Tahtakurusunun Kökeni Nereye Dayanıyor?
Orijinal latince adıyla "Cimex Lectularius"İngilizcede "Bed Bug" yani "yatak böceği" olarak bilinen böcektir.Tahtakuruları çok uzun zamandır insanlarla bağlantılı olarak varlık gösteriyor. Eski Mısır uygarlığından kalma belgelerde tahtakurularından söz ediliyor. Arkeologlar bile 3500 yıl öncesinden kalma tahtakurusu fosillerine rastladı.
1950’lerde yürütülen etkili bir ilaçlama kampanyası sayesinde tahtakuruları büyük ölçüde evlerde ve otellerde görünmez olmuştu. Ama 15 yıl önce yeniden dönüş yaptılar.
Tahtakurusu istilasının önünü almak oldukça zor. Yataklarda rastlanan tahtakuruları mutasyon geçirdiği için böcek ilaçları pek etkili olmuyor.
Giderek yaygınlaşıyor
Oklahoma’daki Tulsa Üniversitesi’nden araştırmacı Warren Booth’un ekibi, Avrupa’nın 13 ülkesinde evlerden ve yarasa yuvalarından yüzlerce tahtakurusu numunesi toplamıştı.Bunların DNA’sı incelendiğinde yarasa ve insan kanı emen tahtakuruları arasında herhangi bir gen akışı bulunamadı.
Booth, yarasalara dayanan soyun, insanlarla yarasaların aynı mağaralarda yaşadıkları döneme kadar gittiğini belirtiyor. Bunların, insan kanı emen tahtakurularından daha fazla genetik çeşitlilik gösterdiği biliniyor.
Tahtakurusu ısırığı kaşıntılı bir kabarcığa yol açıyor; bu yolla herhangi bir hastalık geçmesi söz konusu değil.
Booth, “Siz gece uyurken onlar kanınızdan besleniyor, yani siz onlara yem oluyorsunuz. Bu psikolojik sorunlara yol açabilir,” diyor.
Booth, tahtakurularının giderek yaygınlaştığını ve daha da yayılacağını belirtiyor.
Evrim geçirmiş bir tahtakurusu böceği olan Bed Bug teknolojide ve savaş araç gereçlerinde dünya lideri olan ABD’nin başına dert olmuştu.
Reddit efsanesi olmuştuTahtakurusunun ısırığına uzun süreli maruz kalmak; anksiyete bozukluğu, ptsd, stres, uykusuzluk ve hatta hafıza kaybına sebep olabiliyormuş.Reddit'teki bir olaydan sonra pek çok insan, bu garip, psikolojik semptomlardan haberdar oldu.
Konu sahibinin doktor olan bir erkek arkadaşı var, yüksek derecede alkol alıp gönüllü birliktelik yasiyorlar.Ancak bir süre sonra kız, o gecelere ve sonrasındaki günlere dair hiçbir şey hatırlamadığını fark edip sevgilisinin kendisine ilaç verip tecavüz ettiğini düşünmeye başlıyor ve "legaladvice sub"'ına konu açıyor. Bir kullanıcının sayesinde tüm bunların sebebinin yatağını ve evini istila etmiş olan tahtakuruları olduğunu keşfediyor.Aynı "sub"da daha önce, ev sahibinin kirayı ödemediği için kendisine kafayı yedirtmeye çalıştığını düşünen, başka bir kullanıcının karbon monoksit zehirlenmesi nedeniyle spontane hafıza kayıpları yaşadığı, bir başka kullanıcı sayesinde anlaşılmış ve bu olay, reddit efsanesi olmuştu.
Cinsellikte evrenin en azgın böcekleri
Edmond Wells`in "Göreceli ve mutlak bilgi ansiklopedisi"ne göre evrenin en azgın böceği denilebilir. Tahta kurularının erkeklerinin sürekli olarak erekte halde gezerek, günde ortalama 200 defa çifleştikleri belirlenmiştir. İlk amaçları tamamiyle çifleştmek olduğu için, tahta kurularında eşcinsellik oldukça yaygındır; çünkü çifleşmeden önce karşıdakinin erkek mi dişi mi hatta tahtakurusu mu olduğunu bile kontrol etmezler.Erkeklik organının sivri olup heryeri delme özelliği var ki, ön sevişme yapmadan dişinin vücudunun tam orta yerine "Brütüs`ün kılıcı"saplaması gibi bundan sebep neredeyse her çiftleşme dişinin bedeninde yeni bir delik açarmış. Bir dişi tahtakurusunun üzerindeki delikleri sayarak o dişinin kaç kez ilişkiye girdiğini tespit etmek mümkünmüş.Bu türde şiddet mekanizması ile çiftleşme yöntemine"Traumatic insemination"deniyor.Videosu için,bkz.[link]
Bunun yanında, sosyal yaşamları sadece cinsellikten oluşan bu yaratıklar,davranışlarının semeresini de evrim sürecinde almışlardır.Bir araştırmaya göre bu yaratıkların cinsel ilişkilerinin 50%'si hemcinsleriyle, 30%'u kendi türünden olmayan böceklerle , ve en nihayetinde 20%'si dişi tahtakurularıyla meydana gelir.Evrimsel olarak azmışlık noktasında hareket eden bu hayvanlar , cinsel organlarının da oldukça sivri olmasının avantajıyla,cinsel ilişki sırasında organlarını batıracak yeri tam olarak bulamazlar .Bu sayede;dişi tahtakuruları zamanla,üzerinde birkaç cinsel organ şubesi bulunan yavru dişiler doğurmaya başlarlar (bu şubelerde en sonunda birleşerek yumurtalıklara ulaşırlar.).
Bu hayvanların evrim sürecinin sonucunda başka ilginç bulgulara da raslanmıştır. Tahtakurularının cinsel ilişkilerinin yarısından fazlası hemcinsleriyle olduğu için ; çift cinsiyetli tahtakuruları türemeye başlamıştır .
Tahtakurusu dinozorlar kadar eski
Yeni bir araştırma Tahtakurusunun 115 milyon yol önce bile yaşadıklarını ortaya koyuyor.
Tahtakurusunun geçmişi tahmin edilenden çok daha eskilere uzanıyor.
Yeni bir analize göre tahtakuruları yaklaşık olarak 115 milyon yıl önce
bile yaşıyorlardı. Yani dinozorların çağdaşı idiler. Ancak parazitlerin
en eski örneklerinin hangi yaşam biçimlerine uyum sağladığı bilinmiyor. Peki ilk konakçıları hangi canlılardı?
Daha önce ileri sürüldüğü gibi yarasalar olamaz. Çünkü yarasalar 30 milyon yıl sonra çıktılar dünya sahnesine. Ancak bilim insanları dinazorların da tahtakurularının konakçısı olamayacağını belirtiyorlar. Çünkü tahtakuruları, hayvanların her zaman geri döndükleri yerde yani yuva, mağara veya yatak gibi yerlerde yerleşiyorlar.
Tahtakurularının kalıtım karşılaştırmaları da yapılmış. Bugüne kadar nasıl evrildiği araştırılmış. Araştırmacılar, insana yaklaşan bildik tahtakurusu ve tropikal tahtakurusunun insandan çok daha eski olduğunu saptamışlar. Bu sonuç yeni ve insanın Homo erectus ve Homo sapiens olarak farklı soy çizgilerine ayrılmasından sonra iki yeni tahtakurusu türünün ortaya çıkmış olabileceği tahminiyle örtüşmüyor.
500 bin yılda bir yeni tür çıkıyor
Norveçli biyolog Steffen Roth ve Alman bilim insanı Klaus Reinhardt ise tahtakuruları üzerine farklı bir çalışma yapmış ve her 500 bin yılda bir yeni bir tahtakurusu türünün ortaya çıktığını ve insanı konakçı olarak seçtiğini hesaplamış. Ve bir haber daha: Araştırmacılar bundan sonraki yeni tahtakurusu türünün daha önce ortaya çıkacağını tahmin ediyorlar. Çünkü dünyamızda artık daha fazla insan yaşıyor ve büyüyen hayvan ticareti de tahtakurularının yayılmasını kolaylaştırıyor. Araştırma ekibi 15 yıl boyunca müzelerden ve doğal ortamlardan tahtakuruları toplayarak kalıtım analizleri yapmış ve grup içindeki ve insanla olan evrimsel bağını bulmaya çalışmış. Günümüzdeki tahtakurularının üçte ikisi yarasalarla, geriye kalanlar ise kuşlarla yaşıyor. Kan emici bu parazitlerin yüzden fazla türü bulunuyor.
Bulgular Current Biology`de yayımlandı.
Kaynaklar
1.http://www.bbc.com/earth/story/20150130-origin-of-bed-bugs-revealed
2.https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/mec.13086?referrer_access_token=Co6gLXqZG4oYKP9OkgBS94ta6bR2k8jH0KrdpFOxC65LIFa8rrgDiVZWtQSGK19BRfcsEbzQ_Ivjx1cqt5XSNI3_2-RBuen1FOgNOmh7E-VBFWX1w_3GXI5HHeKJ2rVxFVBGFsWr9oawFcGbbhfFzA%3D%3D
3.https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/cimex-lectularius-l-the-common-bed-bug-from-pharaonic-egypt/6A6B7214C77E39F8ED68045FFA6D9EF1
4.Video-Science at Sheffield-https://www.youtube.com/watch?v=3_gkj9DLABM
5.https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(19)30477-4?_returnURL=https%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS0960982219304774%3Fshowall%3Dtrue
6.https://www.sciencedaily.com/releases/2019/05/190516114607.htm
7.https://en.wikipedia.org/wiki/Cimex_lectularius
8.https://en.wikipedia.org/wiki/Traumatic_insemination
9.https://www.spektrum.de/news/bettwanzen-bettgeschichten/615648
