Yüzdüğü Bilinen İlk Dinozor: Spinosaurus
En büyük ve en esrarengiz dinozor türlerinden birine ait olan tek bir kuyruk, nesli tükenen bu canlılar hakkında uzun süredir devam eden bir gizemi çözmüş görünüyor: Bu dinozorlar yüzebiliyor muydu?
Teropod Spinosaurus aegyptiacus türüne ait, fosilleşmiş dev bir kuyruğun keşfi; bu dev yırtıcıların sonuç olarak sucul hayvanlar olduklarını öne sürüyor (Teropod: Elleri kısa, ayakları uzun olan). Milyonlarca yıl önce nehirlerde yüzüp avlanırken, kuyruklarını kullanarak hareket ediyorlardı.
Detroit Mercy Üniversitesi’nde taşılbilimci olan Nizar İbrahim şöyle söylüyor: “Bu keşif, dinozorlar konusunda yeni bir olasılık dünyasının kapılarını açıyor”
“Mevcut anlatıya ekleme yapmakla kalmıyor; aynı zamanda tamamen yeni bir anlatı başlatıyor ve dinozorların gerçekte neler yapabileceğine dair bildiklerimizi sert bir biçimde değiştiriyor.”
Bu tarz "sucul dinozorlar" ile ilgili konularda yaygın olarak karıştırılan bir konu, Ichtyosaurus ve Plesiosaurus gibi suda yaşayabilen türlerdir. Ancak unutmayınız: Ichthyosaur ve Plesiosaur gibi deniz sürüngenleri, dinozor değildir.Tıpkı uçan sürüngenler olan Pterosaur türlerinin dinozor olmaması gibi... Denizlerde yaşayan sürüngenler olduğunu biliyorduk; ancak denizlerde yaşayan bir dinozor, bugüne kadar hiç keşfedilmemişti.
Kuyruk ile iskeletin yeniden oluşturulmuş hali ve kuyruk parçalarının enine kesitleri. (Marco Auditore/Gabriele Bindellini)
Bilim insanları, karada gezen dinozorların yüzlerce yıl önce su ortamlarında hayat sürmüş olabileceğini tahmin etmiş. Fakat geçtiğimiz onlarca yılda, bu fikir gözden düşmüş ve çoğu araştırmacı, uçmayan dinozorların karayla sınırlı olduğunu öne sürmüş.
Ancak spinosaurs, bir şekilde bu meseleyi güçleştirmiş. Bazı antik kemikler, yarı sucul adaptasyonlara dair muhtemel kanıtlar olduğunu akla getirmiş.
İbrahim ve ekibi, önceki araştırmalarında böyle bir şey ortaya koymuşlar fakat diğer araştırmacılar pek emin olamamış.
Şimdi o taşılbilimci geri döndü. Ekibin iddiasına göre, “bir dinozorda keşfedilen itici su yapısının ilk kesin kanıtını” buldular.
Bu kanıt, Fas’ın doğusundaki Sahra Çölü’nün Kreate kaya katmanlarında keşfedilen; yüzgeç benzeri dev bir kuyruktan meydana geliyor.
90 ila 100 milyon yaşında olduğu tahmin edilen bu kuyruğun keşfedilmesiyle birlikte, Spinosaurus‘un neye benzediği daha çok netlik kazanıyor ve dünyada bu türe ait tek iskelete dair bakış açımız genişliyor (diğer iskelet, 2. Dünya Savaşı’nda yok olmuş).
“Bu dinozorun kuyruğu, beklenmedik ve eşsiz bir şekle sahip. Son derece uzun sinirsel omurgalar ve uzayan şeritlerden meydana geliyor. Bunlar geniş yanal hareket kapasitesine sahip; büyük, esnek ve yüzgeç benzeri bir organ oluşturuyor” diye yazıyor araştırmacılar makalede.
Araştırma ekibi, suda yüzerken bu yapının meydana getirmiş olabileceği itiş miktarını incelemişler ve performansın, günümüzde benzer uzantılara sahip sucul omurgalılarla kıyaslanabilir olduğuna karar vermişler.
Diğer bir ifadeyle Spinosaurus; dinozorların (en azından bu özel türün), yüzmüş olabileceğine yönelik şimdiye kadarki en iyi bulguları sunuyor.
“Bu keşif, uçamayan dinozorların sucul alemi hiç işgal etmediğini söyleyen görüş için tabut çivisi niteliğinde” diyor İbrahim.
“Bu dinozor, yalnızca sığ sularda durup balıkların geçmesini beklemiyor; su sütununda avını etkin bir şekilde kovalıyordu. Muhtemelen, hayatının çoğunu suda geçirmişti.”
Kaynaklar
1.https://en.wikipedia.org/wiki/Spinosaurus
2.https://www.udmercy.edu/about/news/articles/2020/04-29-spinosaurus.php
3.https://science.sciencemag.org/content/345/6204/1613
4.https://peerj.com/articles/5409/
5.https://www.nature.com/articles/s41586-020-2190-3
6.https://www.sciencealert.com/palaeontologists-say-ancient-sahara-was-most-dangerous-place-in-earth-s-history
7.Video-nature video-https://www.youtube.com/watch?v=fDhofM81RQE&feature=emb_logo
8.https://popsci.com.tr/cigir-acan-kesfe-gore-spinosaurus-yuzdugu-bilinen-ilk-dinozor/
