Almanya’da İlk Covid-19 Aşı Test İzni Türk Profesörün Başında Olduğu BioNTech'e Verildi
Önceki bir makalemizde "Koronavirüs aşısını piyasaya sürmek neden uzun zaman alır?"konusuna yer vermiştik.Dünyayı yakıp kavuran bu virüsü yenmek için yeni bir umut Almanya`da ortaya çıktı.Aşı konusunda bir yarış söz konusu olsada küresel bir sorun olmasından ve acil çözüm gerektirdiğinden dolayı tüm şirketler bu konuda birbirleriyle bilgi alışverişinde bulunmaya ve yardımlaşmaya devam ediyor.Ortak çalışmalar söz konusu.Örnegin bu virüsle ilk tanışan Çin`in aylardır mücadele ettigi virüsün protokolünü önceden oluşturmuş olması ve paylaşması, virüsün önceki akrabaları Sars ve Mers`in eldeki verilerinin covid-19 için bir nebzede olsa işleri kolaylaştırmada katkısı olması gibi avantajlarda mevcut.Ancak bu gelişmeler olurken en çok tartışılan ise gönüllülere virüsün enjekte edilmesinin etik olmadığı eleştirileri.Zira enjekte edilecek aşının vücuda vereceği hasar veya yan etkilerinin bilinmiyor olmasi denekler için büyük bir risk oluşturuyor.Maalesef labaratuvar`da virüsü yensenizde ve hayvan deneylerinde başarılı olunsada insan üzerinde sonuçları çok farklı olabiliyor.Dolaysıyla bu yola başvuruluyor.Gönüllüler arasındada titiz bir seçilim söz konusu.Örneğin ailesinden birisinin covid-19`a yakalanması sebebiyle karantinaya girmek zorunda kalan kişi tercih edilebilir.Gönüllü"Zaten karantinayım.Yüksek ihtimalle koronavirüs banada bulaşacak.O yüzden en azından insanlara faydalı olayım.Ayriyetten her türlü klinik destek garantisi veriliyor"diyor.
Gelelim Almanya`dan gelen umut verici gelişmeye
Almanya‘da koronavirüse karşı ilk aşı test izni, Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin ile Dr. med. Özlem Türeci‘nin yönetimindeki BioNTech şirketine verildi. Almanya‘da aşı araştırmalarından sorumlu merci, Langen (Offenbach) merkezli Paul Ehrlich Enstitüsü (PEİ), Mainz merkezli BioNTech şirketine insanlar üzerinde dört farklı olası aşının test edilmesine onay verdi. "BNT162" adı verilen test programının Baden Würtemberg‘deki etik kurulunun da onayladığı kaydedildi. Bilim insanları Covid 19‘e karşı seksenin üzerinde olası bileşimi geliştirdi. Prof. Dr. Şahin‘in şirketi, Çin, İngiltere ve ABD ile birlikte dünyada dördüncü klinik testi onayı alan şirket oldu.
Testler üç aşamalı olacak
Biyoteknoloji şirketi BioNTech, nisan sonunda başlayacak ilk BNT 162 programı aşamasında Sars-CoV-2 karşı dört farklı olası aşıyı sağlıklı, 18 ile 55 yaşları arasında yaklaşık 200 gönüllü üzerinde deneyecek. Üç ile beş ay arası sürecek denemelerde olası aşıların insanlar üzerinde etkili olup olmadığı ve olası yan etkileri araştıralacak. İkinci aşamada ise bileşimler, binlerce risiko grubu ve 80 yaş üstünden binlerce insan üzerinde denenecek. İkinci aşama gelecek yılın ilk aylarına kadar devam edebilecek. Üçüncü aşamada da olası aşılar binlerce koronavirüslü hasta üzerinde denenecek. Ardından PEİ, test aşamalarını ve sonuçlarını inceleyip aşının onay alıp almadığını karara bağlayacak.
BioNTech’in şimdiye kadar Sars-CoV-2'ye karşı 20'den fazla olası aşı ürettiği, hayvanlar üzerinde yapılan testlerden sonra dört bileşeni test onayına sunma kararı aldığı belirtildi. Şirketin test onayı almak için üç aydan beri seferber olduğu kaydedildi. Almanya’nın toplam dört şirkete test onayı vermek istediği belirtildi.
Çin ve ABD şirketleri pazar haklarını satın aldı
Şirket 60 kadar patente sahip. 400 kadar bilim insanı olan ,1100 çalışanlı, BioNTech’de kanser konusunda araştırmalarıyla biliniyor. Şirket, koronavirüsün yayılması üzerine Covid 19’e karşı olası aşı üretimine yöneldi. Şirketin bilim kurulunun başında 1996’da Nobel Tıp Ödülü alan İsviçreli bilim insanı Rolf Zinkernagel bulunuyor. BioNTech, geçtiğimiz günlerde Çin şirketi Fosun International ile anlaşma imzalamıştı. Fosun‘un 135 milyon dolar karşılığında aşının Çin‘deki pazarlama haklarına Biontech ile ortak olacağı açıklanmıştı. BioNTech, toplam 305 milyon dolar karşılığında da ABD ilaç devi Pfizer ile olası aşının Çin dışındaki dünya pazarında haklarına birlikte sahip olma hakkı veren anlaşmayı imzalamıştı. Şirketin değerinin 9 milyar dolar olduğu, aşı testi onayının ardından hisse senetleri değerinin yüzde 48 arttığı kaydedildi.
Uğur Şahin İngiliz tıp dergisi Lancet'teki makaleyi okumuş
Bağışıklık (immünolog) uzmanı Uğur Şahin, ocak ayı ortalarında İngiliz tıp dergisi Lancet'te, Çin'in Hubei eyaletindeki Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni virüs hakkında bir makale okumuş.
Yazıda altı kişilik bir aile arasında nasıl yayıldığı özetlenen hastalığın salgın haline gelmesi bir yana küresel olarak yayılma ihtimalinden de bahsediyordu.
Yakın bir arkadaşı onun durumu hemen idrak ettiğini anlatıyor.
Birkaç gün sonra Prof. Şahin Almanya'nın Mainz şehrinde kendisine ait biyoteknoloji şirketi BioNTech'in yönetim kuruluna bir e-posta göndermiş.
Uzmanlar bu salgının da ötekiler gibi gelip geçici olacağını söyleyince o, “Hayır, bu sefer farklı ” diye cevap verdi.
Türk asıllı Yeşilaycı deneysel onkoloji profesörü 2 milyar dolarlık şirket kurmuş, ancak yakın zamana kadar akademi ve biyoteknoloji dünyaları dışında pek bilinmiyordu.
Geçtiğimiz ay kendisi ile ilgili haber yapan İngiliz Financial Times gazetesi ölümcül koronavirüs salgını ve aşı geliştirme yarışı ile durumun değiştiğini, Prof Şahin'in 2008 yılında eşi immünolog Özlem Türeci ve eski profesörü Christopher Huber ile kurduğu BioNTech firmasının aniden medyanın yakın takibine uğradığını yazıyor.
Prof. Şahin’in uzmanlık alanı olan DNA’dan insan hücrelerinin protein üretmesi için talimatlar taşıyan RNA’ların (mRNA) kitlesel aşılamaya hızlı bir yol açabileceği lanse edilmeye başlandı.
Gazetenin haberine göre, üretimi onlarca yıl alabilen normal aşıların aksine, bir mRNA aşısı teorik olarak hızlı ve ucuz bir şekilde bir DNA şablonundan laboratuvarlarda üretilebiliyor. MRNA aşıları, bir bağışıklık tepkisi üretmek için vücuda antijenler katmak yerine, hastalıkla savaşan proteinlere dönüştürülebilen bir hücreye genetik bilgi gönderiyor.
BioNTech, son birkaç hafta içinde dünyanın dikkatini çeken mRNA odaklı üç şirketten biridir. Hisse fiyatı bir ay içinde neredeyse üç katına çıkan BioNTech Çinli grup Fosun Pharma ve Pfizer ile birkaç gün içinde geliştirme anlaşmaları imzaladı.
Mainz'daki bir laboratuvarda fareler üzerinde potansiyel bir koronavirüs aşısını test eden şirketin insanlar üzerindeki deneylere de nisan ayı sonlarında başlaması planlanıyor.
Ancak ürünün birkaç ay içinde piyasaya sürülebilmesi için ABD, Avrupa ve Çinli regülatörlerin onay süreçlerini hızlandırması ve büyük klinik araştırmalar için şartlarından feragat etmesi gerekiyor.
Şahin’in para kazandırma konusunda etkileyici bir geçmişi olduğunu da aktaran gazeteye göre ilk şirketi Ganymed Pharmaceuticals’in yatırımcıları arasında sahip oldukları Hexal şirketini Novartis’e yedi milyar 500 milyon dolara satan Andreas ve Thomas Strüngmann kardeşler de bulunuyordu. İki kardeş şu anda da BioNTech’in yatırımcıları arasında.
Geçtiğimiz ağustos ayında Bill & Melinda Gates Vakfı, 2015 yılına kadar HIV ve tüberkülozla mücadele için ilaç geliştirmeye odaklanan Prof. Şahin’in şirketine 55 milyon dolar yatırım yaptı.
Gazeteye göre BioNTech’in ilerleme kaydetmesi durumunda şirketine yatırım yapacak müteşebbis sayısı da artacaktır.
Prof. Şahin, koronavirüs ile ilgili iki senaryo ile karşı karşıya bulunulduğunu da belirtiyor: Ya çok hızlı yayılan bir pandemi (küresel bir salgın) ya da 16 ila 18 aya yayılan epidemik (daha dar bir sınırda) bir durumla karşı karşıya kalacağız.
Prof. Dr. Uğur Şahin 1965 yılında İskendurun’da doğdu. Dört yaşında işçi ailesi olarak Almanya’ya geldi. Öğretmenleri Almanca bilmediği gerekçesiyle ilkokulda kalmasını isteseler de komşularının ısrarı ile liseyi bitirip Köln Üniversitesi’nde tıp okudu. Saarland Üniversitesi’nde tıp okuyan Özlem Türeci ile evlendi. Kansere karşı araştırmalarla adını duyurdu. Kanserli hücreyi sağlıklı hücreyi birbirinden ayırıp kanserli hücreyi yok eden bir aşı geliştirdi. Göğüs, kalınbağırsak, akciğer, pankreas ve prostat kanserinde hastalıklı hücrelere karşı savunmaya geçen antikorlar üzerinde çalıştı. Prof. Şahin, eşi Dr. Özlem Türeci ile birlikte melanom adı verilen cilt kanserine karşı bir aşı üzerinde çalışıyordu. 2008’de BioNTech şirketini kurdular.
Kaynaklar
1.https://www.manager-magazin.de/premium/biontech-das-power-paar-ugur-sahin-und-oezlem-tuereci-a-0d715b2d-fc04-4b5d-8313-f0d58e852880
2.https://www.pei.de/DE/newsroom/pm/jahr/2020/08-erste-klinische-pruefung-sars-cov-2-impfstoff-in-deutschland.html
3.https://biontech.de/node/159
4.https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/biontech_and_pfizer_announce_regulatory_approval_from_german_authority_paul_ehrlich_institut_to_commence_first_clinical_trial_of_covid_19_vaccine_candidates
5.Video-Reuters-https://www.youtube.com/watch?v=Cx2nIW6wAfw
6.ZDF video-https://www.zdf.de/wissen/nano/200420-freiwillig-infizieren-impfung-testen-100.html
