Ensest Nedir?
Latince incestus (iffetsiz, yasak ilişki içine giren) kelimesinden gelmektedir.
Evlenmeleri törece ve yasaca yasaklamış olan, yakın kan bağı olanlar arasındaki cinsel ilişki.
Ensest Neden Yasak?
Ensest ilişkinin istenilmeyen bir durum olması insanlık kavramıyla alakalı değildir aslında. Doğanın kanunu böyledir. Zira tüm hayvanlar yavrulama döneminden sonra, yavrulara baksın ya da bakmasın, yavrular ergenlik dönemine ve kendisine yetebileceği döneme ulaşmasının ardından ebebeynleri tarafından göç etmeye, alan değiştirmeye zorlanırlar. Örneğin aslan sürülerinde, erkek yavrular belli bir dönemden sonra, grubun alfa erkeği tarafından sürüden ayrılmaya zorlanırlar. Bu yavrular diğer sürülerdeki dişileri toplamaya çalışarak kendi sürülerini yapmaya başlarlar.
Bu durumun en büyük nedeni, aile içindeki genetik çeşitliliği arttırarak daha sağlam ve daha güçlü bireyler meydana getirmektir. Eğer aynı aile içinde sürekli kendileşme olursa (başka bir deyişle aile içi üreme -ensest de diyebiliriz-) aile içindeki hastalıklara neden olan genetik problemlerin frekansı artacaktır. Frekansın artması bir sonraki neslin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmasına neden olur. çeşitliliğin artması, genetik varyansın yükselmesini sağlar ve bir sonraki nesilde daha güçlü bireylerin meydana gelmesine yarar. Bu durum neredeyse tüm canlılarda genetik olarak kodlanmıştır diyebiliriz. Bir çeşit bilinçaltı davranışla ensest ilişkiden uzak durulur. insan içinde bulunduğu durumdan ve üreme konusunda sahip olduğu alternatif tutumlarından dolayı -örn. sürekli üreyebilme yeteneğine sahip olması gibi (belli bir kızgınlık dönemine ihtiyaç duymaz)- içgüdüsel davranışları baskılanmış olabilir. Bu da ahlaki ve sosyal kuralların devreye girmesini sağlamıştır. Yani içgüdüsel durumun ahlaki ve sosyolojik etkenlerle de desteklenmesi ihtiyacı görülmüştür. işte ensest bu yüzden tehlikelidir ve ahlaki olarak yasaktır. Zira doğa her zaman güçlü kalanın yaşayabilmesine programlıdır. Bunun için de çeşitlilik gerekir. Ensest çeşitliliğe engel olur. Günümüzde buna en güzel örneği ingiliz kraliyet ailesinden verebiliriz. Tüm kraliyet ailesi bireyleri hemofili (kanın pıhtılaşmasına engel olan ve bir gen dizisi ile taşınan hastalık) hastalığının genini taşırlar. çünkü sadece aralarında (en azından bu 21. yüzyıla kadar böyleydi) evlenirler -sanırım kraliyet kanının saf kalmasını sağlama düşüncesinden dolayı-. bundan dolayı yüzyıllar önce bir bireyde çıkan hemofili arızasını taşıyan gen sürekli bireylerde bulunmaktadır.
Ensest ilişkinin temelinde bir ailenin genlerini koruma çabası yatar, ne var ki çeşitlilik oluşturma ve daha mükemmeline ulaşma güdüsü genleri koruma arzusunu yener.
Doğada, ensest vardır. Hatta öyleki, bazı türler sadece ve sadece ensest yapar.. İncir haşeresi böceklerin üzerinde yaşayan bir bit türü, sadece ve sadece kendi kardeşleri ile çiftleşir. Ve genetik kodunda hiç çekinik gen yoktur.
Sorun koşullara ayak uyduramamak değil, çekinik genler olarak kalan bozuk genlerin gün ışığına çıkacak olmasıdır.Genleri berbat haldedir. Ensest ilişkide bu berbat genler bol bol sorunlu çocuğa sebep olur..
Sürü halinde yaşamayan, tek başına yaşayan türlerde, leopar, çita, ayı vs. gibi, ensest son derece sıradan bir olgudur.
Sürü halinde yaşayan bazı türlerde, ensest nadir görülürken, diğer pek çok türde bilhassa bir önceki neslin yeni nesliyle ensesti çok yagın görülür..
Temel mevzu şudur. Bilhassa baskın erkek konumunda yaşanan sürülerde, erkeğin bir kaç nesil boyunca tek N kromozom kaynağı olması, süreç ilerleyince hemen her bireyin son derece sakıncalı çekinik genlerle donanmasına yol açar. Bunlar, o tek bireyden gelen kötü genlerdir. Eğer sürü ensest işine girerse bu çekinik genler baskın gen tarafından denetlenemez ve sonuçta yeni bireyler perişan olur.
İşte bu yüzden, bu tür sürülerde erkek kötü genlere sahip olmayan, güçlü, sağlıklı, yakışıklı bireylerden, genellikle kavga ile seçilir..
Böyle olmasaydı, o türler çoktan yok olmuştu.
İnsanda böyle bir primat türüdür. Şu anda, erkeklerin, harem benim olacak diye öteki erkekleri dövmesi, öldürmesi, sürmesi kabul edilemeyeceğine göre, tek çıkar yol ensestten uzak durmaktır. İnsan, bir hominid olarak evrimini sürdürüp sosyal gruplar halinde yaşamaya başlayalı ensest bir sorun olmuştur.. İnsan için tek çıkar yol ensestten uzak durmaktır..
Ahlaki boyutu
Ensestin ahlaken yasak olması da diğer birçok yasak veya ahlaki yasa gibi biyolojik temellere dayanır. Türün geliştirdiği bir davranış eğer yanlış ve zararlıysa evrimsel olarak genler tarafından reddedilir ve sonra sosyal yaşama geçerek "ahlak" adı altında yerleşir.İnsan türünün evrimsel süreçte ortaya çıkardığı tabloda homoseksüellik ve ensest yer alır. Evrim homoseksüelliğe müdahale etmemiş, başıboş bırakmıştır. Aslında çok detaya girmeden söylenecek şey, seksüel durumların hepsini hormonlarların belirlediği ve hipotalamus ile hipofiz bezinin de bu hormonları denetlediğidir. Hormonlar ensest sözkonusu olduğunda biraz farklı çalışır, çünkü evrimsel süreç enseste, homoseksüel ilişkiye gösterdiği hoşgörüyü göstermemiştir.
Aile ortamında sevgi, şefkat vb duygular önemlidir elbette ve hormonlar bu duyguları ateşleyecek biçimde çalışırlar. Doğan bebeği sevdiren, korumaya zorlayan, ona karşı her tür hassasiyeti geliştirmeyi sağlayan hormonlardır.bkz.[2]
Aynı anda kardeşlerin birbirine ve ane babaya beslediği duygular da aynı hormonlar nedeniyledir. Bu hormonlar aile ortamında sekse dair duyguları alevlendirmez kısacası. Bu mekanizma içinde çocuğunuzu seks partneri olarak görmez, ona cinsel duygular beslemezsiniz. Bunu isteseniz de yapamazsınız, çocuğunuz sizin için seksüel bir cazibe kaynağı olmaz. Kardeşler için de aynısı geçerlidir.Biyolojik olarak kendi genlerimize yakın olan insanların yaydığı feromonlar cinsel dürtülerimizi uyandırmaz.bu sayede kötü genler gen havuzunda çekinik olarak kalmaya devam eder ki bu oldukça etkili bir mekanizmadır. Genetik varyasyon artar, adaptasyon yeteneği güçlenir.
Oysa ensest ilişki o çekinik kalıp gen havuzunu zenginleştirmesi gerekli olan allellerin bir araya gelmesine ve sakat doğumlara yol açar. Ensesti "ahlak" temelinde tartıştığımızda karşımıza "peki doğum kontrol araçları vb yöntemleri kullanarak üremeseler, yine de sakıncalı mı olacak?" sorusu çıkıyor.Evet, kesin olarak sakıncalı olacak. insanlığı topluca enseste yöneltmek zaten imkansızdır ama siz doğurmamak kaydıyla ensesti normalize etmeye kalkarsanız aile diye bir şey olmayacak ve türün devamlılığı risk altında bulunacaktır. Oysa evrimsel süreçte her şey istisnasız olarak genleri aktarmak ve türü en sağlıklı biçimde devam ettirmek üzere gerçekleşir. Ensesti yapmama nedenimiz zaten budur, insan ensesti bütünüyle elemiş ve bunu yaparken çok çeşitli mekanizmalar geliştirmiştir.
Sürü halinde yaşayan türlerin bazılarında enseste çok ender rastlanır. Bizim dahil olduğumuz primatlar bu türlerdendir. İnsan bir hominid olarak evrimini sürdürürken sürü halinde yaşamaya başlayalı ensest önemli bir sorun olmuştur. Alfa erkek (baskın erkek diyelim ya da) faktörünün bulunduğu sürülerde erkeğin birkaç nesil boyunca tek başına n kromozom kaynağı olması, ilerleyen zamanlarda tüm bireylerin kötü/sakıncalı çekinik genlerle donanmasına neden olacaktır. Bu sürü içinde eğer ensest olursa dominant genler çekinik genleri denetleyemez. Bu durumda yeni bireyler sakat, ucube, eciş bücüş canlılar olarak doğmaya başlar. Bu, o sürünün sonu demek olacaktır. Tam da bu yüzden sürülerde erkek; güçlü, sağlam, atak ve diğerlerine göre yakışıklı olan bireylerden ve çoğunlukla kavga ile seçilir. çünkü onun genleri sağlıklıdır.
Ensestin daha önemli bir sakıncası vardır, o da ilişkiyi isteyen kişi sayısının iki olması gerektiğidir. Siz kız kardeşinizi istersiniz ama o ister mi? Siz oğlunuzu istersiniz ama o sizi ister mi?İşte buradaki sıkıntı, ensestin hemen hep tecavüz dediğimiz olguyla karşımıza çıkmasıdır. Ensest deyince "küçüklerin veya evdeki zayıf/güçsüz kişinin taciz edilmesinin anlaşılması" tam olarak bu nedenledir ki bu hepimizin de bildiği gibi zaten suçtur. Hepimiz bu durumu lanetleriz. tartışmayız bile.
Tecavüz ve zorlama kısmını geçip bu başlıkta sorulduğu haliyle bakarsak da ensest pek öyle masum bir ilişki türü değildir. iki yetişkinse, bizi hiçbir şekilde ilgilendirmez, karışamayız. Onlardan uzak dururuz, çevremizde istemeyiz, çocuklarımızın tanık olmasından rahatsız olur iğreniriz ama karışmayız da. Ancak doğacak çocukların sakat olması ihtimalinin büyüklüğü, sakat doğmamış olsa da taşıyacağı bütün sorunlu genleri aktaracağı gerçeği karşımıza çıkan ilk sorundur. ne yazık ki insanın gen havuzu son derece kirlidir ve ensestle daha da fazla kirlenecektir. Bunun dışında toplumun bu çocuğa bakışı, diğer çocukların davranışı ve daha pekçok sosyal sorun çıkar karşımıza. Buna kimin ne hakkı vardır? Toplumu ensest ilişkiyi tolere etmeye zorlayamayız zira bu işin akıl ve mantık süreciyle değil, bizzat hormonlar-genler aracılığıyla böyle olduğunu söyledik. insanlar isteseler de ensest yapamazlar. "iğrenme" duygusundan bahsedilir bazende. Bu ani, büsbütün refleksif bir tepkidir, açıklamak istediğimizde akla uygun veya mantıklı nedenler gösteremeyiz. Sadece iğreniriz, sapıklık deriz, ahlaksızlık deriz ve ensestin düşüncesine bile tahammül edemeyiz. Oysa bize anne babamız küçükken "abiyle/ablayla ve anneyle/babayla sevişilmez" dememiştir. Hiç kimse söylememiştir bunu, öğretmemiştir. Böyle bir bilgiyi çevresel şartlar nedeniyle öğrememiş olmamıza rağmen taşırız. fenotip= genotip+çevre formülü burada da karşımıza çıkar, diğer her yerde olduğu gibi.İnsanı insan yapan duygu, kişilik, karakter vb her şey mekanik bir alt yapının ürünü genlerin. Ensest sadece ahlaki bir sorun veya -diyelim ki- bekaret gibi bir tabu olsa ve biz onu aşmak gerektiğini düşünsek, bizi biz yapan bütün o özelliklerin yok olmasını beklemek durumunda kalırız. Sevgi, güven, şefkat ve bağlılık gibi duygularımız, aynı zamanda kaçınılmaz ihtiyaçlarımız. Hepsi fiziksel varlığımızın önemli parçaları.Aile içinde ensest olması demek, bu özellikleri zaman içinde yitirmemiz veya yok etmemiz demek. İnsan bunu asla istemez zira o zaman insan olmaz, başka bir tür olurdu.
Bütün bunlar türün geneli için geçerlidir. Bizim türümüz ensesti hem direkt hem de dolaylı yollardan önleyen mekanizmalar geliştirmiş evrimsel süreçte elemiştir. Ancak unutulmamalıdır ki tıpkı ender rastlanan farklılıklar ya da mutasyonlar nedeniyle ortaya çıkan anomaliler olduğu gibi ensestten hoşlanan ve isteyen insanlar da çıkacak ancak daima istisna olarak kalacaktır.
Genetik, hormon, allel vb. bilgilere sahip olmadığımız dönemlerde ensest nedeniyle gerçekleşen sakat doğumların neden böyle olduğu anlaşılacak ve tanrı'nın lanetlediği bir ilişki olarak anılacak elbette ensest. Dinlere girecek, mitlere eklenecek, ahlaki bir yasak olacak ve günümüze gelindiğinde tabu olarak anılacak elbette. Başka ne olabilirdi ki.
Kabilelerde ensest
Ensest ilişki genel olarak ilkel toplumlardan itibaren kabile (aile) içinde çocukların baba ile rekabetini engellemek amacıyla bir tabu haline getirilmiştir. Bir çok kabile içinde kabile içi ilişki yasaktır ve sadece diğer kabileden kişilerle ilişki kurabilmektedir.
Freud ve Darwin`in tezi
Freud Darwin'in ilkel sürü tezini ele alır. insanlar totemik klanlardan önce bir baş erkeğin etrafında bulunan kadınlarla birlikte yaşamaktadır. Bu ata erkek, diğer erkekleri gücüyle sürüden kovup uzaklaştırmaktadır. Kovulan erkekler ise kendi aralarında eşcinsel duygularla bir arada yaşamaktadır. Hikayenin gerisi malum, bu erkekler toplanıp ata erkeği öldürüyorlar ve daha sonra kendilerine grup içi birliktelikleri yasaklıyorlar. Böylece kandaş, totemik topluluk ortaya çıkıyor.
Freud enseste olan ilginin aynı yerde yaşayanların ilk deneyim olarak veya bir tarafın baştan çıkarma ile ilgili olabileceğini savundu.
Edvard Westermarck hipotezi
Westermark hipotezinde ise Freud`un tersine bir yaklaşım var.Westermark aynı evde ve sürekli birlikte yaşayanların cinsel açıdan birbirlerine duyarsızlaştığı fikrini savundu.Birbirlerini görmeden veya tanımayan doğumundan sonra annesini/babasını/abisini/ablasını/kardeşini veya
kuzenini görmeyen birinin yıllar sonra herhangi bir yerde o kişilerle
kendi aile bireyi ya da akrabası olduğunu bilmeden ilişkiye girebilecegini ya da paylaşılan bir
müstehcen fotoğrafının kendi kızına/kız kardeşine ait olduğunu bilmeyen
bir babanın/erkek kardeşin o fotoğraftan etkileneceğini savundu. [5]Kaynaklar,
1.Video youtube -vibio -https://www.youtube.com/watch?v=cCzoRhhwYHk
2. http://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C21S1/07.pdf
3.https://en.wikipedia.org/wiki/Incest
4.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1639658
5.https://en.wikipedia.org/wiki/Westermarck_effect
Merhabalar yazınıza denk geldim okudum çok faydalı ve aydınlatıcı olmuş teşekkür ederim. Bir noktayı anlayamadım tam olarak birbirini hiç görmemiş ve tanımamış Kişiler arasında genetik ve hormonal faktörler nasıl devreye girecekler yani varlığından hiç haberdar değilse ya da hiç tanımamışsa genetik ve hormonal sistem nasıl savunma mekanizması oluşturacak bu konuda da aydınlatmak imkanınız olursa teşekkür ederim
YanıtlaSil