Mars`ta Yada Ay`da Yaşam Mümkün Müdür?

 
Mars`ta Yada Ay`da Yaşam Mümkün Müdür?
Dünyadan 55 milyon km uzaklıkta bulunan ve büyük ölçüde Fe2O3 (demir oksit - pas barındırdığı için ‘Kızıl Gezegen’ olarak bilinen Mars; 70’li yılların sonlarından itibaren insanlığın üzerinde yaşam aradığı en önemli gezegen.
Dünya’nın 1 gün uzunluğuna (24 saat 37 dakika) benzer olsa da, 1 Mars yılı uzunluğu (687 gün) önemli derecede uzundur. İki gezegenin yerçekimleri karşılaştırıldığında ise, Mars’ın yüzeyindeki yerçekimi, Dünya’nınkinden yüzde 62 daha düşüktür. Mars’ın yerçekimi Dünya’nın yalnızca 0.376’sı kadardır. Dünya’da 100 kg ağırlığında bir kişi Mars’ta yalnızca 38 kg ağırlığındadır.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) 2018 yılında yayınladığı yeni bulgulara göre, Mars’ta katmanlı tortul kayaları oluşturan su kütlesi ise 20 kilometrelik alana yayılmış olan buz altı su kütlesi.Son araştırmalardan da anlaşılacağı üzere Mars’ta bulunan su kaynakları, yüzey su kaynakları değil, yeraltı su kaynakları.
Bazen filmlerde veya dizilerde dünyanın sonu ile ilgili farklı senaryolu dramaları izleriz.Örneğin Netflix`de yayınlanan Salvation dizisinde dünyayı yok edecek bir asteroid`in tüm dünyayı hedef alarak yok etmeye gelmesi gibi.Diziye görede ilk etapta tek çare bir uzay aracı ile dünyayı terk etmek ve yeni bir yaşam için dünyadan en gerekli 160 kişiyi birlikte götürüp insanlığı kurtaracak bir koloni kurmak hedefiydi.
Peki ya gerçekte böyle bir senaryo yaşansaydı Mars`ta yada Ay`da böyle bir koloni kurulabilirmi?Rus bilim adamına göre su anda böyle birşey olası görünmüyor.

 
Vyaçeslav Şurşakov alternatif öneriyor
Sputnik haberine göre,Rus bilim insanı Vyaçeslav Şurşakov, insanlığın Ay ve Mars'ta yüksek radyasyon ve galaktik radyasyon nedeniyle yaşayamayacağını söyledi.
Rusya Bilimler Akademisi Biyomedikal Sorunlar Enstitüsü İnsanlı Uzay Uçuşlarının Radyasyon Güvenliği Bölüm Başkanı Vyaçeslav Şurşakov, insanlığın Ay ve Mars'ta yüksek radyasyon ve galaktik radyasyon nedeniyle yaşayamayacağını belirtti.
Sputnik’e konuşan Şurşakov şu ifadeleri kullandı. ”Güneş sistemindeki radyasyon açısından, Dünya'dan başka insanlığın yaşamı için elverişli bir alan yok. Dünya bizim uzay gemimiz, güneş patlamaları ve galaktik radyasyondan koruyan bir atmosfer ve manyetik alanımız var.”
Ay'daki radyasyon dozunun, Dünya'dakinin 400 katı olduğuna dikkat çeken Şurşakov, “Mars'ta radyasyon dozu Ay'dan 1.5 kat daha az, ancak Mars'ta ve Ay'da insan sağlığını olumsuz etkileyen galaktik kozmik radyasyon var” dedi.
Şurşakov, keşfedilen dış gezegenlerde (güneş sistemi dışındaki gezegenler) öncelikle manyetik alan aranması gerektiğini belirterek şunları ifade etti: “Manyetosfer koruyucu bir kalkan oluşturur ve eğer mevcut değilse, atmosfer dış gezegenden gelen yakındaki yıldızdan canlı organizmalar için ortaya çıkacak tüm sonuçlarla birlikte sönecektir.”
Mars’ın Dünya’ya nazaran en büyük dezavantajı, manyetik dinamo görevi gören iç çekirdeğinin 4 milyar sene önce hareketini durdurmuş olması. Bu nedenle Mars’ın atmosferini kozmik ve yanıcı güneş ışınlarından koruyan bir manyetik kalkanı bulunmuyor.  

Bu olumsuzlukların üstüne, güneş ışınlarına daha fazla maruz kalan Mars, atmosferini eriten şiddetli fırtınalara maruz kalıyor.

Sonuç olarak manyetik alan olmaması ve çok ince atmosfere sahip olması Mars’ı uzay radyasyona karşı savunmasız kılıyor.

 
Mars su kaybediyor
Mars`in yüzeyindeki suyun nereye  kaybolduğu bilimin merak konusuydu.Bilim insanları bu yıl, Mars'taki suyun gittikçe hızlanarak yok olduğunu açıklamıstı.
Mars'ta Güneş ışığı ve kimyasal etkiler nedeniyle su molekülleri, hidrojen ve oksijen atomlarına ayrışıyor. Atomlar arası bağ kırıldığında, Mars'ın zayıf yerçekimi onları tutamıyor ve uzaya karışıyorlar. Bu sürecin hızı, Mars'ın daha önce düşünüldüğünden daha hızlı su kaybedebileceğini gösteriyor. 
Bu keşif, Science dergisinde yayınlandı. Veriler, Avrupa Uzay Ajansı ve Rusya Federal Uzay Ajansı tarafından ExoMars göreviyle Kızıl Gezegen'e gönderilen Trace Gas Orbiter uzay aracı kullanılarak elde edildi. Mars'taki su, beklenen düzeyde kalmak yerine yüzeyden 80 km yüksekte gezegenin atmosferinde asılı durarak, öngörülen oranlardan çok daha fazla su kaybına neden oluyor.
Araştırmacılar, atmosferin teorik tahminlerden 100 kat daha fazla su buharı içerdiğini belirtiyor. Ayrıca aynı verileri kullanarak gezegenin sıcak ve fırtınalı mevsimlerde daha fazla su kaybettiğini öne sürüyor. Günümüzde Mars, büyük oranda kuru ve gezegendeki su, büyük ölçüde donmuş buzul katmanları haline bulunuyor. 
Mars`a yolculukta büyük bir problem
Mars`a yapılacak olacak muhtemel bir yolculuk belediye otobüsüyle şehir içi veya şehirlerarası yolculuga benzemeyecek.Veya bir uçakla başka ülkelere sürecek birkaç saat yolculuk gibi olmayacak.
Dünya ile Mars’ın birbirine en yakın olduğu konumda bile 450 gün süren bu seyahat için uzmanlar, demans, bağışıklık yetmezliği, kas ve kemik zayıflığı, migren, iştahsızlık, omurga boşluklarında artış, aşırı yorgunluk, stres ve desenkronizasyon (biyolojik ritimlerin yer değiştirmesi) ve löseminin kaçınılmaz olduğunun altını çiziyor.  
Ayrica 8 milyar insanın Mars`a gidebilecegini hayal etmek zaten mümkün degil.Zenginseniz ziyaret şansınız olabilir elbette.Ziyaret etmekle kolonileşmek maalesef cok farklı şeyler.

Her zaman iddialı olan Elon Musk teknoloji sayesinde "Terraform Mars" projesi ile kısa sürede  Mars`ta kolonileşmesinin mümkün olabileceğini söylesede Neil deGrasse Tyson`a göre Mars`ta kolonileşmek belki bin yıl belkide milyon yıl sonra mümkün olabilicek.Belkide bu süreci hızlandıracak yöntemler bulunabilir.
Apollo 8 misyonunu yöneten Frank Borman ise Mars'a insan gönderme misyonları konusunda""Mars hakkında abartılı olduğunu düşündüğüm bir sürü saçmalık var. Musk ve Bezos, Mars'a koloni yerleştirmekten bahsediyorlar, bence bu saçmalık" demişti.

Dünya`da yaşanan bir buz çağında Wilford`un Trenine binmek ve hayatını kurtarmak isteyenler parasıyla biletini önceden almıştı.Ancak filme (Snowpiercer) göre para vermeden trenin kuyruk bölümüne razı olup kaçak girmeyi başaranlar olsada Mars aracında kuyruk bölümünde bile yer alamayacağımız kesin.Kalanlara dünyayı kurtarmak en iyi seçenek gibi görünüyor.
Kaynaklar
1.https://tr.sputniknews.com/bilim/202006261042327089-rusya-bilimler-akademisi-insanligin-ay-ve-marsta-neden-yasayamayacagini-acikladi/ 
2.https://science.sciencemag.org/content/361/6401/490 
3.https://www.youtube.com/watch?v=7XdkKMhAdnA
4.https://science.sciencemag.org/content/367/6475/297
5.https://mars.nasa.gov/all-about-mars/facts/ 
6-Video-Startalk-https://www.youtube.com/watch?v=7XdkKMhAdnA 
7.https://en.wikipedia.org/wiki/Human_mission_to_Mars#cite_note-vonBraun-8