Konuya önce Baykuşlardan girelim.Bildigimiz gibi baykuşlar kafasını 270 derece çevirebiliyor.
Peki neden?
Kafalarını neredeyse tam daire çevirmek baykuşların en büyük becerisidir.
Biz bunu yapmaya kalkışsak beynimize giden kan dolaşımı kesintiye uğrar ve bayılırız.Fakat ABD'de iki bilim insanı, baykuşların kafatası ile boyunlarında çok farklı bir kemik ve damar sistemine sahip olduğunu tespit etti.
Bu özellik sayesinde, damarlar zarar görmüyor ve baykuş kafasını 270 derece çevirdiğinde bile kafasına kan akışı kesilmiyor.
ABD'deki John Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Phillippe Gailloud baykuşların bu soruna birden fazla çözüm ürettiklerini söylüyor.
Baykuşlar gece avlandığı için başlarını bu şekilde çevirmek zorunda; çünkü gözleri kafatasındaki göz çukurlarında sabit durumda bulunuyor. Bu yüzden görüş alanlarını değiştirmek için başlarını hareket ettirmek zorundalar.
Baykuşların boynu insan boynundan daha esnek: Onlarda 14 boyun kemiği varken bizde 7 tane var. Ama bundan ziyade baykuşun oksijenli kanı beynine taşıyış şekli etkileyici bir beceri içeriyor.
Dr. Gailloud ve bilim tasarımcısı Fabian de Kok-Mercado, 12 ölü baykuş üzerinde ayrıntılı bir anatomi çalışması yürüttü.
Çalışma, baykuşlarda büyük atardamarın insandaki gibi boynun yan tarafında değil, omuriliğin hemen önünden, dönme merkezine yakın bir yerden geçtiğini ortaya koydu.
Böylece bu damarlar daha az dönme ve gerilmeye maruz kalıyor ve zarara uğrama ihtimali azalıyor.[1]
Görsel Telif:© Gailloud et al./ Science
Baykuşlarda en üstteki omurga karotis arterlere daha fazla alan verir: Kemik kemikleri bunlarda azalır(Karotis arterler boynun her iki tarafında yeralan ve beyne oksijenli kan taşıyan büyük atardamarlardır .Şah damarı yani)
Özel boyun yapısı
Bu sadece baykuşa değil, diğer kuşlara da özgü bir durum. Fakat baykuşu diğerlerinden ayıran şey boyun kemikleri arasında ana atardamara daha geniş bir alan sağlanmış olması.
Dr Gailloud, insanda boyun kemikleri arasındaki boşluğun sadece damarı barındıracak genişlikte olduğunu, fakat baykuşta bu kanalın damardan 10 kat daha geniş ve hava torbacığıyla kaplı olduğunu söylüyor.
Baykuşlar ana atardamara ek olarak bağlantı sağlayan ve kan için alternatif dolaşım yolu olanağı sunan çok sayıda küçük damara da sahip. Böylece başı çevirirken ana damar engellenirse de yedek damarlar devreye girebiliyor.
Baykuşların boyun arterinin kafatasının alt bölümüne yakın bir yerde geniş bölmelere sahip olduğu ve bunların da kan rezervuarı olarak işlev gördüğü de tespit edildi.
Master tezini baykuşlar üzerine yapan Kok-Mercado, "baykuşlarla ilgili bilinebilecek her şeyi bildiğimizi sanıyorduk, ama teknoloji sayesinde yeni özelliklerini keşfediyoruz" dedi.
Bu çalışma Science dergisi ile ABD Ulusal Bilim Vakfı'nın ortaklaşa düzenlediği 2012 Uluslararası Bilim ve Mühendislik Görselleri'nin afiş ve grafik ödülünü aldı.[2]
Kafasını Baykuş Gibi Çevirebilen Genç Gündem Oldu
Youtube`da videosunu izleyip hile diyenler hatta maske takıyor diyenler bile oldu.Ama olay tamamen gerçek.Pakistan`ın Karaçi şehrinde yaşayan Samir isimli genç baykuş gibi.15 yaşında olan Pakistan`lı Muhammad Sameer kafasını 180 derece çevirebiliyor. İnsan baykuş olarak anılan Muhammad, 6-7 yaşlarında izlediği bir Hollywood filminde gördüğü sahneden sonra çalışarak bu özelliğe kavuşmuş.
Sameer, 6-7 yaşlarındayken televizyonda izlediği bir korku filminde elleriyle başını 180 derece çeviren bir adam görmüş ve ondan etkilenmiş.
Bu etkilenme yalnızca etkilenme olarak kalmamış ve Sameer de kendi başını filmde gördüğü gibi döndürebilmek için pratikler yapmaya başlamış.
Peki pratikle bunu herkes yapabilirmi?Bu bir hilemi?
Almanya`nın ünlü Tv kanallarından Pro7`deki bilim ağırlıklı programı "Galileo" da bu konu masaya yatırıldı.Vücudunu döndermeden kafasını 180 derece döndüren bu gencin sırrı ne?
Pakistan`da 4 kişilik"Dangerous Boys"isimli bir grup kurarak paralı şovlar yaparak geçimini sağlıyor bu gençler.Son derece atletik olan bu grubun içerisinde birisi varki çok farklı.Diger arkadaşlarının yapamadığını o yapıyor.Kafasını 180 derece çevirebiliyor.Son derece tehlikeli bir hareket.Siz sakın denemeyin!!!
Bu hareketi yanlış yapması durumunda büyük zarar görmesi muhtemel.Grubun diğer üyeleride yapmayı denemiş ama başarılı olamamışlar.izlemeye gelenler onun boynunda kemik olmadıgını veya olağanüstü güçleri olduğunu düşünüyorlarmış.
Fakir bir ailenin çocugu olan Samir 8 kişilik bir ailesi var ve evlerinde sadece 2 oda var.Kendisine sponsor arıyor ve para kazanmak istiyor.
İnsanda 7 boyun kemiği var ve 90 dereceyede kadar çevirebilmesi mümkün.Baykuşlarda ise 14 tane var ve 270 derece çevirmeleri mümkün.Samir baykuş olmadığına göre bu nasıl oluyordu?
Program pratikte olup olmayacağını öğrenmek için Berlin gençlere Sirk eğitimi veren bir yere gidiyor.Son derece atletik olan bu kişilere boyunlarını ne kadar çevirebileceklerini soruyor.En fazla çevirebilen ise 95 dereceye kadar başarabildi.Böylelikle sadece pratikle olamayacağı görülüyor.
Programın bir sonraki durağı ise Berlin`deki Ortopedi uzmanı Christopher Topar oldu.Bir insanın kafasını 180 derece dönderebilmesi için bütün eklemlerin yuvasından çıkması gerekli.bununla birlikte bağların gerilmesi gerekli,damarların da aynı şekilde gerilmesi gerekiyor.Pratik gerekli ama bu yeterli değil.
Christopher Topar`a göre bunu yapabilmek normal bir insana göre imkansız.Bunu dünyada yapabilecek çok az kişi olabileceğini söyleyen uzmana göre bunun nedeni "genetik bozukluk".Bu genetik bozukluğa sahip olan insanlar ancak küçük yaşlarda pratiğine başlarsa bunu başarabilir.Bu"bağdokusu"ile alakalı genetik bozukluğun görülme ihtimali 10000/1 oranında.
Kaynaklar,
1.https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/02/130201_owl_head_swivel
2.https://www.sciencedaily.com/releases/2013/01/130131144102.htm
3.https://www.youtube.com/watch?v=LrAwclcEN8I
