Kutup Işıkları nedir?
Gökyüzünün aydınlatan büyüleyici kutup ışıkları, çoğunlukla İskandinavya, İzlanda, Grönland, Kanada, Alaska ve Kuzey Sibirya bölgelerinde görülüyor. Kutup ışıklarının en yaygın görüldüğü tarihler ise 23 Eylül ile 21 Mart arası.
En ilginç doğa olaylarından biri olan kutup ışıkları sanıldığının aksine sadece kuzey yarım küre de oluşmuyor.
İki farklı türü olan kutup ışıklarının kuzey yarım kürede oluşanlarına kuzey ışıkları veya “Aurora Borealis”, güney yarımkürede oluşanlara güney ışıkları ya da “Aurora Austrails” deniyor.
Güney kutup ışıkları kuzeydekinden daha az ünlü olmasının sebebi ise güney kutbunda daha az yaşam alanı olmasından kaynaklı daha az görüntülenmesi.
kutup ışıkları manyetik kutup etrafında bir kemer şeklinde oluşuyor. Işıklar dünyanın manyetik alanıyla güneşin dış tabakası korona arasındaki etkileşim yoluyla ortaya çıkıyor. Güneş rüzgârı yüklü parçacıkları atmosfere üflediğinde korona, parçacıkları bloke ediyor. Bunların bir kısmı tabakayı geçerek kutup bölgelerindeki hava molekülleriyle çarpışabiliyor. Bu çarpışma sırasında ortaya çıkan enerji, İzlanda üzerinde olduğu gibi bir görüntü ortaya çıkarıyor.
Polar ışıklarının dört farklı şekli var. Bunlar: Korona, perde, kemer ve bant.
Kutup ışıklarını en iyi izlemenin yolu ise doğru hava koşullarını seçmek
Gökyüzü ne kadar açık olursa yada ne kadar karanlık için olursa kutup ışıklarını görme şansı daha fazla.
Kutup ışıkları Kuzey İskandinavya, İzlanda, Grönland, Kuzey Amerika’nın kuzeyi ve Kuzey Sibirya’da yıl boyunca izlenebilir.
Ancak istatistiklere göre 23 Eylül ile 21 Mart arası en yaygın görüldüğü zaman.
Üzerinde güneş batmayan ülke İzlanda
Her yıl 19 Nisan – 23 Ağustos tarihleri arasında Kuzey Kutup
Dairesi içerisinde kalan ülkelerde görsel şov yaşanıyor. Kutup
noktasında hiç batmayan güneş, aynı keyfi belirli aralıklarda daire
içerisinde kalan ülke sakinlerine de yaşatıyor. İzlanda’da gece yarısı
güneşi en iyi haziran ayında gözlemleniyor.
Peki neden batmaz ?
Peki neden batmaz ?
Kutuplarda altı ay gece altı ay gündüz olmasının sebebi olan durum. Güneş batmadan tekrar yükselir, dolayısıyla saatler geceyarısını
gösterirken tepemizde güneş vardır.
Ekvator düzlemi ile ekliptik arasında 23 derece 27 dakika ve yer ekseni ile ekliptik arasında 66 derece 33 dakika açı olması nedeniyle kutup noktalarında 24 saatten uzun gece ve gündüzler oluşuyor. Kısaca kutup noktalarında 6 ay gündüz ve 6 ay gece yaşanmasının nedeni eksen eğikliğidir Bu durum eksen eğikliğinin bir sonucudur.
Kuzey Yarıküre’de yaz mevsimi boyunca Yer’in eğiminden dolayı Kuzey Kutbu güneşe doğrudur. Kış mevsiminde ise güneşten uzaktır. Yer, günde bir kez kendi ekseni etrafında döndüğünden, Kuzey Kutup Dairesi’nde yılda bir gece, yaklaşık 21 Haziran’da, güneş hiç batmaz. Benzer şekilde, yılda bir gün, yaklaşık 21 Aralık’ta da, güneş hiç doğmaz, fakat öğlen vaktinde alacakaranlık aydınlığı olur. Hatta, Kuzey Kutup Dairesi’nden daha da kuzeye gidildiğinde, daha çok sayıda yaz gecesinde güneş hiç batmaz. Aynı şekilde daha çok sayıda kış günlerinde de güneş hiç görünmez. Böylece kutuplarda altı ay gündüz, altı ay gece yaşanır.
Ekvator düzlemi ile ekliptik arasında 23 derece 27 dakika ve yer ekseni ile ekliptik arasında 66 derece 33 dakika açı olması nedeniyle kutup noktalarında 24 saatten uzun gece ve gündüzler oluşuyor. Kısaca kutup noktalarında 6 ay gündüz ve 6 ay gece yaşanmasının nedeni eksen eğikliğidir Bu durum eksen eğikliğinin bir sonucudur.
Kuzey Yarıküre’de yaz mevsimi boyunca Yer’in eğiminden dolayı Kuzey Kutbu güneşe doğrudur. Kış mevsiminde ise güneşten uzaktır. Yer, günde bir kez kendi ekseni etrafında döndüğünden, Kuzey Kutup Dairesi’nde yılda bir gece, yaklaşık 21 Haziran’da, güneş hiç batmaz. Benzer şekilde, yılda bir gün, yaklaşık 21 Aralık’ta da, güneş hiç doğmaz, fakat öğlen vaktinde alacakaranlık aydınlığı olur. Hatta, Kuzey Kutup Dairesi’nden daha da kuzeye gidildiğinde, daha çok sayıda yaz gecesinde güneş hiç batmaz. Aynı şekilde daha çok sayıda kış günlerinde de güneş hiç görünmez. Böylece kutuplarda altı ay gündüz, altı ay gece yaşanır.
Kaynaklar,
1.https://en.wikipedia.org/wiki/Aurora
2.ARD- https://www.youtube.com/watch?v=dDJ8dFNzGFA
