Dünya’nın Kapasitesi En Fazla Kaç Kişiyi Kaldırabilir?
Dünya nüfus sayacı ➦ilerlemeye devam ediyor.Yeni doğan insan sayısı ölen insan sayısına göre daha fazla.18. yüzyıl sonu filozoflarından Thomas Malthus"Nüfusun gücü, Dünya’nın insana ekmek sağlama gücüne öyle üstündür ki er ya da geç insan ırkı erken ölümlerle yüzleşecektir."➦demişti.
Ona göre insanların bastırılamaz üreme dürtüsü eninde sonunda gezegenimizin nüfusunun aşırı artmasına, bütün kaynaklarının tükenmesine ve açlık nedeniyle toplu ölümlere götürecekti.Acaba haklılık payı varmıydı?
0-1800 yılları arasında dünya nüfusu 1 milyara çıktı. 1900-1999 arasında ise bu sayı 1.6’dan 6 milyara fırladı. Bundan sonra ise sadece on yıl içerisinde, 2000-2011 yılları arasında, 6 milyardan 7 milyara ulaştı.
Şu andaki büyüme hızıyla yeryüzü nüfusuna her yıl yaklaşık 78 milyon insan ekleniyor. TÜİK rakamlarına göre, Türkiye nüfusunun 31 Aralık 2010 itibarıyla 73.7 milyon olduğu düşünülürse, küresel nüfus her yıl en az bir Türkiye kadar artıyor. Bu büyümenin neredeyse tamamı, yani nüfusa eklenen her 100 kişiden 97’si, az gelişmiş ülkelerde görülüyor.
Dünya genelinde ortalama yaşam süresi 1950’de 48 iken, bu rakam bugün 69’a çıktı. Birleşmiş Milletler’in (BM) nüfus dairesi verilerine göre eğer mevcut nüfus artış hızı devam ederse dünya nüfusu 2050 yılında 9 milyarın üzerine çıkacak ve yüzyılın sonunda da 11 milyarı ➦aşacak.
Peki gezegenimiz 11 milyar insanı beslemeye yetecek kaynaklara sahip mi?
Andy Jarvis, dünyanın yeni bir devrime ihtiyacı olduğunu ifade ediyor ve "Nüfus hızla artıyor. Mevcut tarımsal arazilerde 11 milyar insana yetecek kadar gıda üretebilecek kapasitemiz yok" ➦diyor.
Küresel ısınma da işleri zorlaştıran bir diğer etken. Tarımsal rekolteler, iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle giderek daha fazla dalgalı seyir izlemeye başlamış durumda.
Andy Jarvis, küresel gıda tedarik zincirinin çok kırılgan bir yapısı olduğu görüşünde:
"Eğer Rusya'da ciddi bir sıcak hava dalgası yaşanırsa, küresel buğday ve arpa fiyatlarında ciddi artışlar gözlemliyoruz. Bu da ekmek fiyatlarına yansıyor."diyor.
2040 yılına gelindiğine Hindistan’ın 1.4 milyar ile dünyanın en kalabalık ülkesi olacağı öngörülüyor.Bu ülkeden bir çarpıcı rakam daha: Hindistan’da dakikada 43 çocuk doğuyor! Dünya nüfusu son üç yüzyıldakiyle aynı oranda büyümeye devam ederse,2100'lü yıllara geldiğimizde dünya yaklaşık 70 milyar olacak.
Dünya bu nüfusu ne kadar daha taşıyabilir? Doğal kaynaklar nüfus artışının gerisine mi düştü? Öte yandan sürdürülebilir ekonomi politikaları ve bununla uyumlu teknolojik atılımların bu yükü hafiflettiği de göz önüne alınırsa endişeler yersiz mi?
Global Footprint Network Küresel düşünce kuruluşu her yıl "➦Earth Overshoot Day" düzenliyor.2019'da bu tarih 29 Temmuz'du. Bu yıl, koronavirüs pandemisi nedeniyle, etkinlik tarihi 22 Ağustos'a kaydırılmış.Kuruluşa göre: Dünyanın taşıma kapasitesi - yani,süresiz olarak sürdürülebilir bir şekilde zarar vermeden teorik olarak yaşayabilecek maksimum insan sayısı zaten aşılmış durumda.
Peki araştırmalar ne diyor?
Bu konuda yapılan arastırmalara göre kesin bir hesap yapmak ve rakam vermek imkansız görülüyor.Bu çalışmalarda rakam olarak bir fikirbirliğide bulunmuyor.
Birleşmiş Milletler (BM), en kötümser 2 milyar olan veya daha az kötümser olan 65 çalışmayı ➦değerlendirmişti.
Bu çalışmalara göre Dünya'nın olası kapasitesi 4 ila 16 milyar arasında insan yaşayabileceğini öngörüyor.
Doğa Derneği Genel Müdürü Güven Eken
"Mevcut kaynaklar da halihazırda yetersiz zaten. Hepimiz ABD vatandaşı gibi yaşasak 3.5 dünya lazım. Hepimiz Avrupa vatandaşı gibi yaşasak 2.5 dünya lazım. Bütün dünya Türk vatandaşı gibi yaşasa da 1.7 dünya lazım. Ortalama ise 1.6. Dünyada herkes 1.6 dünyalık yaşıyor, tüketiyor. Halihazırda fazladan dünya varmış gibi yaşanıyor. Her bir insanın tükettiği miktarın büyüklüğünün artmasıyla iş tümüyle çıkmaza sürükleniyor. Sadece insan nüfusunun artması değil temel sorun, herkesin ihtiyacından fazlasını tüketmesi en büyük sıkıntı. 10 milyar bence çok iyimser bir tahmin, o rakama ulaşmamız çok zor"➦diyor.
Bugün insanlık dünyada sürdürülebilir bir şekilde yaşayabilir mi?
Örneğin 2018'de yapılan bir araştırma, 7 milyardan fazla insanın gezegende kalıcı ve sürdürülebilir bir şekilde yaşayabileceğini ➦hesaplamış. Ancak, alıştığımız gibi bir varoluş değildir. Aksine, beslenme, sağlık, elektrik ve aşırı yoksulluğun ortadan kaldırılması gibi temel ihtiyaçlarla sınırlı olacaktır.
Harvard Üniversitesi’nin seçkin sosyobiyoloğu Edward O. Wilson da tahminlerini Dünya’nın mevcut kaynaklarıyla ilgili yaptığı hesaplamalara dayandırmaktadır. “The Future of Life (Yaşamın Geleceği)” adlı kitabındaki sözleriyle: “Biyosferin sınırları sabittir, değişmez.”
Wilson`a göre herkes vejetaryen olmayı kabul etse ve besi hayvanlarına hiç denecek kadar az yiyecek ayrılsa bile mevcut 1,4 milyar hektarlık ekilebilir arazi ancak 10 milyar insanı ➦destekleyebilir.
Wilson’ın yaptığı hesaplara göre bu 1,4 milyar hektar, yıllık 2 milyar ton kadar tahıl üretebilir. Bu miktar 10 milyar vejetaryeni doyurmaya yeter, fakat sadece 2,5 milyar Amerikalı hepçili (hem et hem ot yiyen) doyurabilir, zira Birleşik Devletler’de vejetasyonun büyük bir kısmı besi hayvanları ve tavukçuluğa tahsis edilmektedir.
Herkesin et yemeyi bırakmayı kabul etmesi son derece düşük bir olasılık olduğundan, Wilson’a göre Dünya’nın yüklenebileceği maksimum kapasite, yiyecek kaynakları baz alındığında, çok büyük bir ihtimalle 10 milyarın altına düşecektir.
Kaynaklar
1.https://www.haberturk.com/polemik/haber/685211-dunyada-kac-kisiye-yer-var
2.https://www.overshootday.org/
3.https://na.unep.net/geas/archive/pdfs/geas_jun_12_carrying_capacity.pdf
4.https://www.nature.com/articles/s41893-018-0021-4
5.https://www.un.org/development/desa/en/news/population/world-population-prospects-2019.html
6.https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48537255
7.Video-Kurzgesagt-https://www.youtube.com/watch?v=QsBT5EQt348
8.https://evrimagaci.org/dunya-kac-kisiyi-destekleyebilir-5205
9.https://www.goodreads.com/book/show/183829.The_Future_of_Life
10.https://en.wikipedia.org/wiki/Malthusian_catastrophe
