Gizemli Bir Akciğer Hastalığı Elektronik Sigarayla İlişkili OlabilirElektronik sigara, bilindiği üzere geleneksel sigaradan oldukça zararsız lanse ediliyor.Public Health England’ın (PHE) hazırladığı raporda eSigaraların geleneksel sigara mudaillerine göre %95 daha sağlıklı olduğu belirtilirken bu cihazlarla nikotin tüketen kişilerin sigarayı bırakmakta daha büyük şansları olduğu da açıklanmıştı.Fakat son durum bunun tam tersi olduğunu gösteriyor.
Popsci`deki makaleye göre,Amerika Birleşik Devletleri’nde devlet ile federal sağlık memurları, 14 eyalette elektronik sigara kullanımıyla ilişkilendirilen gizemli akciğer hastalıklarına ait neredeyse 100 vakayı inceliyor. Bu vakaların büyük bir kısmı, ergenleri ve genç yetişkinleri kapsıyor.
Hastalığa yakalananların büyük bir bölümü hasteneye kaldırılırken, bazıları da yoğun bakıma alınıp akciğer vantilatörlerine bağlanmış.
Eyalet yetkililerinin söylediklerine göre, Cuma günü itibariyle en az 31 vaka olduğu doğrulanmış ve onlarcası da soruşturuluyormuş. Tıbbi yetkililer, hastaların tamamen iyileşip iyileşemeyeceğinin belli olmadığını söylüyor.
Yetkililer, ağır ve muhtemelen tehlikeli bir akciğer hasarı şeklinde tanımladıkları şeye karşı tetikte olmaları için doktorları ve halkı uyarıyor. Belirtiler arasında, hastaneye kaldırılmadan önce soluma güçlüğü, nefes darlığı ve göğüs ağrısı görülüyor.
Sağlık yetkilileri, hastaların ayrıca ateş, öksürük, kusma ve ishal şikayeti bildiklerini söylüyorlar.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) Cuma günü söylediğine göre, geçen haftalarda ergenler ve genç yetişkinler arasında “e-sigara kullanımıyla ilişkilendirilen ve akciğerle ilgili olan bir dizi hastalığın” bildirilmesinin ardından yetkililer, doğrulanmış vakaların bulunduğu en az beş eyalette (Kaliforniya, Illinois, Indiana, Minnesota ve Wisconsin), bu durumun sebebini belirlemek amacıyla sağlık müdürlükleriyle beraber çalışıyorlar.
CDC yetkilileri, 14 eyaletteki 94 muhtemel vakayı incelediklerini söylüyor.
CDC sözcüsü Kathy Harben, bugüne kadar bulaşıcı bir hastalığa yönelik tutarlı kanıt bulunmadığını söylüyor. Vakaların bazıları benzer gibi görünse de, yetkililer; hastalıkların e-sigaralar ile ya da bunlar yoluyla solunan belirli bileşenler veya atıklarla ilişkili olup olmadığını bilmediklerini söylüyorlar.
Sağlık yetkilileri, hastaların; içerisinde nikotin, haşhaş tabanlı
ürünler ve evde yapılan ürünlerin bulunduğu çeşitli maddeleri
tüttürdüklerini anlattığını söylüyorlar.Endişelerin giderek arttığını vurgulayan CDC yetkilileri, ülke çapında sağlık hizmeti sunan yerleri ve klinik tedavi uzmanlarını, bu hastalıklar ve nelere dikkat edecekleri konusunda bilgilendirdiklerini söylüyorlar. Eyalet sağlık müdürlükleri de bazı uyarılar yayınlamış.
E-sigaralar, uzun vadeli etkilerine yönelik yapılan araştırmaların az olmasına rağmen; son on yılda ün kazandı. Geçtiğimiz yıllarda sağlık yetkilileri, reşit olmayan ergenler arasında elektronik sigaranın yaygınlaştığını söyleyerek uyarıda bulunmuştu.
Önde gelen e-sigara markası Juul, hastalık raporlarını takip ettiğini ve “güçlü güvenlik takip sistemlerinin devrede olduğunu” söylüyor.
Elektronik sigara ürünlerini savunan bir grup olan Amerika Elektronik Sigara Birliği’nin başkanı Gregory Conley, her ay yaklaşık 10 milyon yetişkinin, önemli sorunlar yaşamadan nikotin tüttürdüğünü söylüyor.
“Akciğer hasarına sebep olan ürünlerin nikotin değil, THC veya yasadışı uyuşturucular içeren amatör yapım sokak sigaraları olması çok daha muhtemel görünüyor” iddiasında bulunuyor.
Ancak sağlık yetkilileri, bunun doğru olduğundan hiç de emin değil.
Merkezi Minneapolis şehrinde bulunan ve yaşları 16 ila 18 arasında değişen dört ergene tedavi uygulayan sağlık sistemi Children’s Minnesota’nın baş tıbbi yetkilisi Emily Chapman, şöyle söylüyor: “Elektronik sigarayla ilgili, bunu içmenin güvenli bir uygulama olduğunu söyleyecek denli geçmişimiz yok.”
Chapman’in söylediğine göre bu ergenler geçen ay sergilediği belirtiler, virüs tipi enfeksiyonlar veya bakteriyel zatürre ile tutarlı ve idare edilebilir görünüyormuş (nefes darlığı, öksürük, ateş ve karın ağrısı).
Fakat antibiyotik ve oksijen desteğinin de dahil olduğu uygun tedaviler uygulanmasına karşın, durumları kötüleşmeye devam etmiş. Bazıları solunum yetmezliği geçirmiş ve solunum makinesine bağlanmak zorunda kalmış.
Chapman, doktorların nihayet bu olayı; elektronik sigarayla ilişkili akut akciğer yaralanmasına bağladığını söylüyor. Diğer tedavilerin yanında steroid uygulanan hastalar iyileşme göstermişler.
Klinik tedavi uzmanları, bu hastaların uzun vadeli sonuçlar yaşayıp yaşamayacaklarını bilmiyormuş.
“Bu vakaları teşhis etmek son derece karmaşık bir iş. Çünkü belirtiler genel bir enfeksiyona benzeyebiliyor ancak ciddi komplikasyonlara ve uzun süre hastaneye yatırılmaya da yol açabiliyor” diyor Chapman.
“Tıbbi müdahale gerekiyor. Solunum şartları, uygun tedavi olmadığında gerilemeye devam edebilir.”
E-sigaralar, bir sıvıdan ayrosol oluşturan bir ısıtma öğesi barındıran farklı bir ürün grubu. Kullanıcıların bu ayrosolu, bir ağızlık yoluyla içlerine çekebiliyorlar. Milyonlarca Amerikalı e-sigara kullanıyor ve bunların en büyük bölümü genç yetişkinler.
CDC’ye göre 2018 yılında, 3.6 milyondan fazla Amerikalı ortaokul ve lise öğrencisi, son 30 günde e-sigara kullandığını söylüyor.
ABD Ulusal Bilim, Mühendislik ve Tıp Akademileri’nin 2018 yılının Ocak ayında yayınladığı bir rapora göre bulgular; yandığı zaman büyük miktarda zehirli bileşen oluşturan geleneksel sigaraların, e-sigaralardan daha zararlı olduğunu öne sürüyor fakat yine de e-sigaralar, sağlık açısından tehlike oluşturuyor.
Rapor, sigara içmeyen ergen ve genç yetişkinler arasında, bunların yan etkilerinin “açık bir şekilde endişe oluşturduğunu” belirtiyor.
Bu gibi etkiler arasında “öksürük ve hırıltı artışına yönelik orta dereceli bulgular” ve astım nöbetlerinin görülme sıklığının artması yer alıyor.
Fakat pek çok tıbbi yetkili, bunların; özellikle de genç insanlar üzerindeki tam etkilerini bilecek kadar veri bulunmadığına inanıyor.
Wisconsin’in Burlington şehrinde yaşayan, astım olan ve yaklaşık bir
yıldır e-sigara kullanan Dylan Nelson, geçen sene nefes alırken sorun
yaşamaya başladıktan sonra akciğer iltihabı sebebiyle hastaneye
kaldırılmış.26 yaşındaki adam, bu hissi; sanki bir pipetten nefes alıyormuş gibi şeklinde tanımlıyor. Öksürdüğünü, kalp atışlarının hızlandığı ve zor ile hızlı nefes aldığını söylüyor.
Nelson, günlerini hastanede geçirdiğini ve bazı zamanlar bir solunum cihazına bağlandığını söylüyor. Annesi olan Kim Barnes ise, bir hemşirenin kendisine bu durumun e-sigara içmekle bağlantılı olduğunu söylediğinde; bunun kendisi için bir uyarı işareti olduğunu söylüyor.
Şimdiyse bunu, diğer ebeveynlere aktarmak istiyor: “Çocuklarınızı karşınıza alıp, onlara bu şeyin zararlarını söylemeniz lazım. Eğer yetişkinseniz haberiniz olsun; bu iyi bir şey değil. Bu şeyi alıp kullanmaya karar vermeden önce araştırın.”
Sağlık müdürlüğünün söylediğine göre Wisconsin’de, Perşembe günü itibariyle Nelson da dahil 15 onaylanmış vaka bulunuyor ve diğer 15’i de araştırılıyor. Vakaların hepsi hastaneye yatırılmış. İlk vakalar, ergenler ve genç yetişkinlerden çıkmış fakat yeni vakalar daha üst yaş gruplarından da çıkıyormuş.
Bütün hastalar, hastanelik olmadan önceki haftalar veya aylarda e-sigara kullandıklarını bildiriyor fakat yetkililer, kullanılan ürünlerin isimlerini ve çeşitlerini bilmediklerini söylüyorlar.
New York sağlık müdürlüğü, Cuma günü e-sigara ürünlerini kullanan insanlarda bildirilmiş 11 akciğer hastalığını faal şekilde araştırdığını söylüyor. Sağlık hizmeti sağlayanlar için de eyalet çapında bir tavsiye mektubu yayınlamış. Tavsiye mektubuna göre hastaların yaşları 18’den 49’a kadar değişiyor ve bunların çoğu, kenevir içeren ürünler kullandığını bildirmiş.
Bu arada Minnesota sağlık müdürlüğü, “elektronik sigara kullanımının, açıklanamayan solunum problemleri ve akciğer hasarı ile hastalığının sebebi olması sebebiyle” hizmetverenlerin tetikte olmasını tavsiye ediyor. Doktorlardan benzer vakaları bulmaya çalışarak bildirmelerini istiyor.
Minnesota eyalet epidemiyoloğu ve sağlık müdürlüğünün tıbbi müdürü Ruth Lynfield, “Hâlâ cevaplanmamış çok sayıda soru var” diyor. “Fakat Minnesota’daki gençlerin elektronik sigara kullanma salgınına bağlı zararlar artmaya devam ediyor.”
Chapman’a göre doktorlar, daha önce elektronik sigara kullanımına bağlanan “seyrek vakalar” görmüş fakat şimdiye kadar bir kalıp tanımlamamışlar.
“Bence elektronik sigaranın güvenli varsayıldığını fakat buna karşın, hakkında çok az şey bildiğimizi anlamak önem taşıyor” diyor Chapman.
Şüpheli maddeler tespit edildi
Wisconsin’de yaşayan 26 yaşındaki bir genç sokaktan aldığı THC içerikli likidi (aromalı e-sigara materyali) kullandıktan sonra nefes almakta zorlandı ve astım krizine girdi. Kriz sonrası genç uzun süre yoğun bakımda yatmak zorunda kaldı.
"Tetrahydrocannabinol (THC)", bilimsel adıyla bilinen etken madde kandaki oksijen seviyesini %10‘a düşürerek bu maddeyi kullananların komaya girmesine yol açıyor.
Uzmanlar, eğer kullanıcılar elektronik sigara kullanmak istiyorlarsa kullandıkları sıvıları mutlaka dispanserlerine göstermelerini öneriyorlar.
Sağlık görevlileri, nikotin kullanımına bağlı olarak yaşam boyu süren bağımlılıkların dışında çok çeşitli kimyasallara ve bileşenlere sahip olduğu bulunan elektronik sigara sıvılarının uzun vadede sıkıntılara yol açacağının farkında olmaları gerektiğini aktardı.
Kaynaklar
1. https://popsci.com.tr/gizemli-bir-akciger-hastaligina-ait-yaklasik-100-vaka-elektronik-sigarayla-iliskili-olabilir/
2.https://www.washingtonpost.com/national/health-science/fda-plans-to-impose-severe-restrictions-on-e-cigarettes/2018/11/08/91253cf2-e3a1-11e8-8f5f-a55347f48762_story.html
3.https://www.washingtonpost.com/local/education/helpless-to-the-draw-of-nicotine-doctors-parents-and-schools-grapple-with-teens-addicted-to-e-cigarettes/2019/07/25/e1e8ac9c-830a-11e9-933d-7501070ee669_story.html?arc404=true
4.https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/Quick-Facts-on-the-Risks-of-E-cigarettes-for-Kids-Teens-and-Young-Adults.html
5.https://www.health.ny.gov/press/advisories/docs/health_advisory_pulmonary_08-15-2019.pdf
6.https://www.gov.uk/government/news/e-cigarettes-around-95-less-harmful-than-tobacco-estimates-landmark-review
7.https://tr.wikipedia.org/wiki/Tetrahidrokannabinol
8.Video-CC Channel-https://www.youtube.com/watch?v=u0hjGkutDBk
