© Leyun Wang
Çin`de Erkek Olmadan 2 Dişi Fareden Yavru Dünyaya Getirildi
İnsanlar ve çoğu hayvanlar sadece seks ile çoğalabiliyorlar. Hermafrodit üreyen hayvanlarda bulunuyor elbette.Ve bunun için bir anne ve baba gerekli.Bu makaleyle görüşleriniz değişecek.
Çin Bilimler Akademisi'ndeki uzmanlar iki anneyle, baba olmadan yavru fareler ürettiklerini açıkladı.Makaleside cell.com da yayınlandı.[1]
Üremenin kurallarını bozabilmek için genetik mühendislik bilimini önemli ölçüde kullanmak gerekiyor. Bilim insanları "bimaternal" (iki anneli) hayvanların sağlıklı olduklarını ve yavruların daha sonra kendi yavrularına da sahip olduklarını açıkladı.
Ancak iki erkek fareden yavru üretme konusunda aynı başarı sağlanamadı. İki babalı fare yavrularının hepsi doğduktan birkaç gün sonra öldü.
Neden böyle bir şey yapıldı?
Araştırmacılar, neden cinsel ilişkiye girdiğimiz sorusunu yanıtlamaya çalışıyordu. İnsanlar da dahil memeliler, sadece cinsel üremeyle çoğalabiliyor. Bir başka deyişle annenin yumurtası ve babanın spermi gerekiyor.
Ancak doğanın geri kalanında aynı kurallar geçerli değil, bazı dişi balıklar, sürüngenler, amfibik canlılar ve kuşlar tek başlarına üreyebiliyor.
Çinli araştırmacıların amacı da, aynı cinsiyetten ebeveynlerle yavru fare üretebilmek için eşeyli üremenin hangi kurallarını bozmak gerektiğini anlamaktı.
Bu da bu kuralların neden bu kadar önemli olduğunu anlamamıza yardımcı olacaktı.
Francis Crick Enstitüsü'nden Prof. Robin Lovell-Badge "İlginç bir çalışma, bizi hindilere çevirebilmek için neler yapmanız gerektiğini çözmeye çalışıyorlar" dedi.
Hindiler de cinsel ilişkiye girmeden üreyebiliyorlar.
Grafikli anlatımı ise,
Peki, nasıl yaptılar?
Kısaca, genetik biliminin son buluşlarını kullanarak. İki anneyle işler daha kolaydı. Araştırmacılar bir dişi fareden yumurta, diğerinden de yarı kromozomlu embriyonik kök hücre aldılar.
Her ikisinde de DNA'nın oluşması için gerekenin yarısı vardı. Ancak bunları biraraya getirmek yeterli değildi.
Uzmanlar gen düzenleme teknolojisiyle, bu iki yarıyı birbiriyle uyumlu hale getirebilmek için üç farklı genetik komutu sildiler.
İki babadan yavru üretmek ise daha karmaşık bir süreçti.
Bunun için bir sperm, bir yarı kromozomlu embriyonik kök hücre, tüm genetik bilgileri çıkartılmış bir yumurta ve tüm bunların uyumlu olabilmesi için yedi genin silinmesi gerekiyordu.
Kuralları bozarak ne öğrendiler?
Cinsel
ilişkiye girmemizin nedeni DNA'mızın, yani genetik kodlarımızın anne
veya babadan gelmesine bağlı olarak farklı davranış göstermesi. Dişi kopya ve erkek kopya olmaksızın, gelişimimiz mümkün değil.
Buna genetik damga deniyor ve spermdeki DNA ile yumurtadaki DNA farklı damgalar vurarak nasıl çalışacağını değiştirebiliyor.
Genetik damgalamadaki bazı hataların Angelman sendromu gibi bazı hastalıklara yol açtığı söyleniyor.
Araştırmacıların, iki anneden yavru fare üretebilmeleri için silmeleri gereken DNA parçaları da bunlardı.
Çalışmayı yapan Dr Wei Li, "Bu araştırma bize neyin mümkün olduğunu gösteriyor. İki anneli farelerdeki hataların silinebileceğini ve ayrıca memelilerde iki anneli üreme engelinin de aşılabileceğini gösterdik" dedi.
© Leyun Wang
Peki bu insanlarda hayata geçirilebilirmi?
Bilimadamlarına göre anne ve babanın gerekliliği bariyeri ortadan kalktı.Bu araştırma ile nelerin mümkün olduğunu görmüş olduk.Ilerde birgün 2 anneden veya 2 babadan cocuklar görebilecekmiyiz henüz belirsiz bir konu.Zira her memeli hayvanın farklı genetik özellikleri bulunuyor.Yüzde yüz emsal teşkil ettigi kesin söylenemez.Bu durumda her memelinin gen haritasının farklı tanımlanma gerekliliği.Diger bir konuda coğu ülkelerde insan embriyosu ile araştırma yapmanın yasak olması.
Avustralya'da bir doğurganlık
uzmanı, Avustralyalı kadınların 20 yıl içinde erkeksiz çocuk
doğurmalarının mümkün olabileceğini söyledi.
Dr. David Molloy, Çinli bilim insanlarının iki anneyle, baba olmadan yavru fareler üretmesini yorumladı. Çinli araştırmacılar, bunu dişi farelerin birinden yumurta, diğerinden de yarı kromozomlu embriyonik kök hücre alarak sağladı. İki erkek fareden yavru üretme girişiminden ise sonuç alınamadı. Annesiz doğan yavrular, 48 saat içinde öldü.
Dr. Molloy, doğurganlık ve genetik teknolojisinde sayesinde aynı şeyi insanlarda da yapmanın mümkün olduğunu, kadınların sperme ihtiyaç duymadan çocuk doğurabileceklerini söyledi.
Halihazırda Avustralya yasaları, etik kaygılarla buna izin vermiyor. Ancak Dr. Molloy zamanla bu anlayışın değişeceğine inandığını belirterek "Teknoloji gelişmeye devam edecek. Bunu durduramazsınız" dedi.
Kaynaklar,
1.https://www.cell.com/cell-stem-cell/fulltext/S1934-5909(18)30441-7
2.https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45831695
3.https://www.kodkey.com/science/in-20-years-women-can-give-birth-without-children/
4.https://www.sciencedaily.com/releases/2018/10/181011143115.htm
5.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1934590918304417?via%3Dihub
6.Video-wochit news-https://www.youtube.com/watch?v=BfCFLdIPor8
