"Lütfen Beni Kapatma Diyen Robot" Korkutuyor
Starwars filmindeki sempatik robotu bilmeyenimiz yok gibidir.Artık robotlar güncel hayatımıza daha fazla girmeye başladı.İnsanlara hizmet vermek için yapılmış farklı robotlar mevcut. Resepsiyon görevlileri, seyahat rehberleri, güvenlik görevlileri veya hamallar olarak kullanılıyorlar.Hatta Çinli dsdollrobotics firması hareket eden ve konuşan seks bebekleri bile ürettiler.Ancak onlara makine gibi davranmakta iyi olmadığımıza dair artan kanıtlar var.
Almanya`nın Duisburg kentinde Nao robotlarla yapılan deneyde İnsanların makinelerden gelen tepkilere karşı son derece savunmasız kaldığı görülmüş.Üniversiteli öğrenciler yaşamı için yalvaran,bir robotu kapatmayı bile reddetmişler.Geçen yıl Duisburg-Essen Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma bunu göstermişti.Araştırmada nao robotları kullanılmış.
Nao robot nedir?
Nao, Paris Merkezli bir Fransız şirketi olan Aldebaran Robotics tarafından geliştirilmiş olan programlanabilir, orta ölçekli bir insansı robottur. Nao projesi 2004 yılında başlatıldı. 15 Ağustos 2007 tarihinde Nao, uluslararası robot yarışması olan Robot Futbolu Dünya Kupası (Robocup) Standart Platform Ligi'nde (SPL) kullanılan Sony'nin robot köpeği AIBO'nun yerini aldı.Nao, RoboCup'ta 2008 ve 2009 yıllarında kullanıldı. 2010 yılında NaoV3R versiyonu RoboCup 2010'da SPL için standart olarak seçildi.
Nao Akademik Sürümü, araştırma ve eğitim amacıyla üniversiteler ve laboratuvarlarda kullanılmaktadır ve 2011 yılına kadar kamu dağıtım için öngörülmektedir. Ekim 2010'da Tokyo Üniversitesi, kendi kendi "Nakamura Lab"ında asistan olarak geliştirilmek umuduyla 30 adet Nao satın aldı.
2010 yazında, Nao Çin'de Shanghai Expo bir senkronize dans rutin küresel manşetlere taşındı. Aralık 2010 yılında, bir Nao robot bir stand-up komedi rutin,ve yeni bir sürüm yapıyor.
"Hayır, lütfen beni kapatma"
“PLOS One” da yayımlanan çalışmada, 89 kişiden Nao robotu ile haftalık bir program hazırlaması ve soruları tartışması istendi. Bununla birlikte, bu etkileşimli program gerçek deneye dönüşmüş ve sonunda onu kapatma aşamasına gelinmiş.
Araştırmacılar katılımcılara robotu kapatmaları talimatını verdiğinde, 89 kişiden 43'ü robotun yalvardığını duydu: "Hayır, lütfen beni kapatma." Ayrıca robotlar katılımcılarına karanlıktan korktuğunu söylemiş."O zaman ışığı göremem herşey karanlık olur"
İşin dahada vahimi Duisburg araştırmacıları, 13 katılımcının robotu kapatmayı reddettiğini bildirmiş. 30 kişi tereddüt etmiş ve o anda karar vermekte zorlanıp kararsız kalmış. Sonuç olarak katılımcıya yalvarmayan robotlara göre karar vermekte iki misli zaman kaybetmişler.
Bilim adamları katılımcılara neden robotu kapatamadığını sorduğunda, robotun bu tepkisine şaşırdıklarını ve hatta korktuklarını söylemişler.
İşte katılımcıların tepkileri:
• "Çünkü Nao ortadan kaldırılmak istemediğini söyledi."
• "Çünkü karanlıktan korktuğunu söylediğinde onun için üzüldüm."
• "Çünkü bir seçeneğim vardı."
İnsanların insanlık dışı olan sanal medyaya sosyal hayattaki gibi muamele etmeleri uzun zamandır araştırma konusu olmuştur. Televizyon, bilgisayar, film veya robotlarla insani duygularla ilgilenme eğilimindeyiz. Örneğin: Televizyon açılmıyorsa, bizde mutlaka izlemek istiyorsak, televizyonun çalışmasını istiyoruz açılmazsa sonunda sinirlenip azarlamaya kadar gidiyoruz.
Peki Duisburg çalışması bizi korkutmalı mı? Bir gün robotlar tarafından sömürülmeye mahkum muyuz?
Aike Horstmann`a göre henüz teknoloji o aşamada değil.Çalışmaya öncülük eden Aike Horstmann"Bu yaygın bir endişe kaynağı. Ama bence bununla başa çıkmayı öğrenmeliyiz. Davranışımızın insanlık tarihi ile ilgisi var gibi görünüyor. Binlerce yıl önce bu gezegendeki tek sosyal varlık bizdik. Şimdi değiliz ve bu duruma adapte olmalıyız. "
Başka bir deyişle, makineleri istemeselerde kapatmayı öğrenmeliyiz. Sonuçta, et ve kandan değiller silikon ve elektrik iletkenlerinden üretildiler.
Elon Musk ve Mark Zuckerberg arasında ise yapay zeka tartışması yaşanmıştı.Hatta Michio Kaku`da konuya dahil olup her ikisininde kendine göre haklı tarafları olduğunu ve yapay zekanın henüz "emekleme" aşamasında olduğunu söylemişti.
Sonuç olarak insanların robotlarla yaşamayı öğrenmesi ve olaya insani duygularla değil mantıkla yaklaşması gerekiyor.
Alttaki videoda nao robotun deneydeki konuşma kayıtlarını izleyebilirsinz.Videonun sonuna doğru söylediği "Lütfen beni kapatmayın.O zaman ışığı göremem yoksa herşey karanlık olur"sözleri duyuluyor.
Kaynaklar
1.https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0201581
2.https://twitter.com/1E9tech/status/1035451505678209024?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1035451505678209024&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.gq-magazin.de%2Fauto-technik%2Farticle%2Fwarum-es-uns-schwer-faellt-einen-bettelnden-roboter-auszuschalten
3.https://en.wikipedia.org/wiki/Nao_(robot)
4.https://www.youtube.com/watch?v=F5Z52jl4yHQ
5.Big think-https://www.youtube.com/watch?v=F5Z52jl4yHQ
6.https://en.wikipedia.org/wiki/The_Media_Equation
7.https://www.bild.de/digital/multimedia/sex-puppe/sexpuppen-mit-ki-und-sprache-56393940.bild.html
8.https://mixed.de/schalt-mich-nicht-aus-roboter-bettelt-um-menschliches-mitgefuehl-mit-erfolg/
