rol oynadığı sorun olarak görülüyor.Yani bu sendromden birkaç faktör sorumlu.Bu nedenle bugün birçok uzman PMS'yi psikendokrin disfonksiyon"Psychoneuroendocrinology" olarak tanımlamaktadır.Nedenleri ise ruhsal, sinir sisteminde ve hormonal düzenlemesinde meydana gelen arızalardan kaynaklandığı şeklinde.Cinsiyet hormonlarındaki döngüsel değişikliklerin, diğer hormonların ve sinirsel (kimyasal iletişim)faaliyetlerin, nörotransmitterlerin üretimini ve aktivitesini etkilediğine inanılmaktadır.
Bu öncelikle nörotransmitter serotonini ( insanda mutluluk, canlılık ve zindelik hissi veren bir nörotransmitterdir) etkiler:Kan estradio konsantrasyonlarında oluşan değişiklikler bir aylık menstruel siklus içinde gerçekleşir. Menstruel siklusta hormonal dalgalanmaya sebep olur.Yumurtlamadan sonra, menstruasyon başlamadan kısa bir süre önce, hızla en alt seviyeye düşer.
Kaynaklar
1.https://en.wikipedia.org/wiki/Premenstrual_syndrome
2.https://www.huffpost.com/entry/evolution-pms-why-women-get-premenstrual-syndrome_n_5672450?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmRlLw&guce_referrer_sig=AQAAAHMikyrJhLYwg_zLRSWsOn0-b9nn3iJwf3ocxp-Luv-WvapmtXiDKgwPLXleDhQ64yNiemaMYuNolGEWS0HY1-JMEiHrAEAu7xHrsBOEMR92w93O0PorsbdMLcrTAG7QmE7KN0nXqw3He8d_ZTqnuC-nGz-dbbf_PYENVwLlBzBA
3.https://www.mq.edu.au/newsroom/2014/08/12/the-evolution-of-pms-it-may-exist-to-break-up-infertile-relationships/
4.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/premenstrual-syndrome/symptoms-causes/syc-20376780
5.https://en.wikipedia.org/wiki/Psychoneuroendocrinology
6.https://www.frauenaerzte-im-netz.de/erkrankungen/praemenstruelles-syndrom-pms/ursachen/
7.https://www.spektrum.de/news/hatte-pms-frueher-einmal-einen-biologischen-sinn/1304832
8.Video-TedEd-https://www.youtube.com/watch?v=ayzN5f3qN8g
