Hafızamızda ne kadar insan yüzü bulunuyor?
İnsanlar artık biraraya gelmeden küçük ve dar bir alanda bile birilerini tanıyabiliyor.Günümüzde sosyal ağlarda Twitter,Facebook veya İnstagram`da hiç görmediğimiz ve karşılaşmadığımız kişiler ile tanışıp arkadaş listesine ekleyebiliyoruz.
Michael Jackson,Barack Obama veya takip ettiğiniz dizi karakterleri.Bununla birlikte evde, işe giderken veya TV ekranında: her gün sayısız yüzle karşılaşıyoruz.Proceedings of the Royal Society B`deki makalede araştırmacılara göre, insanlar ortalama olarak 5.000 tane insan yüzünü hafızasına yerleştiriyor. Ancak bu sayı kişiden kişiye değişiyor.
Yüz Analizinde Kadın ve Erkek Arasındaki Farklar
Erkeğin daha hareketli bir yaşamı olmasının bir sonucu olarak kemik ve kas yapısı daha güçlüdür. Örnek olarak bir erkeğin burnunun genellikle daha geniş ve iri olmasının nedeni; erkeğin daha güçlü solunuma gereksinmesi ve bunun bir sonucu olarak solunum organlarının boğaz vb. daha büyümesidir.
Kadın ve erkek arasındaki farklara rağmen bazı erkeklerde kadınsı bir yüz bazı kadınlarda ise erkeksi bir yüz görülebilmektedir.
Bu farklar erişkin dönemde daha belirgin hale gelmekte ancak yaşlanma sürecinde bu farklar azalmaktadır.
Yüzün boyutu; erişkin erkeklerde yüz kadınlardan daha büyüktür. Bu ergenlik döneminde başlamakta ve yaşla birlikte dahada artmaktadır.
Genel yüz şekilleri; Kadınlarda yüz şekli daha ovaldir. Yukarıda saç çizgisinde iki yuvarlak alan ve aşağıda çene olmak üzere ovaldir. Erkek yüz şekli alında daha çok kare şeklinde yada M şeklinde saç sınır ile altta yüz daha köşeli çenede sonlanmaktadır.
Yüzün alt kısmı; erkeklerde yüz alt kısmı kadınlardan daha yüksektir. Bu üst dudak ve çenenin daha büyük olmasından kaynaklanmaktadır
Kafa tası kemiği-Cranium erkeklerde daha kalındır ve kafa kemiklerine bağlanan yüz kaslarının bağlanma noktaları daha belirgindir.
Saç çizgisi; erkeklerde saç çizgisi V yada M şeklinde iken kadınlarda daha yuvarlaktır.
Alın bölgesi; erkeklerde alın daha öne bombeli iken kadınlarda daha düzdür.
Kaşlar; Erkeklerde frontal sinus büyüktürve glabella ve kaşların yerleştiği ark daha belirgindir. Bu nedenle gözler daha derin yerleşimli görülmektedir. Göz çukurunu çevreleyen kemik yapısı olan orbital rim daha köşeli ve dörtgen şeklindedir.
Erkeklerde kaşlar daha yatay şekilli ve tam orbital rim üzerinde ve altında yerleşirken kadınlarda kaşlar daha orbital rimin üzerinde yerleşmekte ve bir ark çizmektedir. Kadınlarda kaşlar “Martı kanatı” formundadır.
Burun; erkek burnu kadından daha büyüktür. Burun sırtı profilden daha konkav görünmektedir.
Yanaklar; kadınlarda yanaklar ve elmecık kemik üstü alan daha belirgindir.
Dudaklar; kadınlarda dudaklarda vermilion daha belirgindir.
Alt çene kemiği-mandibula; Erkeklerde mandibula daha büyük ve geniş görünmektedir. At çene köşesi daha keskin açılıdır.
Çene; Erkeklerde yüzün ön görüntüsünde çene sınırları belirgin ve daha köşelidir. Kadınlarda ise çene daha dar ve yuvarlak görünmektedir. Profilde erkeklerde çene daha önde ve belirgindir.
Kadınlarda genel olarak yüz biraz küçük, gözler biraz daha büyük, kaşlar biraz yüksek ve kavisli, burun ve ağız daha küçük, dudakları daha etli ve çene yuvarlaktır.
Erkeklerde hatlar daha köşeli olurken, kadınlarda aynı hatlar yumuşak ve kavislidir.
Burun altı- üst dudak arası mesafe (Sn- Sto) erkeklerde daha fazla olduğunu gösterilmiştir.
Aynı şekilde çene konkavitesinin en derin yeri-dudaklar arası orta nokta(Sto- Sm) da erkeklerde fazladır.
Çenenin dikey yöndeki yüksekliği erkeklerde, kadınlara oranla fazla olarak bulunmuştur.
Yüz yüksekliklerinin incelenmesi sonucu burun altı-çene yüksekliğinin (Sn- me) erkeklerde daha fazla olduğu bulunmuşlardır.
Kadın ve Erkek Yüzü Arasındaki Farkı Nasıl Ayırt Ediyoruz?
İnsanlar da diğer primatlar gibi yüz ayırt etme yeteneğine
sahip olmadan doğarlar. Beynimizin bu özelliği geliştirmesi uzunca bir
zaman alır. Bilim insanları uzun süredir, görsel uyaranın
anlamlandırıldığı “alt temporal korteks” bölgesinin aynı zamanda yüzleri
ayırt etmemizi de sağladığını söylüyordu. Fakat ellerine kanıt
geçmemişti. 2015`de MIT’den bir grup bilim insanları, makaklarda
bulunan bazı sinir hücrelerinin yüzleri ayırt etmeye yardımcı olduğunu
buldu.PNAS’de yayınlanan bu araştırma için ekip iki makağı yüzleri ayırt etmeleri için eğitti. Bu eğitimin sonucunda makaklar ekranda kadın yüzü gördüklerinde yukarıya, erkek yüzü gördüklerinde aşağıya bakmayı öğrendiler. Eğitim sırasında ise bilim insanları elektrotlar yardımıyla maymunların beyin aktivitelerini ölçtüler. Ölçümden çıkan sonuçlara göre, ayırt etme sırasında maymunların alt temporal korteks bölgeleri büyük oranda aktivite göstermekte. Bu kadar da değil, ekip bu bölgedeki sinir hücrelerinin çalışmasını durduracak virüsleri makaklardan bir tanesinin beynine gönderip bir ay kadar beklediler. Bir ay sonra, sinir hücreleri engellenmiş olan maymunun yüz tanıma testinde diğerine göre daha başarısız olduğunu gördüler. Yani bu araştırma, uzun yıllardır öne sürülen hipotezi doğruluyor.
Makaklar ile insanların alt temporal korteks bölgeleri aynı. Bu yüzden, yapılan araştırmanın insanlar üzerinde de yapılması düşünülüyor. Bu sayede insanların bazı davranışlarının anlaşılabileceği ve bazı beyinsel sorunlara daha etkili tedavi yöntemleri geliştirilebileceği düşünülüyor.
Kaynaklar
1.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25953336
2.PDF- PNAS- [Link]
3.https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2018.1319
4.https://popsci.com.tr/kadin-ve-erkek-arasindaki-farki-nasil-ayirt-ediyoruz/
5.https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-1332688/How-faces-appear-male-female-depending-lookin-them.html
