Bazı İnsanlar Ölürken Neden Gözleri Açık Olur?
Bazı yakınlarını kaybeden dostlarımız veya arkadaşlarımızdan "Beni göremediği için gözleri açık gitti"sözünü duymuş olabiliriz.Gerçekleşmesini çok istediği bir dileğine erişmeden ölenler içinde söylenir.Dünyada yarım kalan işleri varken, hayatta gerçekleşmesini beklediklerini göremeden göçmüş olanlar için kullanılsa da, belki de ilk kullanıldığında"yalnız başına ölmek" anlamına gelmekteydi.Halk arasında veya internette hakkında binlerce yaygın hurafenin olduğu bir eylemdir.Ancak gözleri kapalı ölenlerin tümünün dünyada yarım kalan işlerinin kalmadığını veya göremediği yakının olmadığını söylemek çok iddialı olurdu.
İnsanın, öldüğünde gözlerini kapatacak birini yanında istemesi kadar saçma ve bir o kadar insani bir istek daha var mıdır acaba?
Dini veya hurafe boyutunu bir kenara bırakırsak bunun biyolojide kolay açıklaması var.
İnsanlar gözleri açıkmı yoksa kapalımı ölür?
Göz kapaklarını açmak kas gücü gerektirir. Bu yüzden ölülerin çoğunun gözleri kapalıdır. Göz kapakları, onları açmak için yeterli güç olmadığında veya kas tonusunun başka nedenlerle ortaya çıkmadığı anda kapanır.
Bir kişi ölüme yaklaştıkça yüz kaslarındaki gevşemeden dolayı kas tonusunun yani geriliminin azalması nedeniyle gözleri açık kalabilir.Bu durumlarda kapaklar genellikle yarı açıktır.Aynı nedenden dolayı ölenlerin ağzıda açık kalıyor.Ancak kısmen de olsa yaştan kaynaklanan istisnalar vardır.İlaçlarda, ölüm anında gözlerin açılmasını etkileyebilir.Yüzün etrafındaki ve vücudun geri kalanınındaki kasların gevşemesi, farklı şekilde vücutta başka kaymalara da neden olabilir.Amerika`da"hospice care"de 100 kişi ile yapılan bir araştırmaya göre:
-100 kişiden 63'ü gözlerini kapatarak ölmüş.
-100 kişiden 37'si gözleri kısmen açık olarak ölmüş.
-Gözleri kapalı olanların 33'ü erkek, 30'u kadındı.
-Ölüm sonrası açık gözlü olanların 18'i erkek, 19'u kadındı.
-Gözleri açıkken ölenlerin % 40'ında karaciğer yetmezliği bulunuyormuş
-Araştırmacılar, ölüm sırasında açık gözlerin merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalığa bağlı olabileceğini gözlemlemiş.
Peki gözleri açık ölenin göz kapaklarının kapatılması kolaymıdır?
Bu popüler film ve televizyon klişelerinden biridir: komiser olay yerine gelir, ceset orada gözleri açık bir şekilde uzanmaktadır ve komiser ölü adamın gözlerini sıvazlayarak kapatır ve cesedin gözleri tamamıyla kapanır.
Bu, komiserin dindar, merhametli tarafını gösterdiğinden, dramatik olarak etkilidir. Her şeyden önce, ölüyü oynayan aktörün işini kolaylaştırır. Aksi takdirde gözlerini kırpmadan tüm sahne boyunca açık tutmak zorunda kalacaktı.
Ancak, gerçek hayatta - ya da ölümde -Tv`deki filmler veya dizilerdeki gibi işler o kadar kolay değildir.
Ölümden sonraki ilk saatte, göz kapaklarının kapatılması ve bu konumda kalması için hala iyi bir şans var. Bununla birlikte, en geç katı "rigor mortis" aşamasına geçtikten sonra, bu artık mümkün değildir. O zaman mekanik araçlara başvuruluyor.Bunları kontakt lens gibi düşünebilirsiniz, ancak üstte göz kapağını çeken ve geri kaymalarını önleyen düğmeleri bulunuyor. Aynı zamanda, kapakların çökmeside önlenir.
Bir insan öldükten 4 saat sonra ölüm sertliği denilen durum görülmeye başlar ve 36 saat sonra sona erer.Bu durum süresince kaslar kasılmış durumda kalır ve gevşeyemez.Aynı şey yüz ve göz kasları için de geçerlidir.Yani birisi öldükten sonra 4 saat içinde gözlerini kapatmazsanız daha sonraki 36 saat boyunca da kapatamazsınız.
Vücuttaki kaslar ölüm sonrasında kasılmaya başlar ve kısa sürede vücut katılaşır. Eğer cesedin gözleri ölümden sonraki ilk saatlerde kapatılmazsa, daha sonra kapatılması mümkün değildir. Dolayısıyla toprağa verilirken gözü açık olacaktır.
Neden ölülerin gözleri kapatılıyor?
Çünkü ölü insanlar gözleri açıkken çok korkunç görünüyorlar. Ek olarak, rigor mortis girdikten ve gözler kurumaya başladıktan sonra gözleri kapatmak mümkün değil, aynı zamanda estetik görünmüyor.Açık gözler kurur ve yüzü bozar.
Alttaki video animasyonda öldükten sonraki aşamaları izleyebilirsiniz.
Kaynaklar
1.https://www.cancer.org/treatment/end-of-life-care/nearing-the-end-of-life/death.html
2.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2902109/
3.https://dying.lovetoknow.com/what-is-death-like/why-do-some-peoples-eyes-open-before-death
4.https://en.wikipedia.org/wiki/Rigor_mortis
5.https://www.zeit.de/2016/04/tod-augen-schliessen-fernseh-klischee-stimmts
6.Video-The Infographics Show -https://www.youtube.com/watch?v=l8g-OkJHCeo
