Jüpiter Aslında Güneş'in Etrafında Dönmüyor mu?
Jüpiter ve diğer gezegenleri etrafında tutan şey zaten güneşin çekim gücüdür. Tabiki Jüpiter kütlesi bakımından daha fazla karşı koyabildiği için diğer gezegenlere oranla daha farklı bir yörünge izliyor.
Jüpiterin kütlesi diğer tüm gezegenlerin kütlelerinin toplamından bile 2.5 kat fazla. Dünya'nın kütlesinin ise 318 katı. Zira güneş sistemindeki tüm kütlenin %99,9`u tek başına güneşe aittir.
Barycenter (barycentre) nedir?
Uzayda birbiri etrafında dönen iki ya da daha fazla cismin kütle merkezi olarak geçer. Bu merkez kütlesi daha büyük olan cisme yakınsar. Birbiri ile etkileşimde olan ve eşit kütleye sahip iki cismin kütle merkezi ikisi arasındaki mesafenin orta noktasıdır.
Dünya ile ay için bu kütle merkezi dünyanın merkezinin yaklaşık 4700 km uzağındadır. Dünyanın ekvatoral yarıçapı yaklaşık 6400 km olduğundan dünya ve ay arasındaki kütle merkezi yine dünyanın kütlesinin içinde kalır.[3]
Cisimler arasındaki uzaklık da kütle merkezinin belirleyicilerindendir. Dünya ve ay arasındaki mesafe yeterince açılırsa kütle merkezi dünyanın dışında bir noktada oluşacaktır.
Kütle çekim kanununu oluşturan yasa ve formülü de bu şekildedir.
Farklı bir yörünge
Biri hariç gezegenler güneşe göre çok çok küçük kütlelere sahip olduklarından güneşle aralarındaki kütle merkezi güneşin merkezine çok yakındır ve bu gezegenler güneş etrafında dönüyor gözükür. Jüpiter ise farklı olarak oldukça büyük bir kütleye sahip olduğundan (mesafede önemlidir) güneşle arasındaki kütle merkezini güneşin dışında bir noktaya çeker. Bu sebeple jüpiter güneşin etrafında (bildigimiz şekliyle) dönmez.Dolaylı yoldan bile olsa tüm gezegenler güneşin etrafında dönerler. Güneş ve jüpiter güneşe yakın bir nokta etrafında dönerler.Altı çizilmesi gereken nokta ise, Jüpiterin farklı bir yörüngede dönüyor olması Güneş sisteminin içinde olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Newton ve Einstein`ın kütle çekimi Teorisi
Kütle çekimi yani gravity'nin ne olduğunu Newton ve Einstein farklı teorilerle açıklık getirmeye çalışmıştır. Newton kütle çekimini ufak objeleri büyük objelere kilitleyen bir güç olarak görmüş,Einstein ise kütle çekimi diye bir güce inanmayıp çekim gücü denen kavramın uzayın kendine özgü dokusundan (fabric) ileri geldiğini öne sürmüştür. Uzayın dokusu Einstein'e göre eğilir, bükülür yapıdadır ve kütlesi büyük objelerin uzay boşluğu ve zaman üzerinde deforme edici (warping) etkisinden ötürü gezegenler güneşleri etrafında dönmektedir.
Zira statik evreni savunan Newtoncu kütle çekimi kuramına göre (her cismin bir çekim gücü olması) gezegenler uydularıyla ve yakınlarındaki diğer cisimlerle çekim güçlerinden dolayı yakınlaşıp çarpışması gerekirdi.Buna farklı güneş sistemleri ve galaksilerin çarpışması da dahil.
Görsel Telif:NASA [1]
Kaynaklar,
1.https://gfycat.com/cloudyapprehensiveelephantseal
2.https://www.nationalgeographic.com.au/space/jupiter-doesnt-orbit-the-sun.aspx
3.http://www.wikizeroo.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvQmFyeWNlbnRlcg
4.https://www.sciencealert.com/jupiter-is-so-freaking-massive-it-doesn-t-actually-orbit-the-sun
