Pompei nerdedir?
Pompeii, Pompei Komünü sınırları içeriside, İtalya'nın kısmi özerk bölgesi Campania'da, Napoli şehri yakınlarında bulunan ve hâlâ kısmen gömülü olan yıkıntı halindeki antik Roma kentidir.
Burası, yakınlarındaki Herkulaneum ile birlikte, 24 Ağustos 79 tarihinde Vezüv Yanardağı'nın iki gün süren faaliyeti sonucu volkanik kül ve cürufun altına gömülerek yok olmuştu.[1]
Vezüv' ün korkunç patlamasının ardından yaklaşık 1700 yıl boyunca kayıp durumda olan kent, 1748 yılında tesadüfen yeniden keşfedildi. O zamandan beri yapılan kazılar, şehre ait pek çok bilgiyi gün yüzüne çıkararak Roma İmparatorluğu'nun kentlerindeki yaşama ait bilgilere ulaşılmasını sağladı. Pompeii günümüzde UNESCO'nun Dünya Miras Listesi'nde olup İtalya'nın en popüler turistik merkezlerinden biridir.[2]
Dini görüşe göre
Bu insanların heykelleşme durumları dünya çapında farklı yorumlamaları da beraberinde getirmiştir. Müslümanların bu şehrin geçmişi ve inanışlarına göre orada yaşanılan yüzlerce günah durumu sonrasında şehrin Allah tarafından bu şekilde cezalandırılması yönündedir.
Yani Müslümanlara göre Pompei şehri neden taş oldu sorusunun cevabı tamamen bu şehirde yaşanan uygunsuz durumlar ve kuralsız yaşam biçiminden kaynaklanmaktadır.
Genelevler
Her ticaretin yapıldığı kıyı şehrinde genelevleri ve ibadethaneler vardır. Pompei de her kıyı şehri gibi genelevleri ile o yıllarda ticaretin yapıldığı gemilerde çalışan ve cinsel ihtiyacını karşılamak isteyen kişilere hizmet vermekteydi. Ticaret merkeziydi diyebiliriz.
Yerdeki penis işaretleri ve genelevde odaların tepesindeki işaretler iletişimi kolaylaştırmak ve denizcilerin hayatını kolaylaştırmak içindir. Doğruca geneleve yönelen denizci yöre halkının dilini konuşmaması ve genelev nerede diye soramaması durumunda işaretler ona yardımcı olacaktı.Kısa ve pratik bir yöntemdir.
Bu antik şehirdeki evlerin çoğunun kapısında erkek cinsel organı kabartması var, görürsenizde şaşırmayın. Bereketi temsilen yapılmışlar.Genelevleri dısında kanalizasyon sistemi ve kaldırımları ve yaya geçitleri ile de ilgi çeker. Yaya geçitleri halkın yoldan akan kanalizasyon sisteminden kirlenmeden karşıdan karşıya gecebilmeleri için yüksek yapılmış ancak aralarındaki açıklık arabalarının geçebileceği şekilde ayarlanmıştır.
Vezüv yanardağı
Güney italya da 17000 yıldır aktif halde olan vezüv yanardağı Roma döneminden buyana en az 50 kere patladı. Bugün vezüv'ün eteklerinde Napoli kenti var ama Roma zamanında bu kentin yerinde pompei ve herculaneum kenti vardı. Pompei bir 15000 kişilik canlı bir ticaret merkeziydi. şarapta, üzümde, balıkta ve yünlü giyside roma'nın en iyisi idi. şu anda ise pompei volkanik kalıntılardan dolayı günümüze kadar hiç bozulmadan kalan en iyi korunmuş ve en büyük sit alanıdır. pompei'de ev ve dükkanlardan başka gelen konukları ağırlamak için hanlar, frınlar, hamamlar vb.. hizmetteydi. pompei de kazılarda bu yapılar bulununca avrupanın tüm sanatçıları pompei'ye akın ettiler çünkü pompei'nin mimarisi ve sanatı onları etkilemişti. vezüv yanardağı patladığında pompei ve heculaneum küllerin ve lavlara masur kaldı ve birçok insan öldü. lavlar ölen insanları mühürledi ve bu sayede onların son anlarındaki durumlarını 2000 yıl boyunca sakladı ve korudu.
Ölüm nedenleri
Pompei'de ölüm sebeplerinin başında kükürt gazı geliyordu.insanlar ölümün nefesini hissettiğinde artık değil şehri, evlerini bile terketmek için çok geçti çünkü dışarıda gökten taş ve moloz yağmaktaydı.Aslında taş ve moloz yağmuru önce başlamış ve onları evlerine hapsetmişti.Derken gaz sinsice evlerine sızmaya başladı.Jeologlar vezüv'ün patlamadan önce 1800 metre kadar yükseklikte olduğunu tahmin ediyorlar. Bugün dağın 1281 m olduğu düşünülürse 500 metre gibi bir kısmın çevreye uçtuğu ortaya çıkar.Herşeye rağmen % 60 özgür ve % 40 köleden oluşan 20.000 kişilik şehir nufusunun sadece %20 'lik bir kısmı kaçamamıştır.Yanardağ patlamasında iki şehrin tüm halkı yokolmamıştır.
Aslında antik Pompei kentinde ölenlerin büyük kısmı 'zincirle bağlanmış kölelerdir.' Daha faklı bir deyişle Gladyatör'ler.Diğer ölenler ise yanardağ patlamasından hemen önceki deprem sarsıntılarını ciddiye almayan umarsız tiplerdir, ya da şehri terk edecek gücü olmayan çaresizlerdir, ve şüphesiz ki imkanı olmayan fakir fukaradır. Fırsattan yararlanmaya çalışan hırsızlar ve malından mülkünden ayrılamayan cimri akılsızlar da bunlara eklenebilir.
Taşlaşmış olarak günümüze ulaşmış insan kalıntılarının arasında: hamile kadınların; yaşlıların; yemek yiyen ailelerin; kölelerin; küçük erkek - kız çocuklarının ve son anda kaçmak için deniz kıyısında gemi bekleyenlerin bulunması da bu iddiayı doğrular niteliktedir.
Pompei denizcilikle geçinen bir kent olduğundan yabancı gemiciler kente girdiğinde önce yemek yemek isterlermiş fakat dil bilmedikleri için zorlanırlarmış. Dükkan sahipleri de yemek kaplarına yemekleri koyup dizerlermiş, gelen denizciler işaret ederlermiş ve hemen oracıkta ayakta yemeklerini yerlermiş.Böylece fastfood çıkmış ortaya. Peki " ne bu acele? neden fast?" Bunun nedeni ordan biran önce geneleve gitmek ve kurt kadınlara kavuşmak için (genelevdeki kadınlara kurt kadın denirmiş çünkü hazır olduklarını müşteriye anlatmak için pencereden ulurlarmış)
Civarlarda Pompeii ile aynı kaderin kurbanı olmuş ama Pompei'den daha az adı sanı duyulmuş, bir şehir daha vardır ki adı herculanum'dur.
Neden Taşa döndüler?
Söz konusu insanlar taşa dönmediler, etraflarındaki volkanik toz ve çamur sertleşip vücutları çevresinde kalıp oluşturmuş, zamanla içerdeki vücut çürümüş fakat kalıp aynı kalmış, sonuçta yer altında insan şeklinde boşluklar oluşmuş, kazıyı yapanlar bu boşluklara alçı döküp ölen insanların heykellerini elde etmişlerdir. Düşünüldüğü gibi lavların şehre boşalması sonucu değil, yaklaşık bir apartman boyuna varan küllerin tüm şehri kaplaması yüzünden olmuş. Taşlaşan insanları da, lavlar taş haline getirmemiş. Seneler boyu küller altında kaldıkları için, zaman içerisinde taşlaşmışlar. Bu külleri, üfleyince uçan küller gibi hayal etmeyin. Bir apartman boyu kül altında kaldığınızı varsayarsanız, insanların bu şekle nasıl geldiğini daha kolay anlayabilirsiniz.
Patlama olduğunda küller deriyi ve eti yakarak vücudu tanınmayacak hale getirmiştir fakat bu küller kemiğe bir şey yapmamıştır. Dolayısıyla insan vücutlarının, daha doğrusu patlama sonrasından kalan insan kalıntılarının yer altından daha sağlam bir şekilde çıkarılması gerekirdi. Yani ortada taşlaşma gibi bir şey yoktur. İnsan tarafından taşlaşdırılarak sağlam bir şekilde çıkarılmış cesetler vardır. Ayrıca eğer söylendiği gibi, inanıldığı gibi sapkınlıktan dolayı gerçekleşen bir taşlaşma durumu olsa, köpeklerin ve diğer hayvanların suçu ne ki onlar da taşlaşmış?
Öyleki bir at bile bulundu.[6]
Pompeii sanal gezi isterseniz burdan,[4]
Kaynaklar
1.http://www.bbc.co.uk/history/ancient/romans/pompeii_portents_01.shtml
2.https://en.wikipedia.org/wiki/Pompeii
3.Video-National Geographic-https://www.youtube.com/watch?v=pSg_Sd94Y8k
4.http://www.thecolefamily.com/italy/pompeii/
5.https://www.youtube.com/watch?time_continue=482&v=dY_3ggKg0Bc
6.https://twitter.com/ticiaverveer/status/994604720466612224
