Dirseğinizi bir yere çarptığınızda keskin bir acı duyarsınız. Bu hisse neden olan şey nedir?
Bedende bu duyguyu hissettiren tek nokta, dirseklerdir. Nedeni ise kas katları arasında gömülü olmayan tek farklı noktadır. Dirsekten geçen sinir yapıları, kaslar ve farklı dokularla kaplı olmadığı ve direkt deri dokusunun hemen alt yüzeyinde olduğu için bu hissi verir.
Dirsek kemiği siniri ya da ulnar sinir omurgadan başlayıp omuzdan ve koldan geçerek küçük parmakta ve yüzük parmağında son bulur. Sinir hücreleri kol boyunca kol ve el kaslarına sinyal alıp gönerirken kemik ve kas katmanlarıyla korunur.
Serçe parmağından başlayan ve koltuk altına kadar uzanan sinir yapısı, Ulnar olarak nitelendirilir. Ulnar sinir yapısının, tam kemik üzerinden geçmesi ve kasla kaplı olmamasından dolayı, herhangi bir yere çarpma halinde böyle bir his verir.
Dirseklerde kas demetinin olmaması nedeniyle yaşanan his, Ulnar sisteminin derinin üst kısmından hissedilmesini de sağlıyor. Kolun uzun ve açık konumunda iken deri dokusuyla korunan yapı, kemik yapıyla da daha belirgin olmasını engeller. Ancak kolun bükük konumda olması durumunda Ulnar, daha az korunaklı bir yapıdadır. Sert bir yere teması halinde yoğun bir titreşime neden olur. Bu, tıpkı bir gitar telinin saniyeler boyunca titreşimde olması gibidir.
Ulnar sinir dirsekte kemik ile deri arasında 4 mm çapında bir kanaldan geçer. Burada onu koruyacak bir katman yoktur.
Dirseğimizi bir yere çarptığımızda bu siniri sıkıştırır ve acı ve uyuşma karışımı bir hisse kapılırız. Ulnar sinirin kendisi acıyı ilettiği için bu acının parmak ucuna kadar inmesi hissi oluşur.
Birçok kişi açısından ulnar sinirin çarpması sonucu oluşan acı geçicidir. Dirseği biraz ovduktan birkaç dakika sonra bu his kaybolur.
Dirseklerin temasında yayılan sinyal
Sivri veya düz bir yüzeye, dirseğin çarpılması halinde beyne iletilen acı hissi, ulnar sinirinden kaynaklanır. Tam olarak acı hissi gibi olmayan yoğun titreşim hali, dirsek kemiğinin acımasından kaynaklanır.
Fiziksel yapısı itibari ile daha kilolu olan ve kolları daha kalın olan kişilerde bu his fazla görülmez. Genellikle fiziksel olarak daha zayıf kişilerde, daha kaslı oldukları için dirsek kemikleri kısmında fazla doku bulunmayan kişilerde görülen bir durumdur. Kemikli yapıya sahip kişilerde ve deri yapısı daha ince olan kişilerde, dirsek çarpması halinde ulnar etkisi gözlemlenir.
Ancak kısa sürede geçen ulnar titreşim hissi, serçe parmağının sehpaya çarpılması gibi bir durumdur. Esasen bambaşka iki durumdur ve fakat serçe parmağında hissedilen acı, dirsekte hissedilen elektriksel histen daha yoğundur.
Ulnar Nedir?
Kolda bulunan üç ana kastan biri olan Ulnar (İngilizce"ulnar nerve"), el ve koldaki hareketliliğin sağlanması ve vücut fonksiyonlarının sorunsuz çalışması için çok önemli bir sinirdir. Dolayısıyla zedelenmemesi ve hasar almaması oldukça önemlidir.
Kübital tünel sendromu
Fakat "kübital tünel sendromu" adı verilen bir rahatsızlığınız varsa küçük bir çekiçle dirseğinize vuruluyormuş hissiyle dolaşırsınız gün boyu. Daha sık görülen ve ellerde hissedilen karpal tünel sendromu kadar yaygın olmasa da kübital sendrom büyük bir acı ve rahatsızlığa yol açıp elin kullanımını bile engelleyebilir.
1989 yılındaki bir çalışmada, kübital tünel sendromundan muzdarip 2000'den fazla hastanın raporlarında ameliyat olmaları istenmiş.Baltimore doktoru A Lee Dellon hastalarda kendiliğinden iyileşme örnekleri olmadığını belirtmiş.
Kolu birçok kez dirsekten kıvırıp düzeltme ya da dirseği uzun süre kıvrılmış pozisyonda tutma nedeniyle ulnar sinir ileri geri hareket ettiğinde bu sendrom oluşabilir.
Bu sendromun tedavisinde doktorlar önce sorunu hafifletici yöntemleri dener; kolu dirsekten kıvırmayı engelleyici yollara başvurulur. Örneğin , hastanın kolunu kıvırarak uyuma alışkanlığı varsa uyumadan önce kola bunu engelleyecek bir destek takılır. Telefon kullanırken kulaklık takılması tavsiye edilir. Bunlar basit yöntemler olsa da hastanın acısını azaltacaktır.
Fakat bu yöntemler işe yaramazsa ameliyat gerekebilir. Ameliyatta ya ulnar sinir dirseğin ön tarafına alınır ya da baskıyı azaltmak için kemiğin bir bölümü törpülenir ya da alınır. Ancak hangisinin daha iyi sonuç verdiği konusunda farklı görüşler vardır.
Bir dahaki sefere dirseğinizi bir yere vurup acı çektiğinizde fazla şikayet etmeyin. Durumunuz çok daha kötü olabilirdi.
Kaynaklar
1.http://www.bbc.com/future/story/20150827-why-does-it-hurt-so-much-to-hit-your-funny-bone
2.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2599973/
3.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0363502313003742
4.http://www.assh.org/handcare/hand-arm-conditions/cubital-tunnel
5.Video-Dreamworkstv-https://www.youtube.com/watch?v=C5GCcupYi6g
6.https://en.wikipedia.org/wiki/Ulnar_nerve
