Zürafanın Boynu Neden Uzundur?
Çoğumuz ağaçların yüksek dallarındaki yaprakları yiyebilsin diye zürafaların uzun boynu olduğunu düşünürüz. Ama bunun asıl nedeni çiftleşme olabilir.
Birçok bilim insanı zürafaların aşırı uzun boyunlu olmasını erkekler arasında dişiler için yoğun rekabet sonucu meydana geldiğini düşünüyor.
Zürafa en uzun boylu kara hayvanıdır. Erkek zürafalar 5,5 metreye kadar uzarken dişiler biraz daha kısa olabiliyor.
Doğada zürafalar ağaçlarda diğer hayvanların ulaşamadığı bölgelerdeki yaprakları yiyerek besleniyor.
Lamarck ve Darwin
Bu da onlarla
ilgili yanlış bir algının oluşmasına neden oldu: Zürafada uzun boynun
diğer otoburların ulaşamadığı yerlerdeki besinlere ulaşmasını sağlamak
için geliştiği algısı.Fransız zoolog Jean Baptiste Lamarck bu iddiayı ortaya atan ilk kişi olarak biliniyor.
Zooloji Felsefesi adlı kitabına 1809’da şunları yazıyordu Lamarck: “Zürafa toprağın hemen her zaman kurak olduğu bölgelerde yaşadığı için ağaçların üst dallarındaki yapraklara ulaşmak için sürekli çaba göstermesi gerekiyordu. Bu alışkanlığı kuşaklar boyunca sürdüren zürafanın ön bacakları arkadakilerden daha da uzadığı gibi boynu da uzadı.”
Kısacası zürafanın uzun boynu kuşaklar boyunca sürekli boynunu uzatma ve kalıtım etkisiyle ortaya çıkmıştı.
İngiliz doğa bilimci Charles Darwin de zürafanın aşırı uzun bacakları ve boynunun beslenme biçimiyle ilgili olduğunu düşünüyordu. 1859’da Türlerin Kökeni’nde şöyle diyordu:
“Azametli yapısı, uzun boynu, ön bacakları, kafası ve diliyle zürafa, ağaçların üst dallarındaki yapraklara ulaşacak şekilde bütün vücudunda iyi bir adaptasyona uğramıştır.”
Evrime zürafa örneği
Evrimin işleyişi konusunda Darwin’in haklı olduğu, Lamarck’ın yanlış düşündüğü görüldü. Ancak bu tartışmanın zürafa üzerinden yürütülmüş olması bir talihsizliktir.
Öncelikle Lamarck birçok yazısı içinde sadece bir kez zürafadan yüzeysel olarak söz etmiştir. Ama biz onu bilime olan katkıları ve Darwin üzerinde büyük etkisi olan evrime dair öngörülerinden çok bununla hatırlarız.
Doğal seleksiyonu açıklarken zürafa örneğinin kullanılmış olması halkın bilincine bir yanlış fikrin yerleşmesine de neden olmuştur: Zürafanın uzun boynunun beslenme amaçlı olduğu fikri.
Fakat bu düşünceyi destekleyen fazla veri yoktur. 1996’da zoolog Robert Simmons ve Lue Scheepers bu konuya ilişkin birçok soru sormaya başladı.
“Besin için rekabetin en fazla olması gereken kurak mevsimde, zürafalar genellikle yüksek dallarda değil, fazla büyümeyen çalılarda otlanır” diye yazmışlardı American Naturalist dergisinde. Üstelik boyunlarını bükerek daha hızlı beslenebiliyorlardı.
Ayrıca 1 milyon yıldan beri zürafaların diğer hayvanlardan 2 metre daha uzun bir boyla dolaşıyor olmasının nedeni de cevap bekliyordu.
Evrime göre nedeni
Erkek zürafalar dişilerle çiftleşmek için birbiriyle kavga eder. Rakipler yan yana durup boyunlarını birbirine sürterek kafalarını çarpıştırırlar.
Bu darbeler öyle güçlüdür ki göğüs, kaburga ve bacakları da kapsar etkisi ve rakibin dengesini sarsıp bayılmasına bile neden olabilir.
1960’larda yaşanan aşırı bir vakada, bir erkek zürafa rakibinin boynunu kulağın altından delerek omurunu parçalamış ve omuriliğe batan kemik zürafanın ölümüne neden olmuştu.
Kanada’daki Waterloo Üniversitesi’nden zoolog Anne Innis Dagg, bu kavgaları en büyük zürafaların kazandığını ve dişilerle çiftleşme hakkını onların elde ettiğini söylüyor.
Ayrıca dişiler de daha büyük erkeklerle çiftleşmeyi tercih ediyor. Dagg bu nedenle zürafanın uzun boynunun beslenmeden ziyade çiftleşmeyle ilgili olduğunu söylüyor.
Dagg zürafaların bazı türlerinin doğada neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.
Dokuz türden ikisinin tehlike listesinde olduğunu kaydeden zoolog, bu sayının artabileceğini söylüyor.[1]
Evrim varsa niye kısa boylu zürafa yok?
En yakın yaşayan akrabası okapi ile birlikte zürafagiller (Giraffidae) familyasında sınıflandırılır.
Okapi (Okapia johnstoni), zürafagiller (Giraffidae) familyasından geviş getiren bir çift toynaklı türü.[3]
İlk bakışta görünüşü bir zürafadan daha çok atı andırır, ve arka kısmında zebralarda olduğu gibi siyah beyaz çizgileri vardır. Orman zürafası veya Kısa boyunlu zürafa gibi adlandırmalara da rastlanılabilir.
Okapilerin yaşadığı tek ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti'dir. Okapiler ülkenin kuzeyinde ve doğusunda bulunan büyük tropik orman olan Ituri Yağmurormanı'nda yaşarlar. Burada yaklaşık olarak 10.000-20.000 okapi bulunur.[2]
Zürafaların ses telleri yokmudur?
Zürafaların ses telleri olmadığı bilinmesinin aksine zayıf bir ses teli yapısına sahiptirler. 35–40 cm uzunluğunda siyah bir dile sahiptirler. Boyunlarının uzun olması bakımından kafa kısmınada kan gitmesi için çok büyük kalplere sahiplerdir. Bu büyük hayvanlar günlerinin ortalama 1 saatini (en az 10 dakika, en fazla 2 saat) uyuyarak geçirirler.
Aydınlanmak isteyenler burdaki videoya bakabilir.[4]
Richard Dawkins bir zürafa otopsisinde "akıllı tasarıma aykırı"yorumu yapmıştı
National Geographic belgeselinde bir zürafa otopsi yapılmıştı.Bu belgeselde Richard Dawkins 2 metrelik yol kateden sinirin çıktığı yere 5 santim mesafedeki ses tellerini kontrol etmesini
ve zürafa üzerinde gösterdiği sinirin akıllı tasarlanmadığını söylemişti.Alttaki video.bkz.[6]
Evrim olgusunun aşama ve basamaklarını anlatırken, birikimli seçilim ve anlık değil tedrici değişim kavramlarının bu otopside gösterilen laryngeal sinirin zürafa ve tüm memeli boyunlarında izlediği rota ile bir örneği veriliyor.Ve evrimsel sürecin kaçınılmaz bir sonucu olarak anlatılıyor.
Zürafanın beyninden çıkıp kalbe kadar gidip, geri gelen 2 metrelik yol kateden sinirin çıktığı yere 5 santim mesafedeki ses tellerini kontrol etmesini daha eski bir canlılık halinin "tarihsel kalıntısı" ,"genetik miras"olarak izah etme şansı da sadece evrimsel bir canlılık tarihi bakışı ile mümkün oldugunu söylüyor.
Videonun sonundaki animasyonda görsel olarak da izah edildiği üzere boyun oluşumu ve uzaması hiç öyle inanılmaz sistemik değişim anlamına gelmiyor gibi görünse de yüzlerce milyon yılda korunabilecek kadar tahammül edilebilir bir malzeme israfı olan, balıkta 7 mm'lik mesafeye 12 mm lik yay çizerek sinyal gönderen sinir, zürafada bu yayin rotası korunduğu (aksini mümkün kılıp siniri doğrudan bağlayacak ve canlının hayatını başka açıdan bozmayacak bir mutasyon olmamış demek ki) için 50 mm.lik mesafeye 2000 milimetrelik yol izleyen bir hatta dönüşebiliyor.Evrimsel bakış bir eleştiri değil, izah.
Canlılar ortak atadan evrimleşerek varoldugunu söylüyor ve bunu açıklamak için bir yöntem buluyor.Normalde ilk akla gelen kısa yol olan beyinden çıkıp gırtlağa gitmesi gerekliydi.Burda canlının sudaki ve karaya çıkmamış olan halinde durum bu sinir yukarıda beyinden çıkıyor aşağıdaki gırtlağa gidiyor ve giderken haliyle hayvanın ağızının içinden geçemiyeceğine göre gırtlağa yakın kalbin altından geçerek gidiyor.İşte tam burada Dawkins kendi görüşünü ortaya koyuyor balıklar (suda yaşıyanlar) daha eski formlar olduğu için biz onlardan evriliyoruz diyor. Evrim geçirirken vücut yapısı değişiyor fakat sinir üst formda kalbin altından geçtiği için bu canlıdan evrilen varlıklarda da sinir gene kalbin altından dolanıyor ve gırtlağa gidiyor. Sondaki animasyonda görülebileceği gibi zaman içerisinde bu bir absürtlük oluyor haliyle,beyinden çıkan sinirin kalbe gidip gırtlağa dönmesi.
Zürafaların dünyanın en sessiz hayvan olduğunu nerdeyse hiç ses çıkarmadıklarını ses tellerini hiç kullanmadığı biliniyor.
Evrimin mükemmellikle değil de, hayatta kalma ile ilgilisi olduğunu hatırlatan video'dur. Yaygın inanışının aksine, evrim size mükemmel bir sistem vaad etmez, sadece türünüzün devam etmesine çabalar. Bu video'dan anladığımız kadarı ile , hiç bir mühendisin böyle bir tasarım yapmayacağını, yapılmış mevcut bir sistemi bile olsa, zürafada bunun silinip baştan yapılacağı söyleniyor. Evrim böyle çalışmaz diyor.
Yaratılışı destekleyen çevreler ise buna tepki gösterip "bilmeden motor tamir eden sarışının motorda fazla parçalar bulması gibi"şeklinde yorumlamıştı.
Bunlara ek olarak su içmekte zorlandıklarıda bir gerçek.[5]
Kaynaklar,
1.http://www.bbc.com/earth/story/20160629-giraffes-did-not-evolve-long-necks-to-reach-tall-trees
2.https://en.wikipedia.org/wiki/Giraffidae
3.https://en.wikipedia.org/wiki/Okapi
4.https://www.youtube.com/watch?v=Y7iuOZVJhs0&t=49s
5.https://www.youtube.com/watch?v=QUH1iIqHFKo&feature=player_detailpage#t=74
6.NatGeo-https://www.youtube.com/watch?v=cO1a1Ek-HD0
