Antarktikaya ilk kim gitti?
Antarktikaya„Operation Highjump“ göreviyle hem kuzeyine hem güneyine ilk giden Richard Evelyn Byrd (1888-1957) olmuştur. 29. 11. 1929 tarihinde kuzey antarktikaya ve 1926 yılında güneyine uçuş yapmıştır.[Kaynak10]
Komplo teorisyenlerinin vazgeçmediği konudur.Antarktikaya uçuş yasağı yoktur.Azda olsa uçuşlar devam etmektedir.
Sadece belirli nedenlerden dolayı tercih edilmemektedir.
Önce teknik sebepleri ile başlayalım.
Ticari yani yolcu uçakların kuzey ve güney kutuplarına çok yakın uçmalarını engelleyen iki sebep vardır. İkisi de navigasyon ile ilgili. Biri Gerçek Kuzey / Güney Kutbu ve diğeri Manyetik Kuzey / Güney Kutbu'nun konumu arasındaki fiziksel farktır:Antarktika hiç yağmur yağmayan dünyadaki en nemsiz bölgedir.
Hem gemilerin hem de uçakların uzun menzilli navigasyonu, ekvatorun kuzey veya güney enlemi (sıfır derece enlem) ve Prime Meridian'ın (sıfır derece boylam) doğu ya da batısındaki enlem durumuna göre pozisyon belirlenir. Ekvatorun kuzeyindeki yerdeki bir konum, Kuzey Enlem dereceleri ve ekvatorun güneyinde Güney Enlem dereceleri olarak tanımlanır. meridyenin sıfır doğusu veya batısı pozisyonları Doğu veya Batı Boylamları olarak tanımlanır.
Diğer sebep,Navigasyon kabiliyetini de içeren ve ilk konuyla alakalı sebepten dolayı, navigasyon için kullanılan ızgara pozisyon referans haritasıdır. Aşağıdaki resme bakınız. Birincisi, Manyetik Kuzey veya Güney'i gösteren manyetik pusula ile gerçek veya Gerçek Kuzey ve Güney Kutuplarının coğrafi pozisyonuna karşılık gelir. İkincisi, manyetik kutup ve coğrafi kutup arasındaki fark nedeniyle farklı harita koordinat sistemlerinin kullanılmasını gerektirir.
Navigasyon
Modern uçakların navigasyon sistemleri, Flight Management Computer sistemi(Airbus olmayan uçaklarda FMC ve Airbus'ta Flight Management Guidance Computer veya FMGC) kullanmaktadır. Bu navigasyon bilgisayarı, GPS alıcılarından, Ataletsel Referans Sistemlerinden (IRS), hava veri sistemlerinden ve diğer uçak sensörlerinden gelen girdileri kullanarak başlangıç noktası ile varış yeri arasındaki yolu hesaplar. GPS pozisyonu hesaplamaları, dünyanın yüzeyini tanımlayan WGS-84 koordinat referans haritasına dayanmaktadır.bkz.[Kaynak1]
IRS kendisi uçak yüzeyini dünyanın yüzeyine göre hesaplamasına izin veren bir iç koordinat referans haritasına sahiptir. Hem GPS hem de IRS, yaklaşık 73 derece Kuzey Enlem ve güneyde 73 derece Güney Enlem'in güneyindeki uçak konumunun hesaplanmasına izin verir. kutuplara yakın olan bu bölge çok yüksek enlemler olarak tanımlanmaktadır. Yüksek enlemlerde gezinme, şebeke navigasyonu veya daha doğrusu polar ızgara navigasyonu olarak bilinen özel bir sistem gerektirir.bkz.[kaynak2]
Aşağıdaki fotoğraf, FMC tarafından hesaplanan uçak mevcut pozisyonunu göstermektedir.
Çok yüksek enlem bölgesine giren hava yolu güzergâhları, dünyanın geri kalanında gezinmek için kullanılandan daha farklı bir ızgara referans sistemine geçmeyi gerektireceğinden, uçakların Kuzey ve Güney Kutuplarına çok yakın uçuşlarından kaçınması daha basittir. .
ETOPS Konusu
Kuzey Kutbu'na giden bazı uçuşlar var sebebi en kısa yol oluşu. Ancak, ETOPS (Genişletilmiş Twin-Motor Operasyonel Performans Standartları) düzenlemeleri nedeniyle yaygın değildir. Güney Kutbu üzerinden neredeyse hiç uçuş yapılmamaktadır, çünkü yakınlarında çok az büyük havalimanı vardır ve uluslararası anlaşmalar nedeniyle ekolojik kısıtlamalar vardır.
Bildiğiniz gibi, çoğu ticari jet uçağı sadece iki motora sahiptir. Türbin motor arızası uçuşun ortasında çok nadir olmakla birlikte, uçaklar sadece tek bir işlevli motorla uçmaya ve inmeye devam edecek şekilde tasarlanmıştır.
Her uçağın bir ETOPS derecesi vardır. Bir motorun arızalanması ve sadece bir motorun işlevsel olmasından sonra uçağın güvenli bir şekilde çalıştırılabileceği dakika sayısıdır; genellikle 120, 180, 240 vb.
Uçağın rotasını planlarken, uçağı ETOPS derecesi dahilinde barındırabilecek bir havalimanı olmak zorundadır. Bu, her zaman acil durumlarda inecek bir yere sahip olacağından emin olmak için yapılır.
Kuzey Kutbu'nun sorun yarattığı yer burası; inecek hiçbir yer yok!
Peki, bazı hava yolları Kuzey Kutbu üzerinden nasıl uçuş yapıyor?
Airbus A340,The Boeing 747 ve the Airbus A380.
Bunlar, 4 ana motor ile üretilen "ana seri" ticari uçaklardır. İkiden fazla motora sahip oldukları için, bir motor problem olsa bile uçabilir ve iniş yapabilirler.
4 motorlu tasarımlar aynı zamanda bu uçakların geleneksel 2 motorlu uçaklardan çok daha fazla yakıt kullandığı anlamına gelir. Ek olarak, 747 ve A340, daha eski ucaklardır ve eski jenerasyon hava ucakları daha az yakıt kullanır. Bu yüzden eski jenerasyon yüksek yakıt maliyetli bu 4 motorlu uçaklara nispeten tercih edilir..
A380 4 motorludur ama bazı havayolları aktarmada kullanmıştır. A380'in yapısal büyüklüğünün (sınırlayıcı havalimanları) ve gerekli olan yolcu trafiği miktarının (sınırlayıcı güzergahlar) trans-kutup uçuşları için zayıf / olası bir seçenek oldugu halde. Bu havayollarının bazıları ise Emirates Havayolları'nın Dubai'den (DXB) San Francisco'ya (SFO) kadar EK225 de dahil olmak üzere Dubai'den ABD şehirlerine aktarma yapmak için A380'i kullandıklarıdır.
Görünüşe göre, ETOPS kurallarına (2015'te) 4 motorlu uçakları tasdik etmek için için bazı revizyonlar yapıldı. Diğer değişiklikler, daha önce izin verilenlerden daha yüksek ETOPS derecelendirmelerine de izin verir. Boeing 777 (sadece 2 motorlu) aslında “Kuzey Kutbu” üzerinden uçabilir. Emirates Airlines, Dubai'den (DXB) Seattle'a (SEA) kadar EK227 & EK229 gibi uçuşlar için 777 kullanıyor.
777, daha fazla yakıt tasarrufu ve maliyeti daha ucuzdur. Mevcut 777 işletme sayısı, A340 ve A380'lerin toplam sayısı ve mevcut siparişlerin toplamından yaklaşık 2 kat daha fazladır (ve yeni bir 777 almak için uzun bir bekleme listesi var). Bu yüzden Kuzey Kutbu'ndan geçen rotaların büyük bir yüzdesini hızla alacaktır.
777 yakıt tasarrufu sağlıyor, Havayolları sirketleri eski A340'ını kullanmayı bırakıp kenara atip, yeni bir 777 alsalar eski uçaklarının amortisini kurtarıyor ve bununla uçmaya başlıyor. Bunun ne anlama geldiğini hayal edin. Sadece birkaç yıl sonra havayolları, 777 için ödedikleri fiyattan daha fazla yakıt tasarrufu sağlayacak.
Navigasyon Loxodrome -Orthodrome
Ucaklar uzun mesafeli yolculuklarda "Orthodrome(great circle)"takip ederler.bkz.[Kaynak7].Yani Küre dünyada uzun mesafede matematiksel olarak A noktasından B noktasına en kısa yoldur.Bu yolculuğa göre Antarktikaya bağlantı kuracağı ikinci havaalanı yoktur.
"Loxodrome (Rhumb line)", eşitlik olarak adlandırılan, yani iki şehir arasındaki mesafeyi, onları sürekli olarak aynı yol üzerinde birbirine bağlayan mesafedir.[Kaynak8]
Misal olarak,Seattle ve Münih`in enlem derecesi yakındır.Seattle 47derece,Münih 48 derecedir.
Enlem (Loxodrome) ye göre Münih ve Seattle arası: 9980 km.
Büyük daire (Orthodrome) hesabına göre Münih ve Seattle arası: 8460 km
Diğer etkenler ise,
Havacılık kurallarından bir taneside uçuş süresi, uçuşun herhangi bir zamanında en yakın havalimanından sadece belli (geçici) bir mesafe olabilir, yani kısmi motor arızası ve uçakta acil iniş gerekli olan sağlık sorunu halinde belirli bir süre içinde bir sonraki acil iniş yerine ulaşabilmelidir.Çok önemli bir sağlık sorununda hastaya"Biraz sabret 4-5 saate iniş yapıp tedavine başlanacak merak etme"denilmesi gibi.
PanAm havayolları 50.yılına özel 1977 yılında Buenos Aires -Sidney uçuşunu Antarktika üzerinden 120 yolcu ile gerçekleştirdi.bkz[Kaynak5]
Özel uçuslar icin biletler nerde satılıyor?
Eger cebiniz saglamsa bu yolculuk imkansız degil.
Her yıl Kasım ve Şubat arasında, Avustralyalı tur operatörü Croydon Travel, Antarktika'ya Qantas Jumbos ile "on charter "uçuşu gerçekleştiriyor. Genelde Sydney üzeri olmak üzere , ayriyetten Adelaide, Melbourne ve Perth üzeride sunulur. Kalkış her pazar sabahı. Fiyatlar, koltuk kategorisine bağlı olarak aktüel fiyatlar 800 ila 6800 Avustralya doları arasındadır.Reservasyon için,[Antarctica Flights Online]
Yasak yok
Sonuç olarak teknik nedenler,havayollarının yakıt tasarrufu düşüncesi ve uçakların ekvatordan uçuşu bırakıp kutuplara yönelmesi ve sonra tekrar ekvatora dönmesi mantıksızdır.Bazı ucuşlar hariç.Özel pahalı uçuşlar ise havayollarını ticari açıdan doğal olarak cezbeder.Bu özel uçuşları doğal olarak düzenlerler yakıt ve maliyet kaygısı olmadan.Zevkli olduğu kesin.Yasak yok tamamen duygusal yani.
İyi uçuşlar !!!
Kaynaklar,
1.https://epsg.io/4326
2.http://pubs.aina.ucalgary.ca/arctic/Arctic2-3-183.pdf
3.https://www.quora.com/Do-flights-fly-over-the-North-or-South-Pole
4.https://www.quora.com/Why-are-planes-forbidden-to-fly-over-the-North-and-South-Poles
5.https://www.facebook.com/Flight50/
6.https://antarktis.ch/2000/01/01/flugverkehr-uber-der-antarktis/
7.http://www.gcmap.com/
8.https://en.wikipedia.org/wiki/Rhumb_line
9.http://www.antarcticaflights.com.au/
10.https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Highjump
