Kediler Neden Bu Kadar Çok Uyuyor?
Kediler, tüylü hayvanlardır. Bu, şafak ve alacakaranlıkta en aktif oldukları anlamına gelir. Kediniz geceleri gürültü yaparsa sakın şaşırmayın.
Kediler binlerce yıl önce evcilleştirilmiş olsalar da, avlanma içgüdülerini kaybetmediler. Yani avlanmaktan, zıplamaktan ve sinsice yaklaşmaktan asla vazgeçmezler. Büyük kediler gibi, küçük kediler de karanlıkta avlanmayı severler çünkü kediler için tehdit oluşturabilecek daha büyük yırtıcı hayvanlar geceleri daha az aktiftir. Kediler avlanmak için çok fazla enerji kullandıklarından, bir sonraki maceraları için dinlenmek için gün içinde çok uyumaları gerekir.
Kediler, hem anatomik hem de psikolojik olarak avlanmak için iyi bir donanıma sahiptir. Tırmanmak, gözlemlemek, sinsice yaklaşmak ve kendisini av olmaktan korumak çok fazla enerji gerektirir. Sadece bir sinek veya en sevdiği oyuncağın peşinde olsalar bile.
Kedi sahipleride iyi bilirlerki kediler genellikle yüksek yerlerde durmayı tercih ederler.Böylelikle tüm bölgeyi gözlemleyerek kontrol altında tutarlar.Ve genellikle rahatsız edilmemek için rahatsız olmayacağı yerlere saklanırlar.Bu yüksek konsantre adrenalin seviyelerindeki yükselmeye yol açar.
Kedilerin çok uyumasının ardında evcil hayvan olarak değil, evrimsel sürecte yabani bir avcı olarak geçirdikleri zamanların etkileri yatıyor.
Kedigiller 50-110 dakikalık
periyotlar halinde günde 13-16 saat kadar 🔀uyurlar, Karakter, yaş ve sağlık durumu gibi faktörler burada büyük rol oynar.Yani kediler bizim uyuduğumuzun neredeyse iki katı kadar uyuyorlar.Bu süre yavru kedilerde veya yasli kedilerde 22 saate
kadar 🔀çıkabiliyor.
Gün içerisinde kedinizi sürekli uyurken gördüğünüzde aklınıza tek bir soru gelir: "Kediler neden bu kadar çok uyuyor?" 25 yılı aşkın klinik deneyime sahip hayvan psikolojisi uzmanı Dr. David Sands bu soruyu bilimin ışığında ele alıyor.
Kedilerin evrimi
Bunu cevaplamak için, çoğu kedinin en aktif olduğu zamanı bilmek önemlidir: şafak vakti ve alacakaranlık. Bu özellikleri onları krepüsküler hayvanlardan yapar.
Sands'e göre bunun nedeni, kedilerin milyonlarca yıldır düşük ışıkta avlanacak şekilde evrilmesi ve görme yetilerinin alacakaranlıktaki aktivitelere uyarlanmış 🔀olmasıdır.
Kedilerin gözlerinde retinalarının arkasında bulunan tapetum tabakası gözlerine yansıyan ışığı bir kere daha işleyip yorumlayabilmesi için geri yansıtan bir ayna gibi çalışır. Bu, kedigillerin gözlerinin gece parlayan küreler gibi görünmesinin ve geceleri daha iyi görmelerinin sebebidir.
Kediler evcilleştirilmeden önce alacakaranlık avlanma dönemlerinde büyük miktarda enerji harcamak, avlarını bulmak, kovalamak ve öldürmek zorundaydı. Bunun için de enerjilerini muhafaza etmelidir.
Ev kedileri akşam yemekleri için avlanmadıkları halde, doğal avcılık içgüdüleri onları gün doğumu ve alacakaranlık için enerji tasarrufu yapmaya teşvik ediyor bu nedenle de bu kadar fazla uyumalarını sağlıyor.
İnsanlar kedilerin uyuma alışkanlıklarını değiştirebilir mi?
İtalya'da Messina Üniversitesi'nde 10 evcil kediye izleme cihazı takılarak gerçekleştirilen deneyde kedilerin yarısı büyük bir eve yerleştirilmiş ve bahçede serbestçe gezinmelerine müsaade 🔀edilmiştir.Diğer yarısı ise küçük bir eve yerleştirilip sadece ev içerisinde gezmelerine müsaade edilmiştir.
Küçük evdeki kedilerin sahiplerinin uyku periyotlarına uyum sağladığı ve sahiplerinin kendileri ile sık sık etkileşime girdiği zamanları uyanık olarak geçirdiği tespit edilmiştir.
Kedinizin geceleri çok aktif olduğundan, sizi uyutmadığından şikayet ediyorsanız kedinize gündüzleri yeterince vakit ayıramıyorsunuz demektir. çalışmak gibi sebeplerle gündüzleri yalnız bıraktığınız kediniz bu vakti uyuyarak geçiriyor ve gece evin içerisinde koşturmasını, yatağınızın ve sizin üzerinizde zıplayıp durmasını sağlayan avlanma içgüdülerini besliyor.
Kedilerdeki uyku türleri
Kedilerde 2 tür uyku vardır. Ya hafif uyurlar ya da çok derin uyurlar. Kedinizin "uyuduğu" sürenin yaklaşık % 75'i aslında uyuklamadır. Bununla birlikte, kediniz kestirdiğinde, bir saniye içinde ayağa fırlayabilir ve harekete geçebilir. Bu, kedinizin kulaklarının seğirdiğini veya sese doğru döndüğünü görebileceğiniz uyku türüdür. Kediler dik oturduklarında bile uyku moduna geçebilirler!
Kedinizin uyuduğu sürenin diğer % 25'i derin uykuda geçirilir. Bu tür bir uyku, kedinin vücudunun yenilenmesi için önemlidir ve bu da kedinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olacaktır. Derin uyku aynı zamanda kedinizin rüya gördüğü uyku evresidir. Kedinizin bıyıklarının veya pençelerinin seğirdiğini görürseniz, muhtemelen rüya görüyordur.
Ev kaplanınız yaklaşık on beş saatlik uykusunu bir güne yayar. Oda arkadaşınız, genellikle 15 ila 30 dakika süren hafif uykusuyla rahatlamış 🔀olacaktır. Kulakları ve kuyrukları genellikle hareket halindedir ve gerektiğinde kediniz hemen uyanabilir. Kedinizin rüya gördüğü derin uyku evreleri genellikle yaklaşık beş ila yedi dakika sürer.
Toplamda derin uyku evreleri yaklaşık dört saatlik günlük dinlenmeyi oluşturur. Ev kaplanınız geri kalan zamanı hafif bir uykuda geçirir. Bir süre dinlenmeden önce veya sonra, kediler genellikle kendilerini kapsamlı bir şekilde temizlemekle meşgul olurlar.
Kaynaklar
1.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/014976348490054X
2.https://proberlab.caltech.edu/documents/16365/campbell-tobler-1984-1_IT3wLVS.pdf
3.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1558787812001220
4.https://www.sciencefocus.com/nature/why-do-cats-sleep-so-much/
5.https://www.schlappohr.de/katzen/schlafen-das-lieblingshobby-der-katze
6.Video YT-Tech Insider-https://www.youtube.com/watch?v=LjrwYU-vPwk
