Telif:Indian Army
Bilimsel Olarak Çürütülen Yeti 'Tibet Kar Adamı' nın İzini Hindistan Ordusu Bulmuş(!)
Hindistan'da ordunun resmi Twitter
hesabından yapılan, Yeti canavarının ayak izinin bulunduğuna yönelik
paylaşım, sosyal medyada geniş katılımlı bir tartışma başlattı.
6
milyon takipçisi olan silahlı kuvvetler hesabından yapılan paylaşımda
fotoğrafla birlikte "Makalu Üs Bölgesinde Yeti canavarına ait, gizemli
ayak izleri" ifadesi yer aldı.Himalayalar'da yaşadığına inanılan efsanevi canavarla ilgili hikayeler, Güney Asya toplumları arasında yaygın şekilde anlatılıyor.
Hint ordusunun resmi hesabından yapılan paylaşım ise efsaneyi yeniden canlandırmış durumda.
Times of India gazetesi, 9 Nisan tarihinde kaydedilen ayak izinin, ordu yetkilileri tarafından, "geçmiş teorileri doğruladığı gerekçesiyle" kamuoyuna duyurulduğunu bildirdi.
Fotoğrafın sosyal medyada paylaşılması sonrası gelen esprili yanıtlara ise ordu bir açıklama daha yaparak yanıt verdi ve "kanıt" denilen fotoğraf ile ilgili "tüm sürecin uzmanlara devredildiği" belirtildi.
Bilimsel Olarak Çürütülmüştü
Asya dağlarının beyaz bir maymun gibi kıllı, ancak iki ayaklı olan ve bir insandan daha uzun duran Kar Adam Yeti’si, dünyanın en sevilen sayılı efsane canavarları arasında yer alıyor. Ancak tüm görgü tanıklarının söylediğine göre, canavarın fiziksel kanıtını bulmak ustalık istiyor.
Ne bir fosil var, ne de bir ceset. Ancak, Amerikalı kuzeni Koca Ayak gibi onun da saç, kemik, diş ve cilt parçaları özel koleksiyonlara girmeyi başardı. Fakat , bu parçaların dokuz tanesi üzerinde yapılan DNA analizine göre ortada hâlâ fiziksel bir kanıt bulunmuyor; tüm bu örnekler, sıradan, eski hayvanlardan gelmiş.
Himalayalar ve Tibet Platosu’ndan toplanan dokuz örnek arasında saç, cilt, diş, kemik ve dışkısal madde bulunuyor. Biri hariç olmak üzere, bunlara hepsinin ayılara ait olduğu çıktı; söz konusu ayılar siyah Asya ayıları, kahverengi Himalaya ayıları veya kahverengi Tibet ayılarıydı.
Geriye kalan ve Reinhold Messner Dağ Müzesi’nden alınan örnek ise evcil bir köpeğe aitti.
Buffalo Üniversitesi Sanat ve Fen Fakültesi’nde biyolog olan Charlotte Lindqvist şöyle söylüyordu: “Bulgularımız, Yeti efsanesinin biyolojik temellerinin yerel bölgedeki ayılarda bulunabileceğini güçlü şekilde öne sürüyor. Çalışmamız, genetik biliminin buna benzer diğer gizemleri de aydınlatabileceğini gösteriyor.”
Bir kahverengi Tibet ayısına ait olduğu ortaya çıkan “Yeti” kemiği. (Icon Films Ltd.)
2014 yılında İngiltere’de bulunan Oxford Üniversitesi’ndeki ve İsviçre Lozan’da bulunan Hayvanbilim Müzesi’ndeki araştırmacılardan oluşan bir ekip, Oxford genetikçisi Bryan Sykes önderliğinde yaptıkları çalışmayı anlatan bir tez yayınlamışlardı. Araştırmacılar, dünya çapından 37 tane saç örneği alarak bunları test etmişlerdi.
“Anormal primat” örnekleri üzerinde şimdiye kadar yapılan ilk genetik inceleme buydu ve incelemede benzer bir sonuç elde edilmişti. Sonuç alınan her bir örnek, kutup ayısından koyuna ve insana kadar, bilinen bir türle eşleşmişti.
Ancak Lindqvist’in söylediğine göre o araştırmada şimdiki araştırmadan daha basit olan bir genetik test kullanılmıştı. Sykes ve takımı, mitokondrisel RNA dizileme yöntemi kullanmıştı.
Lindqvist ve takımı ise PCR genişletme, mitokondrisel dizileme, mitokondrisel genom birleştirme ve filogenetik çözümleme uyguladı.
Yine de Sykes, canavar taraftarlarıyla alay etmeden geçmiyor ve bu konuda bir kanıt olmamasının, anormal primatların var olmadığını kanıtlamadığını belirtiyor.
Sykes’ın ekibi, tezlerinde şöyle yazıyor: “Kriptozooloji camiasındaki taraftarlar, ‘bilim tarafından reddedildikleri’ görüşünde ısrar etmek yerine, anormal primatlar konusunda tatmin edici kanıtlar üretmek için daha çok çalışmalılar. Üstelik artık, bunu yapmak için gereken araçlara da sahipler.”
Lindqvist bu konuda farklı bir sonuca varıyor ve sözde yeti örneklerinin, bu cavanar efsanesinin gerçek hayvanlarla karşılaşılmasından evrimleşmiş olabileceğini gösterdiğini söylüyor.
Tıpkı 1901 yılında keşfedilen ve söylenene göre “Afrika’daki tek boynuzlu at” şeklinde efsaneleştirilen okapi veya Avustralya’da bulunan megafauna kalıntılarının, Dev Şeytan Dingo gibi yerli halk efsanelerine yol açmış olabilmesi gibi.
“Açıkça görüldüğü üzere” diyor Lindqvist, “Yeti efsanesinin büyük bir kısmı, ayılarla ilgili.”
Ancak araştırmada, canavar araştırmasının dışında kalan diğer uygulamalar da yer alıyor; dizilim yapılan DNA, günümüzde yaşayan çağdaş canlılarla karşılaştırıldığında, birçoğunun yok olmaya eğilimi olan ve nesli tehlike altında olan ayıların evrimi konusunda bazı fikirler sağlayabilir.
Ekip, 23 Asya ayısının (Yeti örnekleri de dahil) mitokondrisel DNA’sını diziledi ve bunları dünya çapındaki diğer ayılarla karşılaştırdı.
Bunun sonucunda, kahverengi Tibet ayılarının Amerikan ayıları ile yakın akraba oldukları fakat Himalayalı ayıların, yaklaşık 650.000 yıl önceki büyük bir buzul çağı sırasında ayrılan, farklı bir evrimsel soya ait oldukları bulundu.
Bir kahverengi Himalaya ayısı.
Lindqvist şöyle söylüyor: “Bu nadir ve yakalanması zor hayvanlar üzerinde daha fazla genetik araştırmanın yapılmasıyla, bölgenin evrimsel tarihinin yanısıra, dünya çapındaki ayıların da evrimsel tarihi aydınlatılabilir. Ayrıca ilave ‘Yeti’ örnekleri de bu çalışmaya katkı sunabilir.”
Söz konusu Yeti örnekleri, “Yeti veya değil” adlı özel bir Animal Planet kanalı yayını için Icon Film yapım şirketi tarafından Lindqvist’e verilmişti.
Araştırma,2017 yılında Proceedings of the Royal Society B bülteninde yayınlanmıştı.
Kaynaklar
1.https://twitter.com/adgpi/status/1122911748829270016
2.https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48104057
3.https://popsci.com.tr/son-dna-analizleri-yetinin-aslinda-bir-grup-ayi-oldugunu-gosteriyor/
4.http://www.buffalo.edu/news/releases/2017/11/037.html
5.https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rspb.2014.0161
6.http://bf-field-journal.blogspot.com/2014/07/the-sykes-farce-aka-genetic-analysis-of.html
7.https://africageographic.com/blog/the-outstanding-okapi/
8.https://en.wikipedia.org/wiki/Australian_megafauna
9.https://en.wikipedia.org/wiki/The_Giant_Devil_Dingo
10.http://earthguide.ucsd.edu/virtualmuseum/climatechange2/01_1.shtml
11.https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rspb.2017.1804
