Ebola virüsü, 1976 yılında keşfedildi ve o zamandan beri sporadik salgınlar olarak ortaya çıkmıştır. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (Centers for Disease Control and Prevention) göre, 1976 yılından bu yana dünyada insanlarda bildirilen 2.265 Ebola ateşi vakası olmuştur. Bunlardan, 1531’i ölüm ile sonuçlanmıştır (CDC, 2012).
Ebola virüsü vücutta yaptığı tahribat nedeniyle filimlerdeki ‘zombi’ ile ilişkilendirilmiş, hatta zombi hastalığı, zombi virüsü şeklinde dahi söylenir olmuştur.
Ebola Virüsününün Tipleri
- Ebola-Zaire
- Ebola-Sudan
- Ebola-Fildişi Sahili
- Ebola-Bundibugyo
- Ebola-Reston
Ebola Virüsü ve Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Ebola virüsünü enfekte hayvan ya da insanın vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla alabilirsiniz. Bu kan, tükürük, meni, kusmuk, idrar veya dışkı içerir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (World Health Organization) göre, bununla enfekte olmuş bir hasta veya ölü yabani hayvanla ilgilenme yoluyla virüsü alabilirsiniz (WHO, 2007).
Ebola virüsünün araştırma tesislerinde, maymundan maymuna gibi insan olmayan primat türünden insan olmayan primata hava yoluyla yayıldığına dair bazı kanıtlar vardır. Ancak, hiçbir kesin çalışma bunu kanıtlamamıştır.
Ebola Virüsü ve Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Eğer Ebola virüsünün Afrika formlarının herhangi birine maruz kaldıysanız, maruz kaldıktan sonra iki ila 21 gün sonra belirtileri göstermeye başlayacaksınız. Hastalığın başlangıcı hızlıdır. İlk belirtiler, yaygın bir grip enfeksiyonuna benzemektedir ve şunlardır:
- Ateş,
- Baş ağrısı,
- Boğaz ağrısı,
- Eklem ve kas ağrısı,
- Halsizlik.
- Kusma,
- İshal,
- Gözde kızarıklık,
- Genital şişme,
- İç ve dış kanama (bazı hastaların gözlerinden, burun, ağız, kulak, veya rektumlarından kan geliyor olabilir),
- Tüm vücutta kanamalı bir döküntü.
Belirtiler Ebola virüsüne maruz kalındıktan 2 – 21 gün (genellikle 8-10 gün) sonra görülür. Hastaların bir kısmı iyileşirken, bazılarının ise neden öldüğü tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla beraber ölenlerin virüse karşı yeterli bağışık geliştiremedikleri bilinmektedir.
Ebola Virüsü ve Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Ebola, kanınızda virüsü tespit etmek için kan testleri ile teşhis edilir. Ebola ateşi belirtileriniz varsa ve son zamanlarda virüs olan bir bölgede bulunduysanız, doktorunuz sizi Ebola virüsü test edebilir.
Ebola Virüsü ve Hastalığı Tedavisi
Ebola virüsünün ve ateşinin tedavisi yoktur. Mevcut tedaviler sadece semptomları hafifletmek için yardımcı olanlardır. Bunlar;
- Oksijen tedavisi,
- İntravenöz sıvılar,
- Kan nakilleri,
- Şok tedavisi ilaçları,
- Ağrı ilaçları.
Ebola Hakkında Nasıl Yardım Alabilirim?
Ebola ateş belirtileri geliştirmeniz durumunda ve son zamanlarda Afrika’ya seyahat ettiyseniz ya da Ebola virüsüne maruz kaldıysanız hemen doktorunuzu arayın. Ne kadar erken tedavi olursanız, hayatta kalma şansınız o kadar yüksek olacaktır.
Ebola Virüsünden Kurtulabilir miyim?
Ulusal Sağlık Enstitüleri (National Institutes of Health ) Ebola ateşinin tüm enfekte hastalarda 90 oranında ölümcül olduğunu tahmin etmektedir (NIH, 2011). Virüs, karaciğeri enfekte eder, kan damarları zarını tahrip eder ve kan pıhtılaşma problemleri ve kan kaybına neden olur. Ölüm nedeni genellikle kan kaybı nedeniyle hipovolemik şoktur. Bazı insanların Ebola ateşinden hayatta kalırken, diğerlerinin neden hayatta kalmadığı bilinmemektedir.
Kaynaklar,
https://www.cdc.gov/niosh/topics/ebola/default.html
https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/ebola-marburg
http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs103/en/