Sosyal Medyadaki Akciğer Testi Doğru Mu, Aldatmaca Mı?

Sosyal Medyadaki Akciğer Testi Doğru Mu, Aldatmaca Mı?

 Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Muhammed Akkoyunlu, sosyal medyada son zamanlarda sıklıkla paylaşılan 'akciğer testini' değerlendirdi. Akkoyunlu, "Bunların hiçbiri akciğerin gücünü gösteren testler değil. Nefes tutma akciğerin gücünü gösteren bir durum da değil. Nefes tutma, ne kadar konsantre olduğunuza bağlı olarak gelişen bir olay" dedi.

Sosyal paylaşım sitelerinde son günlerde, akciğerlerin ne kadar sağlam, güçlü olduğunu ölçtüğü iddia edilen bir test dolaşıyor. Testte 1'den 10'a kadar ağır ağır ilerleyen bir halka var. Nefesin 5'ten daha uzun süre tutulması durumunda akciğerlerin sağlam olduğu ileri sürülüyor.Test aralığı 0 ile 10'dan oluşuyor ve 2 - Normal, 5 - Güçlü, 10 - Süper olarak yorumlanıyor.

Geçtiğimiz yıl da sosyal medyada, koronavirüse karşı ciğerlerin dayanıklılığını ölçtüğü iddia edilen benzer bir test binlerce kişi tarafından 🔗yapılmıştı.

Teste göre, videoda yer alan kırmızı A noktasından B'ye gidinceye kadar nefesinizi tutabiliyorsanız koronavirüse karşı dirençlisiniz. Basit Covid-19 testi olarak sosyal medyada yayılan videonun gerçekliği ise bulunmuyor. Uzmanlara göre, bu test koronavirüse karşı ciğerlerin dayanıklılığını ölçmüyor. Ayrıca akciğerlerin koronavirüse karşı dirençli olup olmadığını bu şekilde anlamak mümkün değil.

Peki bu iddia doğru mu? Nefesi uzun tutma akciğerin sağlıklı olup olmadığını gösterir mi? Akciğerlerin sağlam, güçlü olup olmadığı nasıl öğrenilir? Hürriyet gazetesinde yer alan habere göre Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Muhammed Akkoyunlu, şunları söyledi:

Here is a quick and easy way to test the capacity of your lungs. Hold your breath and watch the red ball spin while you count the number of spins. The more number of spins you can hold your breath, better is the health of your lungs.#Lungs #LungTest #ExpertDoctor #Covid19 pic.twitter.com/i9x9zySljB

— Zydus Hospitals (@ZydusHospitals) May 14, 2021

'Testin bir anlamı yok'

"Bunların hiçbiri akciğerin gücünü gösteren testler değil, onu söylemek lazım. Nefes tutma akciğerin gücünü gösteren bir durum da değil. Nefes tutma, ne kadar konsantre olduğunuza bağlı olarak gelişen bir olay. Ne kadar egzersiz yaparsanız o kadar başarılı olursunuz. Bu testin, akciğerleri değerlendirmek açısından herhangi bir anlamı söz konusu değil.

Şunu bilmemiz lazım akciğerler 27 yaşına kadar gelişir, bu çok önemli. Gençler için bir fırsat sunuyor. Bu dönem içerisinde sağlıklı beslenirlerse, düzenli egzersiz yaparlarsa ki bizim için en sağlıklı egzersiz düzenli yürüyüştür.

Bizim için en önemli testlerden birisi 6 dakikalık yürüme testi. 6 dakikada ne kadar adım atabiliyorsanız, kaç metre gidebiliyorsanız akciğerleriniz o kadar iyi demektir aslında. Erişkinler için 550-600 metre oldukça idealdir. Akciğerleriniz sizin hareketinize izin veriyorsa fonksiyonunu gösteren şey budur."

"Sosyal medyada paylaşılan test bilimsel değil"

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Nilüfer Aykaç, "Akciğer kapasitesini ölçen testler bilimsel olarak tanımlanmıştır. Bizler kliniklerimizde bilimsel olarak tanımlanmış testleri kullanmaktayız. Sosyal medyada paylaşılan ve akciğer kapasitesini ölçer diye tanımlanan test bunlardan biri değildir.

Bilimsel olarak kanıtlanmış ve bizim de kliniklerde kullandığımız testler karbonmonoksit difüzyon kapasitesini de içeren Solunum Fonksiyon testleri (SFT),kardiyopulmoner egzersiz testi ve alan testleri (artan hızda mekik, yürüme testi ve altı dakika yürüme testi) bu amaçla uygulanan testlerdir. Bunlar içinde en sık kullanılan altı dakika yürüme testidir. Bu testler akciğerlerimizin ne kadar çalıştığını gösteren testlerdir" 🔗dedi.

Dr. Aykaç, "Testler astım, reaktif hava yolu hastalığı, kronik bronşit, hava yolu darlığı yada halk arasında akciğerlerde katılaşma/sertleşme olarak da tanımlanan akciğer fibrozisi yapan hastalıkları tanımlamaya yardımcı olur. Pandemi döneminde hem kişisel hem de yüzey dezenfektanlarının fazla kullanılmasına bağlı hava yolu hastalıkları daha fazla görülmektedir. Bu testler kronik akciğer hastalıklarında fonksiyonel egzersiz kapasitesinin belirlenmesinde, prognozu tahmin etmek amacıyla, klinik araştırma sonuçlarının yorumlanmasında ve tedavi yanıtının değerlendirilmesinde kullanılmaktadır" şeklinde konuştu.

6 dakika yürüme testi

Dr. Aykaç, akciğer kanseri gibi durumlarda, rezeksiyon cerrahisi yapılacak hastalarda ameliyat öncesi değerlendirmede egzersiz testleri; merdiven çıkma testi, artan hızda mekik, yürüme testi ve kardiyopulmoner egzersiz kullanıldığına dikkat çekerek, şunları söyledi: "Bu testler, kişinin cinsiyeti, yaşı, boyu, kilosu ile standardize edilir. Kronik akciğer hastalıklarında en sık yakınma nefes darlığıdır. Nefes darlığı da derecelendirilmektedir. Bunun için çok sayıda skorlama testi kullanılmaktadır. Nefes darlığı hastalığın başlangıcında ağır eforlarla ortaya çıkarken, ilerledikçe hafif eforlarla, daha sonra Nefes darlığı hastalığın düzeyi hastalık durumu hakkında bize bilgi verir.

Hastanın nefes darlığının düzeyini saptamak için solunum fonksiyon testleri yapılır. Ancak efor sırasında nefes darlığından şikayet eden hastanın nefes darlığı düzeyini efor sırasında ölçmek en doğrusudur. Bu sebeple, akciğer sertleşmesi, pulmoner hipertansiyon ve KOAH gibi akciğer hastalıklarında yada sistemik hastalıkların akciğer tuttulumunu değerlendirmek için 6 dakika yürüme testi basitçe eforla ortaya çıkan nefes darlığını göstermekte kullanılır. 6 dakika yürüme testinde hasta en 30 metrelik düz bir koridorda koşmadan yürütülür. Sonuç boy, kilo, cinsiyete göre değişir. Kaç metre yürüdüğü ölçülür. Hasta test sırasında temposunu ve hızını değiştirmemelidir. Bu test sadece hastanın nefes darlığının düzeyini ölçmekte kullanılmaz. 6 dakika yürüme testi kötü olan hastaların, hastalığının kötü seyrettiği de bilinir. 300 metre üzerinde yürüyen kişinin prognozunun iyi olduğunu gösterir. Ayrıca hastaların verilen tedaviye cevap verip vermediklerini anlamak için solunum fonksiyon testleri yanında 6 dakika yürüme testine de bakılır."

Akciğer kapasitesinin iyi olduğunu nasıl anlarız?

Dr. Nilüfer Aykaç, "Özellikle idiopatik pulmoner fibroz gibi akciğer sertleşmesine yol açan hastalıklarda, pulmoner hipertansiyonda hastaya tedavi başlandıktan 3 ay sonra 6 dakika yürüme testi tekrar edilir. Yürüme mesafesi belirgin bir şekilde artmışsa tedavinin fayda ettiği şeklinde yorumlanır" dedi.

Kişilerin kendini nasıl test edeceğini de aktaran Dr. Aykaç, şunları söyledi: "En basit yöntemle 5 kat merdiveni rahat çıkan birinin (akciğer rezeksiyonunu kaldıracak kadar) akciğer kapasitesinin iyi olduğu söylenebilir.

Normal Yürüme Mesafelerinin Hesaplanması:

Erkek;
(7.57 X Boy cm) – (5.02 X Yaş) – (1.76 X Ağırlık Kg) – 309

Kadın;
(2.11 X Boy cm) – (2.29 X Ağırlık Kg) – (5.78 X Yaş) + 667

Alt sınırı belirlemek için hesaplanan değerden erkeklerde 153, kadınlarda 139 çıkarma yapılmalıdır."

 

Kaynaklar

1.https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sosyal-medyadaki-akciger-testi-dogru-mu-aldatmaca-mi-iste-yaniti-41813817

2.https://www.haberturk.com/akciger-testi-sosyal-medya-nefesini-tuttu-gercek-mi-efsane-mi-haberler-3076560 

3.https://www.indiatoday.in/fact-check/story/fact-check-this-viral-breathing-test-to-diagnose-covid-19-is-a-hoax-1795248-2021-04-26