Dinozorlar Yok Olduysa Kuşlar Nasıl Evrildi?
Bir göktaşı 66 milyon yıl önce
dünyaya çarpıp da herşeyi yakar ve dinozorların çoğunun soyunu
tüketirken, çağdaş kuşların ataları bu felakette yok olmaktan nasıl
kurtuldu?
Uzmanlara göre, gagalarının yardımıyla tohumları yiyebilmeleri sayesinde.Göktaşının dünyaya çarpmasıyla birlikte dünyanın iklimi değişti ve ortalığı kaplayan bulutlar güneş ışıklarını perdeledi.
Nükleer felakete benzer bu koşullarda güneş ışığının kesilmesi fotosentezi engelleyince önce bütün bitkiler yok oldu.
Bu durumda da önce otobur dinozorlar, sonra da onları yiyerek beslenen etobur dinozor türleri hızla yokoldular.
Fakat gagalı dinozorlar yani bugünkü kuşların ataları bu felaketten kurtulmayı başardı.
Çünkü toprakta bitip tükenmez birikmiş bir tohum hazinesi vardı, tabii gagası olana...
Dişsiz kuşlar
Yapılan
bir araştırma dişsiz ama gagalı, kuşa benzer dinozorların, göktaşının
dünyaya çarpışını izleyen felaket dönemini, beslenme biçimleri sayesinde
atlatmış olabileceklerini ortaya koyuyor.Toprağa karışmış tohumlar, yeryüzü yeniden yeşerene ve bitki türleri gelişene kadar kuş soyunu ayakta tutmuş görünüyor.
Current Biology adlı dergide yayımlanan araştırmaya göre bu durum, günümüzdeki hiç bir kuşun gagasında neden diş bulunmadığını da açıklıyor.[kaynak]
Araştırmacılar Maniraptoranlar diye adlandırılan, kuş benzeri dinozorlara ait 3 binden fazla diş fosilini inceledi.
Bu dinozorlar günümüzdeki kuşların en yakın akrabaları arasında.
Bugünkü kuşlar olmazdı
Fakat Mesozoik dönemin sonunda dişleri olan kuşların da içinde bulunduğu birçok kuş benzeri dinozor da yok oldu.Araştırma ekibi kalanların, yani günümüz kuşlarının atalarının ise beslenme biçimleri sayesinde kurtulduklarını ve bugünün kuşlarına evrildiklerini düşündü ve incelemelerini bu varsayım üzerine kurdu.
Sağ kalabilmek için kuşların atalarının, tohumları kırıp içini yiyebilecek kuvvette muhtemelen kısa gagaları olan dinozorlar olması ya da buna evrilmesi gerektiği sonucuna vardılar.
Araştırma ekibinin başkanı Toronto Üniversitesi'nden Derek Larson, "Eğer bu tohum yiyen kuşsu dinozorlar bu felaketi atlatamasaydı bugün çevremizde gördüğümüz kuş türlerinin önemli bir kısmı da olmayacaktı, dünya çok daha farklı bir yer olacaktı" diyor.
Larson bunun bir istisnasının belki böcek yiyerek sağ kalabilen bir kaç kuş türü olabileceğini ekliyor.
Çin’de çıkarılan dev tüylü dinozor Yutyrannus huali
Yutyrannus Huali. 2012 yılında Çin’de keşfedilen “güzel tüylü zalimin”
ağırlığı 1,5 tondu ve akrabası T. rex gibi ürkütücü bir yırtıcıydı.[kaynak]Arkeologlar, geçmişte Çin’in Liaoning eyaletinde tüylere sahip olduğu bilinen dinozor türlerine ulaşmıştı. Ancak en son ortaya çıkarılan ve tamamı korunmuş üç fosilin, bugüne dek bulunan en büyük tüylü dinozorlara ait olduğu ifade edildi.
125 milyon yıl öncesine ait olan fosillerden en büyüğü, yaklaşık 10 metre uzunluğunda. Bilim insanları, canlıyken bir buçuk ton ağırlığında olduğunu tahmin ettikleri dinozorun, bugüne kadar keşfedilen en büyük tüylü dinozor olduğu kabul edilen Beipiaosaurus’un yaklaşık 40 katı olduğunu ifade etti. Büyük dinozorun yanındaki diğer iki yavru dinozorun her birinin ise yarım ton ağırlığında olduğu tahmin ediliyor.
Gün ışığına çıkarılan fosillerin, yaşamış en yırtıcı dinozor Tyrannosaurus rex’in akrabası olduğu elde edilen bir diğer bulgu. Dinozorların yok olmasına yakın bir dönemde, 60 milyon yıl önce yaşamış olan T. Rex, ataları olabilecek türlere kıyasla tüylere sahip değildi.
Tüylerin Evrimi
Nature dergisinde yayımlanan araştırmada yer alan Çinli ve Kanadalı paleontologlar, yaptıkları keşfin, “Eski çağlarda dev tüylü dinozorların yaşadığının kanıtı olduğunu ve tüylü dinozorların evirimine yeni bir ışık tuttuğunu” belirtti. Hangi türe ait olduğu tespit edilemeyen dinozorlara Latince ve Çincenin karışımı olan “güzel tüylü tiran” anlamındaki Yutyrannus huali adı verildi.
Pekin’deki Omurgalı Paleontoloji ve Paleontropoloji Ensititüsü’nden Xing Xu, “tüylerin sanıldığıın aksine çok daha fazla dinozorda bulunduğunu tahmin ettiklerini, özellikle etobur dinozorların ilk var oldukları dönemde tüylü olduklarını” ifade etti.
Araştırma ekibinin başındaki Xing, fosillerde buldukları tüylerin olgun kuşlardaki tüylere kıyasla civcivlerin sahip olduğu ince tüylere benzerlik gösterdiğini belirtti. Xing, bu kadar az gelişmiş tüylerin uçmaya kesinlikle imkan vermediğini belirtirken, dinozorların tüylerini başlıca yalıtım için kullandıklarını düşünüyor.
Iklim daha soğuktu
Amerikan Ulusal Tarih Müzesi’nden paleontolog Mark Norell, keşfin çok önemli olduğunu çünkü geçmişte dinozorların sadece yavruyken tüylere sahip olduklarını, yetişkinlikte tüylerini döktükleri inancının ortadan kalktığını” söyledi.
Araştırmada yer alan Kanadalı bilim insanı Corwin Sullivan ise ince tüylerin yalıtım amaçlı kullanılmasının yeni bir şey olmadığını belirtti. Sullivan, “Genelde büyük vücuda sahip hayvanlar ısıyı daha rahat koruyabilirler ve aşırı ısınma sorunu yaşarlar… Bu yüzden Yutyrannus biraz şaşırtıcı” dedi.
Tüylü dinazorlar tartışma konusu olmuştu
Bazı Tv kanallarında dinazorların tüyü tartışma konusu olmuştu.CNN Türk`deki bir programda tüylere karşı çıkanlara karşı Ergi Deniz Özsoy: "Pitorodoptusdaktus'u Biliyor musunuz?"diye sormuştu.Karşısındaki "Evet biliyorum"deyince böyle bir türün olmadığını söyleyip bilmeden herşeye muhalefet ettiklerini söylemişti.
Kaynaklar,
1.https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160422_kuslar_nedenyokolmadi
2.https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(16)30249-4
3.https://www.nature.com/articles/nature10906
4.http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/dinozorlar-gorkemli-tuyleriyle-karsinizda/2776
5.Video-https://www.youtube.com/watch?v=HPaD646MosI
