Orada Kimse Varmı?-Uzaydan 20 Radyo Patlamaları Sinyali Geldi
Gökbilimciler, Hızlı Radyo Patlamaları (FRB) olarak bilinen gizemli fenomenlerine dair yeni bilgiler ediniyorlar.Araştırmacılar bunu Avustralya `da (ASKAP) adı verilen güçlü radyo teleskopu kullanılarak yapılan keşifler sayesinde yapıyorlar.
Samanyolu'nun ötesinden yayılan radyo patlamaları, sadece birkaç milisaniye sürüyor. ilk olarak 2007 yılında tespit edildikten sonra bu zamana kadar sadece 34 kez tespit edildi.[5]
Avustralya'daki Swinburne Teknoloji Üniversitesi'nden Ryan Shannon ve ekibi, Nature dergisinde yayinlanan makalesinde, geçen yıl içinde toplamı 20 yeni FRB tespit etti.[1]
Buluntular, FRB'lerin çok uzaktan geldiğini gösteriyor.
Ryan Shannom“ASKAP inn yeni teknolojisini kullanarak, hızlı radyo patlamalarının, kendi galaksimizden ziyade evrenin diğer tarafından geldiğini kanıtladık” diyor.
Keith Bannister'a göre ekibin bu başarısı iki parametreyle ilintilidir. Bannister: '' Teleskop 30 kare derecelik bir gözlemleme alanına sahip; yani aydan 100 kere daha fazla. bu teleskobun çanak antenleri kullanılarak gökyüzünün farklı kısımlarında olmak üzere her farklı nokta için 240 kare derece gözlemde bulunduk ve bu da yaklaşık 1000 aydan daha fazla bir alan demek oluyor.''
Ekibin analizleri, bu radyo patlamalarının galaktik komşularımızdan ziyade evrenin uzak köşelerinden geldiğini göstermektedir. FRB 171020 isimli çalışma ile araştırmacılar şu ana kadar bilinen en yakın FRB'nin 425 milyon ışık yılı uzaktan geldiğini anlamışlardır.
Swinburne üniversitesinden(Avustralya) Ryan Shannon liderliğinde bir ekip 2017'den itibaren 36 adet çanak antenden oluşan Avustralya kare kilometre dizi kılavuzu yardımıyla gökyüzünü incelemektedir. 10 ekim tarihli journal nature'daki makaleye göre bu sistematik araştırma meyvesini vererek 20 adet frb yakalamış bulunmaktadır.
Ekibin analizleri, bu radyo patlamalarının galaktik komşularımızdan ziyade evrenin uzak köşelerinden geldiğini göstermektedir. frb 171020 isimli çalışma ile araştırmacılar şu ana kadar bilinen en yakın frb'nin 425 milyon ışık yılı uzaktan geldiğini anlamışlardır.
Burada kücük bir not düşelim.Bahsedilen 425 milyon ışık yılı konusu.Öncelikle "ışık yılı zamanı değil mesafeyi ölçer ".Bir ışık yılı 9.4605284 × 1015 metredir.1 ışık yılı yaklaşık 9.5 trilyon kilometre eder.
Hızlı Radyo Patlamaları (FRB) Nedir?
Fast Radio Burst hızlı radyo dalgaları veya şimsekleri veya Galaksi dısından gelen hızlı sinyal geçişleri diye bilinir. Nedeni hala bilinmiyor. [4]
Youtube`daki Fraser Cain`in bu konudaki videosunu tavsiye ederiz.[6]
Nedeninin bilinememesi aslında teknoloji ilede ilgili.Bunu tam olarak çözebilmek icin daha iyi bir teknojiyede gerek oldugu gerçegi var.Tabiki teknolojik CHIME projesi başladı.
Telif:Nature.com
The Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME)
Kanada'nın British Columbia şehrinde bulunan Dominion Radio Astrofizik Gözlemevi'ndeki interferometrik radyo teleskopu, 400-800'MHZ`e duyarlı 1024 cift-polarizasyon radyo alıcısıyla doldurulan dört adet 100 x 20 metrelik yarı silindirden oluşmaktadır. Teleskopun ses db`si düşük amplifikatörleri, cep telefonu endüstrisinden uyarlanmış bileşenler ile üretilmiştir. Özel olarak üretilmiş bir FPGA elektronik sistemi ve 1000 işlemcili yüksek performanslı GPGPU kümesi kullanıldi.ve naturede yayinlandi.[7]
Teleskopun hareketli parçaları yoktur ve hergün dünya dönerken gökyüzünün yarısını gözlemler.
Karanlık enerji araştırılacak
Çağdaş kozmolojideki en büyük bulmacalardan biri, Evrenin genişlemesinin neden hızlandırdığıdır. [8]
Evrenin yaklaşık yüzde yetmişi bugün, yerçekiminin cazip kuvvetine karşı koyan ve bu ivmeye neden olan karanlık enerjiden oluşuyor. Karanlık enerjinin ne olduğu hakkında çok az şey biliniyor. CHIME, karanlık enerjinin nasıl davrandığının bilgisini geliştirmek için Evrenin hızlanmasının kesin ölçümlerini yapacaktır. Deneme, evrende standart ΛCDM modelinin, karanlık enerjinin Evrenin enerji yoğunluğuna baskın olmaya başladığını ve yavaşlayan genişlemenin hızlanmaya geçtiğini tahmin ettiği dönem boyunca gözlemlemek için tasarlanmıştır.
CHIME ayrıca diğer astrofizik bilimler için de donanımlı olacaktır. Pulsarları ve diğer radyo geçişlerini keşfetmek ve izlemek için kullanılacaktır, bu hedefler için özel araçlar geliştirilmektedir. CHIME'nin gökyüzündeki günlük bilgi verileri toplaması, kendi Samanyolumuzun radyo frekanslarında çalışmasına olanak tanıyacak ve galaktik manyetik alanlarındaki anlayıslarimizi geliştirmesi bekleniyor.
Ve makalemizle ilgili olarak CHIME ayrıca, sadece milisaniye süren ve bilinen açıklanamayan gizemli galaksi disi hızlı radyo patlamalarını (FRB) de tespit edecektir. [7]
Ayrıca, araştırmacıların yerçekimsel dalgaları tespit etmek için kullanmayı umdukları hızla dönen nötron yıldızlarından radyo dalgalarının ölçümlerini kalibre etmek için diğer deneylere de katkısı olacaktır.
CHIME British Columbia Üniversitesi, McGill Üniversitesi, Toronto Üniversitesi ve Kanada Ulusal Araştırma Konseyi'nin Dominion Radyo Astrofizik Gözlemevi arasında ortak projedir. Proje 7 Eylül 2017'de törenle hizmete açıldı.
Peki ne olabilir?
Nedenleri hakkında 3 hipotez bulunuyor.Bunlara göz atalım,
1.Karadelikler: Güçlü radyo dalgalarının tekrar eden patlamaları ya çok büyük bir kara deliğinin yakınından ya da eşi benzeri olmayan bir güce sahip nebulanın içindeki bir manyetik alandan geliyor olması,
2.Uzaylılar:Bu sinyallerin uzaylı bir yaşam formu tarafından yayınlanan bir sinyal.Sayet uzaylıların gönderdiğini varsayarsak, Samanyolu galaksisi sabit değil sürekli hareket halindeyiz yani bu sinyalin bize "bilinçli" olarak gönderilmesi sıfıra çok yakın ihtimal.
3. Nötron yıldızı: Böylesine anlık ve yüksek enerjili bir dalganın her ne kadar ileri bir medeniyet olsa da uzaylı bir varlık tarafından oluşturulması pek mümkün görünmüyor.Heyecanada erken. Büyük ihtimalle bir nötron yıldızından geliyor. Ayrıca uzaylıların radyo frekansını ışıktan 425m kat daha hızlı hareket ettirmesi mümkün değil çünkü ışık da radyo frekansı da bir çeşit elektromanyetik dalgadır (veya radyasyon da denebilir) ve hızı sabittir. Hızı uzayın manyetik ve elektrik geçirgenliğiyle bağlantılı olduğu için bütün uzayın özelliğini değiştirmeden ışığın hızını da değiştiremezsiniz.
Zaten iletisim icin yeterli degil.Zira selamlaşmak bile birkaç nesil gerektirir.
Stephen Hawking "bulaşmayın şu sinyallere cevap vermeyin başınıza dert olur"demişti.Bakalım eğer uzaylılarsa bizi ne gibi bir sürpriz bekliyecek.
Kaynaklar,
1.https://www.nature.com/articles/s41586-018-0588-y
2.https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-6281207/Alien-fast-radio-bursts-extremely-close-Earth.html
3.https://en.wikipedia.org/wiki/Canadian_Hydrogen_Intensity_Mapping_Experiment
4.https://de.wikipedia.org/wiki/Fast_Radio_Burst
5.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17901298
6.https://www.youtube.com/watch?v=ikdOTj6g_Zw
7.https://www.nature.com/news/half-pipe-telescope-will-probe-dark-energy-in-teen-universe-1.18088
8.https://arxiv.org/abs/astro-ph/0609591
