Telif:Kijiji
Mutant kerevit: Nasıl ürediler?
Her şey 1990'lı yıllarda Almanya'daki bir evcil hayvan dükkanında başladı. Florida'ya özgü bir tür olan pullu kerevitin bir dişisi ek bir kromozom dizisiyle dünyaya geldi.
Böylece erkeği olmadan üremeye başladı. Bu dişiden doğan kerevitler de her seferinde yüzlerce yumurta ürettiler.
Bu genetik açıdan birbirinin kopyası olan kerevitler, özellikle Almanya'daki akvaryum tutkunları arasında büyük ilgi gördü.
Ancak tür sadece bir kaç ay içinde aşırı bir şekilde türeyince, insanlar benekli kerevitleri Avrupa genelindeki göllere bıraktılar.
Madagaskar'da da ucuz bir protein kaynağı olarak ülkeye getirilen kerevitler şu anda yerli türleri tehdit eder hale geldi.
AB ve ABD'nin iki eyaletinde benekli kerevitlere yasak geldi. Ancak tür, vahşi yaşamda üremeye devam ediyor.
Eşeysiz çoğalabiliyor
Erkeği olmadan üreyebilen dişilerden
oluşan ve sadece 30 yıllık geçmişe sahip yeni bir kerevit türünün hızla
çoğaldığı ve dünya genelindeki ekosistemleri işgal etmeye başladığı
belirtildi.
Yeni yapılan bir çalışmaya göre benekli kerevit adı
verilen türün kökeni, DNA'sındaki bir mutasyon sayesinde tek başına
üreyebilen bir tek dişiye dayanıyor. Benekli kerevitin evlerde beslenmemesine yönelik uyarıya rağmen Kanada'da satılıyor.
10 bacaklı mutant tür, Avrupa Birliği tarafından ise yasaklandı.
Bilimsel adı Procambarus virginalis Almanca(marmorkrebs) olan tür daha 30 yıl öncesine kadar yoktu. Ancak şimdi Japonya, Madagaskar, İsveç ve ABD'de vahşi yaşamda görülüyor.
Nature, Ecology an Evolution (Doğa, Ekoloji ve Evrim) adlı bilim dergisinde yayımlanan araştırmada işgalci benekli kerevitlerin, Madagaskar'daki yerli kerevit türlerini tehdit ettiği belirtildi.
Araştırma ekibinden Dr. Wolfgang Stein Kanada devlet televizyonu CBC'de yaptığı açıklamada "Bir benekli kerevitiniz varsa, üç ay sonra 200 ya da 300 tane olur" dedi. Aslında, bu tatlı su kerevitinin nasıl tek başına ürediğini inceleyen biliminsanları, kanserin nasıl yayıldığını daha iyi anlayabilir.
Benekli kerevitler Kanada'daki evcil hayvan dükkanlarından ya da internette alınabiliyor. İnternetteki bir ilanda bir satıcı bir küçük benekli kereviti bedavaya verirken, biraz daha büyük beş kerevit için 20 Kanada doları istiyor.[kaynak]
Telif:www.neurobiologie.deBu bir avantajmı?
1990'larda fark edilen benekli kerevitin en büyük avantajı olarak gösterilen eşeysiz üremenin en ciddi sorunu farklılık yaratamamaktır. Yani sadece uygun ekosistemlerde yaşayabilir ve çoğalabilir. Hatta uygun ekosistemlerdeki ufak değişikliklerden (sıcaklık vb.) kolayca etkilenerek yok olabilirler. Bakteri ve ya virüs kaynaklı salgın hastalık türün tamamını öldürebilir çünkü hiç birinde diğerinden farklı bir özellik bulunmamaktadır.
Bu özellikleriyle endemiktür olma yolunda hızla ilerlemekten başka bir çaresi yok gibi gözükmektedir. Ayrıca eşeysiz üreyen deniz yıldızı, yengeç, kertenkele gibi canlıların özelleşmiş türleri bulunmaktadır. fakat yeni bir mutasyon ile eşeysiz üremesine devam edebilirken aynı zamanda eşeyli de üreyebilirse (bu şekilde üreyebilen bitkiler bulunmaktadır) işte o zaman ekosistemdeki tek kerevit türü olarak kalabilir.
Mutasyon
Kerevit, basit anlamda anlatacak olursak, on ayaklı kabuklu türlerinin ortak adıdır. bizim mutant benekli kerevit ise, dna'sındaki bir mutasyon sonucu tek başına üreyebilen tek bir dişiye dayanmaktadır.
Evrim teorisi, hepimizin iyi bildiği üzere iki temel dinamiğe dayanmaktadır.
Bunlardan biri doğal seleksiyon, diğeri ise türlerin mutasyona maruz kalmasıdır.Doğal seleksiyon, halihazırda gözlemlemeye imkan bulduğumuz bir olgu iken; mutasyon konusu ise tartışmalara konu olmuştur.Mutasyonun büyük ölçüde zararlı olduğu, faydalı denebilecek mutasyon örneklerine ise pek rastlanmadığı genel anlamda dile getirile gelmiştir. Gerçekten öyle mi?Türü başkalaştırmaya ve başkalaştıktan sonra yeni bir türün hayatta kalmasına yetebilecek bir mutasyona şahit olmak mümkün değil mi?
Benekli kerevit buna örnek .Benekli kerevit denilen ve otuz yıl öncesine kadar yeryüzünde var olmayan elimizde yeni bir türümüz var. Bu tür bir mutasyon sonucu oluştu ve hayatını devam ettirmeyi sürdürdü.
Kaynaklar,
1.https://www.nature.com/articles/s41559-018-0467-9
2.https://en.wikipedia.org/wiki/Marbled_crayfish
3.Video-MarcoMedia Doku-https://www.youtube.com/watch?v=DV48G-YfwNw&t=6s
4.https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-43031207
